فولدینگ

فولدینگ برای اولین بار توسط ژیل دلوز در اواخر قرن ۱۹ میلادی معرفی شد . وی همانند ژاک دریدا دارای ایده‌های فلسفی پساساختارگرایانه بود و نظریه های فلسفی افلاطونی و ارسطویی را می نمود.از نظر دلوز هیچ ارجحیتی در جهان وجود ندارد و همه چیز در سطح اتفاق می‌افتد، از منظر وی در فولدینگ همه چیز درسطح اتفاق می‌افتد،فولدینگ در پی از بین بردن مرکزگرایی،سلسله مراتب، خردگرایی و فرا روایت هاست.ژل دلوز به همراه فلیکس گاتاری چندین کتاب را درباره فلسفه پست مدرن ارائه نمودند.

برای خواندن مطالب مربوط به معماری مدرن لینک روبرو را کلیک کنید: معماری نئو مدرن

فرم فولدینگ-عزیزیان،زینب،احد نژاد ابراهیمی و مهدی نارنگی،۱۳۹۱

کتاب های ضد ادیپ:سرمایه داری وشیزو فرنی و هزار سطح صاف از آن جمله می‌باشند.وی در کتاب ضد ادیپ سعی در نوعی هویت بخشی دارد . در صفحه آغازین کتاب هزار سطح صاف یک اعتراض مختصر و اما واضح به عادات فکری ما وارد شده است(بالانتین،2007). اما در اینجا چیزی که مشخص است فولدینگ همانند دیکانستراکشن به نوعی در پی از بین بردن مبناهای فکری تمدن غرب و به خصوص منطق مطلق گرا و ریاضی گونه مدرن است.

مرکز حیدر علی اوف

فلسفه فولدینگ :

• هیچ ارجحیتی در تقابل ها در جهان وجود ندارد.
• معانی در متون دارای کثرت هستند و سلسله مراتبی وجود ندارد.

و در معماری:

• لایه ها با حفظ ماهیت و ارزش خود در کنار یکدیگر و به صورت لایه لایه در جهت افقی پخش می شوند،ولی در یکدیگر فرو نمی روند.
• فرم ها نرم هستند و قابلیت انطباق با محیط ارگانیک اطراف خود را دارند.

شهر فرهنگ کاليجيا

معماری ارگانیک 

مععماری ارگانیک نام دیگری است که می توان به معماری فولدینگ لقب داد،زیرا ساختمان های ساخته شده به این سبک باتوجه به شرایط محیطی شکل می گیرد و گسترش می یابد دارای ویژگی های زیر است:

-الهامگرفته از طبیعت ارگانیسم، از دانه درون

-پیرو جریان ها و قابل انعطاف

-ارضا کننده نیازهای اجتماعی،مادی و معنوی

-رویاننده سایت و بی همتا

نمود کالبدی فولدینگ

هر اندیشه ای برای تاثیر گذاری و در محیط خود نیاز دارد تا از خود را در کالبد و جسم نشان دهد و به این صورت پایداری خود را حفظ کند.فولد در واقع انتقال مرحله ای زمان را نشان می دهد که سیستم ها با وارد آمدن فشاری چون افزایش دما، انرژی یا اطلاعات، از حالت تعادل خارج می شوند. که به دو صورت نمود می یابد:

۱. با دو شاخه شدن رشد تک خطی به دو خطی

۲.توسط فولد،پیچش، چین یا سطح مجاله شده

اما یکی از مباحث مهم مطرح شده توسط دلوز افقی گرایی می باشد . وی در سال ۱۹۸۰ مقاله ای با عنوان ریزوم را منتشر نمود که با اشاره به نوع رشد و گسترش گیاه ریزوم در سطح افقی ، به نوعی که این گیاه دارای ساختاری بدون ارحجیت بر دیگر اعضاست؛ به صورتی که می‌تواند در جهات گوناگون رشد کند. دلوز در کتاب خود با عنوان فولد:لایبنیتز و باروک(1992) جهان را چنین تبیین می کند: جهان با عنوان کالبدی از فولدها و سطوح بینهایت که از طریق فضا،زمان فشرده شده در هم پیچ و تاب خورده و پیچیده شده است.دلوز هستی و اجزا آن را همواره در حال شدن می بیند.

برای خواندن مطالب مربوط به معماري مدرن لینک روبرو را کلیک کنید: معماری مدرن متعالی ، معماری مدرن متاخر

بابک احمدی ، مولف ومحقق معاصر درباره اندیشه دلوز می‌نویسد: راه های بیشماری به خانه می رسند، درهای متعدد قصر باز و بسته می‌شوند، همه چیز چند گونه معنا را تثبیت می کند.(قبادیان،1384)

شایگان در رابطه با این نظر دلوز می نویسد: هیچ واقعه،هیچ پدیده‌، هیچ کلمه و هیچ اندیشه ای وجود ندارد که معانی متعدد نداشته باشند. نتیجتا تنها جهان قابل شناسایی ، جهان تمایز هاست و یا به عبارتی جهان تفسیرها، زیرا ارزیابی این چیز و آن چیز و کار ظریف سنجش چیزها و مانی  هر یک،به والاترین هنر فلسفه یعنی تفسیر تعلق دارد. هیچ چیز خارج از تفسیرهای متنازع وجود ندارد.(قبادیان،1384)  اما یکی دیگر از راه هایی که می‌توان در انها ریشه های علایق دلوز را به فولدینگ  ر جستجو کرد. معماری باروک است که تاثیرات زیادی در تفکرات او و فولدینگ داشت.و متاثر از تعریف دوباره فیلسوف روشنفکر زیگفرد لبیتز است.

خانه عالی پارک موسیقی

سبک معماری فولدینگ را همانگونه که بحث شد می‌توان معماری فراست یا لایه لایه هم ناامید . سبکی که وامدار اندیشه‌ دلوز است که به بحث وانمود ها می پردازد.

معماری که می توان ریشه آن را در معماری سبک باروک جستجو کرد و به نوعی آن را باریک جدید می‌نامد. معماری فولدینگ ، معماری نئوباروک نیز نامیده می شود . در معماری باروک سبک های یونانی ، رومی، شرقی، رومانسک، گوتیک و کلاسیک روی یکدیگر تا می‌شود.منتهی در معماری فولدینگ انعطاف پذیری احجام و سطوح مختلف توسط تکنولوژی جدید که همان کامپیوتر است انجام میشود. معماری فولدینگ از اوایل دهه ۱۹۹۰ در آمریکا معرفی شد و تدریجا معماران بزرگی را به سمت خود کشاند . معماران نامداری که تا قبل از این از پیروان دیکانستراکشن بودند. پیتر آیزنمن، فرانک گهری، زاها حدید، بهرام شیردل، جفری کیپنیز ، گرگلین، چارلز جنکز ومعمار مدرنیسمی فیلیپ جانسون . بالانتین در کتاب خود می نویسد:فولدینگ به دو دلیل عمده می تواند سبکی قابل قبول باشد:

-نخست انکه مبتنی بر علم گرافیک جدید است و زیباشناسی دیکانستراکشن نتایج شکل جدیدی به دست می دهد

-دوم اینکه عملیات گرافیکی را با هم ترکیب کرده و به صورت ترکیب های قائم در می اورد.

موزه گوگنهایم بیلبائو

فولدینگ از نگاه پیشتازان

پیتر ایزنمن

پیتر ایزنمن به عنوان یکی از بانیان و اولین کسی که فولدینگ را وارد معماری کرده و از واژه ی فرم ضعیف در کارهایش استفاده نمود .فرمی که قابل انعطاف،قابل انتقال  در جهات مختلف است و خود را با شرایط محیط اطرافش وفق می‌دهد . از دید او و فلسفه فولد، عمود گرایی، طبقه بندی، سلسله مراتب و مرکزگرایی مردود است و جای خود را به گسترش در سطح داده.ایزنمن معتقد است که معماری امروز باید منعکس کننده شرایط ذهنی و زیستی امروز باشد که در معماری مورد غفلت قرار گرفته است. هر چند بخشی از زندگی امروز را تشکیل می دهد.

گرگ لین

فولدینگ یعنی تلفیق نمودن عوامل نامربوط در یک مخلوط به هم پیوسته . لین در پروژه خود به صورت نمادین تیشه به ریشه برج سیرز( نماد مدرنیته) زده و عمودی گرایی را به افقی گرایی تبدیل کرد . پس از انداختن برج به روی زمین لین لایه های هندسی طویل و قائم الزاویه آن را بر طبق شرایط سایت در بین رودخانه، خیابان و ساختمان های مجاور، هم مانند نوار های خمیری شکل قرارداد. این لایه‌ها در عین اینکه خصوصیات خود را حفظ کرده‌اند ، با شرایط طبیعی زمین به حالتی نرم و انعطاف پذیری، به صورت افقی و بدین بدون هیچگونه ارجحیتی در بین عوامل موجود در سایت قرار گرفته اند.

دفاتر مرکزی بی‌آه در امارات‌متحده‌عربی

به نظر می‌رسد بنا به روایت پیتر آیزنمن،گرگ لین و دیگر اندیشمندان سبک معماری فولدینگ و یا حتی ساختار شکن ها تنها جنبه زیبایی‌شناسانه برای معماران مد نظر نباشد ، بلکه هدف نشان دادن گونه ای از روابط بین فرم‌ها و اجزاست .چیزی که این اصول را شکل می دهد این است که فرم تابع عملکرد نیست،فرم آزادانه حرکت می‌کند، چین می‌خورد و در سطح پخش می شود. در آن تنش و شکست وجود ندارد، سطوح و احجام با حرکاتی نرم بر روی یکدیگر می لغزند، مرکزیت را در بنا از بین می‌برد و هر نوع دوگانگی نظیر ماده و فضا ،داخل و خارج بالا و پایین، نظم و بی نظمی از درجه اعتبار ساقط می شود.

کهکشان سوهو

مرکز بین المللی فرهنگ و هنر

منابع :

-رکاشوند, محمد صادق و حسین اردلانی، ۱۳۹۴، علل پیدایش سبک و نظریه معماری فولدینگ، کنفرانس بین المللی انسان، معماری، عمران و شهر، تبریز، مرکز مطالعات راهبردی معماری و شهرسازی،