مدرسه چهار باغ (سلطانی،مادرشاه ) اصفهان

مدرسه چهار باغ در محله چهارباغ اصفهان قرار گرفته است و به همین دلیل به این نام شهره شده است. این مدرسه تاریخی در زمان سلطنت آخرین پادشاه صفوی، شاه سلطان حسین، برای تحصیل طلاب علوم دینی ساخته شده و احتمالا یک مسجد- مدرسه بوده است. از آنجا که مدرسه در زمان شاه سلطان حسین بنا شده است به نام مدرسه سلطانی نیز شناخته می شده است. نقل است که مادر سلطان حسین به هنگام ساخت مدرسه اموال بسیاری را از راسته بازار بلند با سرا و کاروانسراهای متعدد را برای تامین هزینه های مالی این مدرسه و طلابی که در آن مشغول به تحصیل هستند وقف می­نماید و همین دلیل سبب می­شود تا مدرسه در بین مردم به نام مدرسه مادر شاه نیز شهره شود.

برای خواندن مطالب مربوط به معماری ایرانی لینک روبرو را کلیک کنید: پلان خانه های سنتی ایرانی

مدرسه چهار باغ در فاصله سال های 1116 تا 1126 ه.ق به دستور شخص شاه سلطان حسین ساخته شده است. این مدرسه به سبک اغلب مدارس و مساجد تاریخی اصفهان به شیوه چهار ایوانی ساخته شده و سردری شکوهمند بر فراز آن قرار گرفته است. سردر این بنا شکوهمندترین بخش نمای بیرونی مدرسه است. کاشی کاری­های بسیار نفیس و مقرنس کاری های بسیار ظریف این سر در نظر هر بیننده ای را جلب می کند. بر روی سردر کتیبه ای قرار دارد که به خط ثلث بر زمینه لاجوردی نام سلطان حسین به عنوان بانی بنا در آن ذکر شده است. نهر فرشادی نیز درست از میانه مدرسه و از غرب به شرق مدرسه عبور می کند و به ایوان زیبای شرقی می رسد. این مدرسه چهار درب ورودی دارد که ورودی اصلی آن در خیابان چهارباغ تعبیه شده است.

با عبور از سر در مدرسه وارد هشتی می شوید که سنگابی تاریخی در میانه آن قرار گرفته است. با عبور از هشتی و ورود به حیاط، زیبایی حیاط مدرسه و ایوان ها در کنار نهر جاری و چنارهای بلند بالا و کهنسال هر بیننده ای را شگفت زده می کند. در چهار گوشه بنای مدرسه حیاط خلوت هایی تعبیه شده است که در آن ها حجره هایی در دو طبقه جهت اقامت طلاب تعبیه شده است. در ضلع جنوبی گنبد خانه، شبستان ها و مناره های قرار گرفته اند. بی شک گنبد مدرسه چهار باغ با کاشی کاری های نفیس و نقوش و رنگ های چشم نواز یکی از بی بدیل ترین نمونه گنبدهای دوره صفوی است. گنبد دو لایه است و در لایه درونی آن کاشی های معرق بسیار ظریفی همراه با طلا و نقره و چند نورگیر به چشم می خورد. منبر سنگی و 12 پله این مدرسه نیز شهره عام و خاص است و نمونه ای عالی از هنر حجاری است. محراب نیز با کاشی کاری های بی نظیر و کتیبه های متعدد آراسته شده است. در شبستان زیر گنبد کتیبه هایی به خط عبدالرحیم جزایری به سال 1104 ه.ق بر روی قوس ها به چشم می خورد. یکی دیگر از شبستان ها با گچ بری ساده تر شبستانی زمستانه است.

ایوان شمالی بنا با پنجرهای زیبا و معرق کاری شده و کاشی کاری های هفت رنگ بسیار نفیس به بازار شاهی راه پیدا می کند و حجره سلطان حسین نیز در آنجا واقع شده است. این حجره با گچبری های ساده و بر روی سنگ فرش های کف نیز نقوشی از سازندگان به یادگار مانده و محل مباحثه پادشاه با علما و طلاب بوده است. این مدرسه بسیار زیبا که در هر گوشه آن کاشیکاری های بسیار ظریف معقلی، پیلی، معرق و هفت رنگ به چشم می خورد یکی از عالی ترین نمونه های کاشیکاری در دوره صفوی است. در افتتاح این مدرسه بسیاری از علمای نامدار عصر صفوی حضور داشته اند. مدرسه چهار باغ هم اکنون نیز محل تحصیل طلاب علوم دینی است و با نام حوزه علمیه امام صادق(ع) شناخته می شود.

برای خواندن مطالب مربوط به معماري ايراني لینک روبرو را کلیک کنید: ویژگی های معماری ایرانی ، هنر معماری ایران