به گزارش رسانه معماری هورنو به نقل از ایرنا، صادق زارع، سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، از آغاز فرآیند ثبت جهانی شهر تاریخی دارابگرد، نخستین شهر مدور جهان، خبر داد.

زارع با اشاره به ارزش تاریخی این اثر گفت: «قدمت دارابگرد به دوران ساسانی بازمی‌گردد و اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست.» وی یادآور شد که این محوطه می‌بایست هم‌زمان با منظر ساسانی شامل فیروزآباد، بیشاپور و سروستان در فهرست جهانی یونسکو قرار می‌گرفت، اما به دلیل کمبود مطالعات این امر تاکنون محقق نشده است.

الزامات ثبت جهانی و اعتبار اختصاص‌یافته

زارع درباره مراحل ثبت جهانی توضیح داد: «تکمیل پرونده برای یونسکو نیازمند پژوهش‌های باستان‌شناسی، طرح‌های حفاظتی و برنامه‌های مدیریتی است.» وی همچنین اعلام کرد که تاکنون ۳۰ میلیارد ریال از محل مسئولیت‌های اجتماعی وزارت نفت برای این پروژه اختصاص یافته، اما به دلیل اشتراک این اعتبار با بخش‌های اجرایی، امکان تخصیص کامل آن به مطالعات در کوتاه‌مدت وجود ندارد.

وی افزود: «در صورت تأمین اعتبارات، تکمیل مراحل ثبت در سطح استان طی یک سال قابل انجام است؛ با این حال، معرفی این اثر به عنوان نامزد جهانی به اولویت‌های وزارتخانه و سهمیه سالانه کشور بستگی دارد.» به گفته زارع، الحاق دارابگرد به پرونده منظر ساسانی فارس نیز یکی از گزینه‌های پیشنهادی است.

دارابگرد؛ حلقه گمشده شهرسازی ساسانی

شهر باستانی دارابگرد که در سده سوم میلادی احداث شده، نخستین شهر دایره‌ای ایران و الگویی برای شهرهای بعدی ساسانی مانند فیروزآباد و بیشاپور بوده است. این شهر با کارکرد نظامی-اداری، دارای سه دیوار متحدالمرکز و خندقی بزرگ بود که تا دوره‌های متأخر آبگیری می‌شد.

باستان‌شناسان معتقدند که دارابگرد، به عنوان سالم‌ترین نمونه شهر مدور ساسانی، می‌تواند زوایای ناشناخته‌ای از تحولات شهرسازی این دوره را آشکار کند. در شاهنامه فردوسی نیز به این شهر اشاره شده است:
«چو دیوار شهر اندر آورد گرد…ورا نام کردند دارابگرد»

این محوطه در شهرستان داراب، جنوب شرقی استان فارس و در ۲۲۵ کیلومتری شیراز، هم‌مرز با استان هرمزگان قرار دارد.