کوشک تاریخی عباس آباد


کاربری: کاخ

دوره:صفوی

مکان: اصفهان


موقعیت طبیعی

کوشک تاریخی عباس آباد به فاصله ۲۰ کیلومتری شمال غربی نطنز و در دامنه ی شمالی رشته کوه های کرکس واقع شده است. به لحاظ اینکه بنا در دامنه کوهپایه قرار دارد و بواسطه قرار داشتن آن در مجاور باغات و اراضی کشاورزی آب وهوای معتدل ومطبوع در تابستان و هوای سرد در زمستان دارد. جنس بستر در محدوده ی بنا فوق الذکر خاکهای رسوبی با دانه بندی از ریز تا درشت دانه است. طبق آخرین اطلاعات موثق در چند ساله اخیر زلزله و با حادثه طبیعی مخربی شهرستان نطنز و حومه را تحت تاثیر قرار نداده ولی به جهت قرار داشتن نطنز و محدوده، آن در امتداد مناطق زلزله خیز ، این منطقه جز مناطق زلزله خیز با درجه و شدت بالا می باشد.



موقعیت بنا

کوشک عباس اباد در کناره راه آسفالته، بین شهری کاشان، نطنز و بلافاصله حدود ۲۰ کیلومتری نطنز در کنار مزرعه ای بنام عباس آباد قرار دارد.

ورودی های اصلی باغ از معبر خاکی که از خیابان و را آسفالته نطنز ،کاشان حدود ۱۵۰ متر فاصله دارد، عباس آباد از توابع شهرستان نطنز و در استان اصفهان است.


تاریخچه بنا

عباس آباد بین راه اصقهان و کاشان و نظر وجود انواع شکار، مبادرت به احداث این بنا گردیده تا ضمن بین راهی از شکارهای آن استفاده شود.

شیوه و سبک دوره ها و همچنین پششش بنا دلالت بر قدمت صفویه آن دارد و از طرف دیگر متون آمده که این شکارگاه بدستور شاه عباس اول احداث شده است و محل مناسب جهت تفرجگاه حکمرانان صفوی و بعد از آن می باشد.


مشخصات بنا

کاخ عباس آباد یکی از بناهای دوره صفویه است و نظریه اینکه جزو ساختمان های شاهانه بوده از شکوه خاصی برخوردار می باشد و به انواع گچبری ، نقاشی و آجر کاری مزین است.

شکل کلی بنا مستطیل و به ابعاد کلی ۱۸.۲۰در۲۳.۸۰متر می باشد. پلان بنا دارای یک محور قرینه است که فضای اصلی کوشک در قسمت آکس محور اصلی و دو سالن بزرگ کناری بطور قرینه در دو سوی‌ آن قرار دارد. لایه نازک کاری پوشش و تزئینات نقاشی در فضای اصلی کوشک تقریبا به طور کلی فرسوده و از بین رفته و با ایجاد پوششش نیم طبقه الحاقی و ایجاد جرزهای خشتی الحاقی فرم و شکل اصلی این فضا تغییر کرده و در حال حاظر محل انباری باغ جنب کوشک می باشد و در تصرف یکی از زارعین مزرعه است و به راحتی می توان با برداشتن الحاقات بنا به صورت اولیه ی خود برگردد. دو سالن بزرگ و به طور قرینه در دو طرف سالن اصلی (میانی) قرار دارد و پوششش آن طاق و چشمه به شیوه  و سبک بناهای صفوی بنا گردیده است. به واسطه استفاده های مکرر در طی دوران قاجار و پهلوی اول کیفیت سطوح و جداره های فرسوده و دچار تغییر و تحول گردیده و کلیه در و پنجره های با ارزش از بین رفته اند. در قسمت غربی و در انتهای سالنهای قرینه مذکور اتاقی قرار دارد که جهت سرویس دهی به فضاهای اصلی آن استفاده می شده است. بخشی از بنا در منتهی الیه ضلع غربی طبقه فوقانی قرار دارد که دقیقا روی اتاق های تحتانی قرار گرفته اند.شالوده بنا، تا ارتفاع ۴۰ سانتی متری از کف و با سنگ لاشه و ملات ساروچ می باشد و جداره ها و پوششش ها تماما با آجر و ملات گچ و خاک بنا گردیده است.


تزئینات بنا

گذشته از معماری باشکوه کاخ عباس آباد در سطوح داخل بنا اعم از سقفها و بدنه ها با نقاشی تزئین یافته است. از عوامل دیگر تزئین، بکاربری آجرها در جرزها و بدنه ها می باشد.

همین آثار باقی مانده از قطار بندی های گچی در ایوان طبقه فوقانی یکی دیگر از عوامل تزئین گچبری بوده است.


مبع: ثبت اسناد میراث فرهنگی