کیفیت مصالح ساختمانی، چه در حال ساخت خانه، آپارتمان، مدرسه یا مرکز خرید باشید، اهمیت بسیاری دارد. بلوک‌های بتنی، می‌توانند بادوام، مقاوم در برابر رطوبت، عایق صدا و … باشند و کیفیت سازه شما را بهبود بخشند. بلوک‌های نما، از دیوارهای باربر گرفته تا فونداسیون، کاربردهای متنوعی در ساخت‌وساز دارند. شما طیف گسترده‌ای از بافت‌، رنگ‌ و اندازه‌ را برای انتخاب بلوک‌های بتنی در معماری خواهید داشت که مطابقت با ترجیحات طراحی شما را آسان می‌کند.

بلوک‌های بتنی در معماری: فراتر از یک مصالح ساختمانی

بتن، می‌تواند هر شکل، بافت و رنگی را به خود بگیرد تا هم ظاهر ساختمان و هم الزامات عملکردی سازه را بهبود بخشد. بتن، طیف وسیعی از سطوح را از صاف تا زبر و طیفی از رنگ را از آبی یخی کوارتز تا رنگ‌های پاستلی ظریف و قرمزهای عمیق سنگ‌دانه‌های تزیینی ارائه می‌دهد.
بلوک‌های بتنی نما، به بتنی گفته می‌شود که درعین‌حال که روکش زیبایی برای ساختمان ایجاد می‌کند، عملکرد سازه‌ای نیز دارد. به‌طورکلی، بتن تزیینی به کف‌پوش‌های بتنی یا عناصر ساختمانی مانند پنل‌ها اشاره دارد که با بافت یا رنگ تقویت شده‌اند.
سیمان پرتلند سفید، از مواد منتخب ساخته شده است که مقادیر ناچیزی از اکسیدهای آهن و منگنز دارد که به سیمان رنگ خاکستری می‌دهند. هر سیمانی، چه سفید و چه خاکستری، به دلیل تفاوت‌های جزئی در مواد اولیه و فرآیندهای تولید، رنگ ذاتی متفاوتی دارد. معماران، باید این موضوع را در فرآیند طراحی در نظر بگیرند. هنگامی که یکنواختی رنگ حیاتی است، پیشنهاد می‌شود مقدار کافی سیمان و سنگ‌دانه را ذخیره کنید تا بتوان به نتایج رنگی یکنواخت دست‌یافت.

تنوع و پویایی در نما با بافت بلوک‌های بتنی نما

بتن رنگی یکپارچه، از طریق مخلوط کردن رنگ‌دانه‌های اکسید معدنی با سیمان سفید یا خاکستری و بتن به‌وجود می‌آید. این روش، موجب ایجاد رنگی یکنواخت و همیشگی در کل حجم بتن می‌شود. سیمان‌سفید، زمانی به کار می‌رود که سایه‌های روشن‌تر بتن مطلوب باشد؛ اما، رنگ‌های قرمز، قهوه‌ای و خاکستری تیره را می‌توان با استفاده از سیمان خاکستری تولید کرد.
سطح سنگی نما، سطح تزیینی است که با برداشتن لایه بیرونی ملات و نمایان‌شدن ذرات سنگ‌دانه به‌دست می‌آید. این کار، می‌تواند با استفاده از تکنیک‌های مختلفی از جمله کندکننده‌های سطح شیمیایی، سندبلاست، واترجت یا اسیدشویی انجام شود. انتخاب سنگ‌دانه طبق رنگ، سختی، اندازه، شکل، درجه‌بندی، دوام، روش و درجه قرارگرفتن در معرض دید و هزینه صورت می‌گیرد. سنگ‌دانه‌های تزیینی محبوب مواد طبیعی، مانند کوارتز، گرانیت، مرمر، سنگ‌آهک و سنگ‌ریزه و مواد ساخته‌شده مانند شیشه و سرامیک مقاوم در برابر قلیایی هستند.
قالب‌ها و لاینرهای قالب، می‌توانند برای ایجاد بافت‌ها و الگوهایی به‌کار روند که برای مثال آجر، سنگ و چوب را شبیه‌سازی کنند. سیستم‌های قالب‌بندی دیوار آلومینیومی، با سطوح آجری یا با الگوهای دنده عمودی یا تخته در دسترس هستند. همچنین، یک سطح بتنی بافت‌دار به استتار تفاوت‌های ظریف در بافت و رنگ موجود روی سطح بتن کمک می‌کند.

مزایای بلوک‌های بتنی

• این بلوک‌ها، یکی از مصالح ساختمانی محبوب هستند؛ زیرا کار با آن‌ها آسان است و نسبت به سایر مصالح ساختمانی مزایای زیادی دارند.از آن‌ها می‌توان برای فونداسیون تا دیوار و کف استفاده کرد و در اشکال و اندازه‌های مختلفی وجود دارند.بلوک‌های بتنی، به دلیل استحکام و دوام برای ساخت‌وساز مناسب هستند.بلوک‌های بتنی، در تنوعی از اشکال و ابعاد عرضه می‌شوند.برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.می‌توان آن‌ها را در هر شکل و اندازه‌ای قالب‌گیری کرد.بلوک‌های بتنی، ارزان و درعین‌حال بادوام هستند.بدون خطر ریزش، می‌توان بلوک‌ها را روی‌هم چید.از بلوک‌های بتنی در معماری، می‌توان به روش‌های مختلف برای ایجاد طیف وسیعی از سازه‌ها استفاده کرد.آن‌ها بادوام هستند و می‌توانند برای مدت طولانی بدون نگرانی از ترک یا نشتی ماندگار شوند.

بلوک‌های بتنی در معماری: چگونه از این مصالح مدولار و کم‌هزینه استفاده کنیم؟

بلوک‌های بتنی: فراتر از سادگی – سرعت، سهولت اجرا و عملکرد حرارتی

اگرچه اولین بلوک‌های بتنی تولید انبوه در اوایل دهه 1900 به صورت دستی ساخته می‌شدند؛ اما، روش‌های تولید مدرن خودکار هستند و امکان ساخت هزاران بلوک در ساعت را فراهم می‌کنند. علاوه‌بر این، از آن‌جایی که نیاز به پخت ندارند، هر واحد توسط بناهای غیرمتخصص نیز قابل ساخت است.
از نظر عملکرد حرارتی، دیوار بلوکی می‌تواند با رعایت اقدامات مناسب به‌طور موثر عمل کند. برای مثال، اطمینان از قرارگیری صحیح مخلوط در تمام درزها برای جلوگیری از پل‌های حرارتی ضروری است. علاوه‌بر این، عایق‌هایی مانند EPS یا پشم‌شیشه همراه با پلی‌اتیلن به‌عنوان سد بخار می‌توانند در داخل بلوک‌ها برای استفاده به‌شکل گچ عایق خارجی تعبیه شوند.

از مخلوط‌کردن تا مکعب: سفری به دنیای تولید بلوک‌های بتنی

به‌طورکلی، فرآیند تولید بلوک‌های بتنی در معماری شامل چهار مرحله است:

• مخلوط‌کردن: پس از وزن‌کردن و مخلوط‌کردن مقدار مناسب آب، ماسه و سیمان خشک، آب اضافه می‌شود.
• قالب‌گیری: در دستگاه‌های مخصوص، مخلوط در قالب‌هایی فشرده می‌شود که شکل، اندازه و بافت بیرونی بلوک‌ها را تعیین می‌کنند. لرزش‌های مکانیکی، به‌طور معمول در انجام این فرآیند یاری‌رسان خواهد بود.
• عمل‌آوری: بلوک‌ها، برای تسهیل سفت‌شدن در اجاق‌های بخار (فشار کم یا زیاد) قرار داده می‌شوند.
• مکعب‌سازی: پس از خشک‌شدن، بلوک‌ها برای نگهداری در مکعب‌ها روی ‌هم چیده می‌شوند.

بتنی که به‌طور معمول برای ساخت بلوک‌های بتنی استفاده می‌شود، مخلوطی از سیمان پرتلند پودری، آب، ماسه و سنگ‌دانه است. این امر، منجر به بلوکی به رنگ خاکستری روشن با بافت سطحی ظریف و مقاومت فشاری بالا می‌شود. بنابراین، این بلوک‌ها از ظرفیت مکانیکی خوبی برخوردارند؛ غیرقابل‌احتراق هستند و عایق صوتی را نیز ارائه می‌دهند.
بلوک‌های بتنی اولیه، به‌مرورزمان برای ارائه راه‌حل‌های جامع‌تر، از جمله ضدآب بودن، تکامل‌یافته‌اند. برخی از مدل‌های معاصر، افزودنی‌هایی را به مخلوط اضافه می‌کنند تا کشش سطح بلوک را افزایش دهند و در نتیجه مانع عبور آب شوند. علاوه‌بر این، بلوک‌هایی با لبه‌های مختلف برای هدایت آب از سطح خود طراحی شده‌اند.

ساخت‌وساز اولیه

• قبل از شروع، باید با قوانین و استانداردهای ساختمانی محلی مشورت کنید.

• درصورتی‌که فونداسیون نواری به‌کار می‌برید، عرض آن باید دوبرابر عرض بلوک باشد. خطوط مرجع را می‌توان با نخ یا گچ علامت‌گذاری کرد و اجرای آزمایشی بدون ملات انجام داد.
• پس از آماده‌سازی ملات، آن را روی فونداسیون نواری که از قبل مرطوب شده است، پخش کنید، به‌گونه‌ای که عرض یک بلوک را بپوشاند. ضخامت لایه اولیه، باید 2.5 سانتیمتر باشد.
• چیدن بلوک‌ها را از گوشه‌ها شروع کنید و در حین کار، ملات را روی درزهای عمودی آن‌ها بمالید.
• پس از تکمیل هر ردیف، از تراز بودن بلوک‌ها از نظر عمودی و افقی اطمینان یابید. در صورت نیاز، با ضربه‌زدن آن‌ها را در جای خود تنظیم کنید. و به تکرار این فرآیند برای تمام دیوارهای تعیین‌شده بپردازید.
• با ترازشدن سوراخ های هر واحد، یک حفره عمودی پیوسته ایجاد می‌شود که میل‌گردهای فلزی را می‌توان در آن قرار داد.
• هنگامی که ملات به‌اندازه کافی برای نگه‌داشتن رد پای سفت شد، درزها را صاف و صیقلی کنید و هرگونه ملات اضافی را بردارید.

فراتر از ساخت‌وساز: بلوک‌های بتنی در دنیای معماری

بلوک‌های بتنی در معماری، با وجود این‌که در سراسر جهان به‌عنوان مصالحی پرکاربرد شناخته می‌شوند؛ اما، پتانسیل طراحی آن‌ها به‌طور کامل مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است. این بلوک‌ها، اغلب با ساخت‌وساز شخصی و مسکن کم‌هزینه مرتبط هستند که فرصت‌های کاوش فراتر از طراحی کاربردی را محدود می‌کند.
پروژه‌های معمارانی مانند Terra e Tuma، Natura Futura، Agustín Lozada و Takao Shiotsuka Atelier باتکیه‌بر مهارت بی‌نقص، ما را به کاوش در شیوه‌های نوین استفاده از بلوک‌های بتنی دعوت می‌کند. در آثار آن‌ها، این بلوک‌ها با ظاهرشدن به‌عنوان قهرمانان فضا، بدون پوشش رها می‌شوند تا رنگ و بافت اصلی خود را که با آجرهای سنتی متفاوت است، به نمایش بگذارند.
درحالی‌که از نظر ظاهری بیشتر خام به نظر می‌رسند؛ اما، بسیارتطبیق‌پذیر هستند و مواد و عناصر دیگری مانند گیاهان و آب را تکمیل می‌کنند. این معماران، با پذیرش بلوک‌های بتنی در معماری، موفق شده‌اند هزینه پروژه‌ها را بدون خدشه‌دار کردن کیفیت فضایی یا معماری کاهش دهند.

چه گزینه‌های طراحی دیگری به وجود می آیند؟

ابعاد استاندارد و ماهیت ماژولار بلوک‌های بتنی در معماری، طراحی آسان را به همراه دارند؛ مشابه ساختن با لگو که امکان ایجاد توپوگرافی‌هایی را فراهم می‌کند که می‌توانند مبلمان یا تغییرات ارتفاع را شکل دهند. با چرخاندن موقعیت اصلی آن‌ها، سوراخ‌های بلوک‌ها می‌توانند دیوارهای قابل‌نفوذ ایجاد کنند. این ایده‌های ساده، بدون هزینه‌های گزاف، راه‌حل‌های موثری ارائه می‌دهند.

جمع‌بندی

بلوک‌های بتنی در معماری، فراتر از کاربردهای سنتی خود در ساخت‌وساز، پتانسیل قابل‌توجهی در دنیای معماری دارند. معماران نوآور، با به‌کارگیری خلاقانه این متریال، فضاهایی با زیبایی منحصربه‌فرد و کارایی بالا به وجود می‌آورند. تنوع در رنگ، بافت و شکل بلوک‌ها، طیف گسترده‌ای از امکانات طراحی را برای معماران فراهم می‌سازد. علاوه‌بر این، ماهیت ماژولار و قابلیت ترکیب با مصالح دیگر، این بلوک‌ها را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و سازگار با محیط‌زیست تبدیل می‌کند.

منابع:

https://www.cement.org/cement-concrete/products/architectural-and-decorative-concrete#:~:text=Architectural%20concrete%20refers%20to%20concrete,are%20not%20structural%20building%20members.

https://en.poyatos.com/blog/what-are-the-advantages-of-concrete-blocks-over-bricks#:~:text=Concrete%20blocks%20are%20type%20of,like%20houses%20or%20commercial%20buildings.

https://www.archdaily.com/889657/concrete-blocks-in-architecture-how-to-build-with-this-modular-and-low-cost-material