ساختمان اداری ارمیتا
کارفرما: بخش خصوصی
مشاور طراحی بنا: مهندسین مشاور-بهروز احمدی
مجری: ایرج حقیقی
بهره بردار: شرکت خصوصی
زمان: ۱۳۷۳
کاربری: اداری-تجاری
مساحت زمین طرح: ۱۲۰۰ مترمربع
زیر بنای مجموعه:۱۴۰۳۲مترمربع
تعداد طبقه:۲۲ طبقه-دو طبقه زیرزمین
سازه: اسکلت فلزی
تاسیسات: هواساز
توصیف کالبدی بنا ساختمان اداری ارمیتا
برج آرمیتا، از ترکیب احجام متنوعی ، شکل گرفته است . طرح کلی این بنا را می‌توان منشوری با پلان ۱۶ضلعی منتظمی فرض کرد، که در طبقات فوقانی به حجم گنبدی شکل می رسد. در نمای این بنا، تقسیم‌بندی سه بخشی مرکب از پایه ،بدنه و پیشانی را می توان مشاهده کرد.
برای خواندن مطالب مربوط به معماری مدرن لینک روبرو را کلیک کنید: عناصر معماری مدرن
ترکیب احجام و بیرون زدگی به شکل مثلث در نمای ساختمان اداری
بررسی برنامه فضایی عناصر ساختمان اداری ارمیتا
طراحی ساختمان اداری با تاکید بر عدم تداخل عملکرد ها به گونه ای که روشنایی طبیعی و دید و منظر مناسب، در بیشتر فصول سال برای بیشتر فضا ها تأمین شود و از انعطاف لازم برای ایجاد تغییرات در آرایش فضایی و مبلمان اداری برخوردار باشد، از اصول و اهداف حاکم بر طراحی معماری بوده است . با توجه به ارتفاع ساختمان و لزوم توجه به مسائل سازه ای و تاسیساتی، عناصر فضایی در طبقات همسان در فرمی که از ترکیب دو مربع هم اندازه که محورهای اصلی آنان چرخشی معادل ۴۵ درجه نسبت به یکدیگر دارند به صورت مرکزی ساماندهی و عملکردها در ۲۲ طبقه توزیع شده اند. در این بنا هسته مرکزی و دلایل مسائل سازه ای تاسیساتی و قرارگیری عناصری با عملکرد خدماتی طراحی شده است.
برای خواندن مطالب مربوط به معماري مدرن لینک روبرو را کلیک کنید: معماری شهری مدرن ، قوانین معماری مدرن
ساختار حجمی ساختمان اداری آرمیتا
بررسی کیفی فضاها
این ساختمان با مساحتی بالغ بر14032متر مربع در بیست و دو طبقه، طراحی شده است. دو طبقه زیرین این ساختمان برای توقفگاه خودرو در نظر گرفته شده است. رستوران، سرویس‌های بهداشتی وپلکان ارتباطی در طبقه همکف و اتاق کنفرانس با امکان نمایش فیلم و اسلاید و خدمات اداری در طبقه اول استقرار یافته اند.دیگر طبقات،به فضاها و واحدهای اداری ، اختصاص دارند. علاوه بر این، فضایی برای استقرار شعبه ای از بانک در طبقه همکف در نظر گرفته شده است . که دسترسی به ان به صورت مجزا از خارج از بنا صورت می‌گیرد.در بالاترین طبقات به دلیل دید مطلوب، در هر طبقه، نیم طبقه طراحی شده و این فضا، برای استفاده شرکت‌هایی که به فضاهای بزرگتری نیاز دارند، در نظر گرفته شده است.
ساختار حجمی ساختمان اداری آرمیتا
طبقه همکف
طبقه همکف به عنوان پایه ساختمان از ترکیب یک استوانه و مکعب مستطیل که بخشی عظیمی از سطح زمین را اشغال میسازد، ساخته شده است. ورودی اصلی بنا در حجم استوانه ای شکلی که در جنوب شرق ساختمان و در ترازس حدود یک و نیم متر بالاتر از تراز پیاده‌رو قرار دارد، جای گرفته است. این حجم در ترکیب با پلکان هایی با پلان منحنی شکل و فضای سبز و راهرویی که ردیف ستون ها به فاصله محور به محور50/2 متر بدنه آن را می سازند، به عنوان یک پیش فضا فضای داخلی را از فضای خارجی تفکیک میکنند.
پس از فضای سرپوشیده پیش ورودی، فضای تقسیم و انتظار قرار گرفته اند. در طبقه همکف، استقرار سرویس‌های بهداشتی، آسانسورها، پلکان فرار و آبدارخانه در بخش میانی، پلان را به دو بخش مجزای شمالی و جنوبی تفکیک کرده است. بخش جنوبی از سرسرایی با پلان مستطیل شکل تشکیل شده که با اسانسور ها، پلکان فرار و رستورانی که در تراز حدود یک و نیم متر بالاتر از لابی قرار دارد، دسترسی دارد. بانک، در بخش شمالی و به صورت دوبلکس طراحی شده است. فضای اصلی بانک، سالنی با پلان مستطیل شکل به ابعاد ۲۶ در ۱۳ متر است و پلکان فلزی مدوری در مجاورت دیوار شمالی ، دسترسی به نیم طبقه بانک را فراهم میسازد . دسترسی به محل توقف خودروها از خیابان ۱۰ متری جنوبی، از طریق شیب راه هایی که بدین منظور طراحی شده است صورت می‌گیرد.
پلان همسان طبقات (بخش میانی)
طبقات اول تا چهاردهم، با الگوهای مشابهی، طراحی شده اند.پلان همسان طبقات ، از ترکیب دو مربع به اصلاح ۲۱ متر که محورهای اصلی آنان چرخشی معادل ۴۵ درجه نسبت به یکدیگر دارند تشکیل شده است. پیش آمدگی های با پلان مثلثی شکل، در میان اضلاع مربع های اصلی این چرخش را آشکار می سازند. فضاهای خدماتی مانند سرویس های بهداشتی، آسانسورها و پلکان های فرار در بخش میانی جای گرفته اند. با تعبیه و اجرای جدا کننده ها، دو بخش شمالی و جنوبی پلان به ۴ واحد مجزا اداری تبدیل شده است که از روشنایی و چشم اندازهای مناسب و خدمات مشترک برخوردارند . عناصر سازه ای در فضای معماری به صورت ستون هایی که به فاصله محور به محور ۵ متر از یکدیگر و همچنین رعایت فاصله ای معادل ۴۰ سانتیمتر از دیواره خارجی بنا قرار دارند، مشخص شده اند. در صورت استقراریک واحد اداری در هر طبقه، طرح متقارن و حجم بنا، نمود بروز بهتری در فضاهای داخلی می یافت،در حالی که تقسیم هر طبقه به ۴ واحد اداری انسجام فضایی را تحت تاثیر قرار داده و واحدهای پراکنده از یکدیگر موجب ایجاد فضاهایی فاقد کارایی لازم شده است.
پلان طبقات تیپ ساختمان اداری آرمیتا
طبقات انتهایی( بخش فوقانی) طبقات انتهایی این بنا (چهاردهم، پانزدهم و شانزدهم)، نسبت به دیگر طبقات پلان متفاوت دارند .
مربعی به ضلع ۲۱ متر که اقطار آن در امتداد محور اصلی زمین (شمالی- جنوبی )هستند، طرح کلی پلان این طبقات را میسازد.بخش مرکزی در این طبقات نیز مرکب از فضاهای مربوط به عملکرد های تاسیساتی، آسانسورها، پلکان ارتباطی و سرویس های بهداشتی هستند که دو طبقه چهاردهم و پانزدهم را به دو واحد دوبلکس مجزای شمالی- جنوبی،تفکیک ساخته اند. در طبقه شانزدهم سالن چند منظوره و بخشی از فضاهای مربوط به عملکردهای تاسیساتی از جمله اتاق های هواساز و مانند ان، قرار دارند . بام بنا به استقرار دستگاه‌های خنک‌کننده اختصاص یافته است که در زیر حجمی گنبدی شکل به دهانه ۱۰ متر و خیز ۸0/8 متر، جای داده شده و نمود بارزی در حجم کلی بنا پیدا کرده است .
بررسی سبک و روحیه حاکم بر ساختمان اداری ارمیتا
استفاده از احجام خالص، ترکیب فرم های هندسی در پلان و نما ها، استفاده از رنگ‌های متضاد، به کارگیری سقفی با فرم گنبد، استفاده از مصالح شیشه و سنگ، چند وجهی بودن ساختمان و استفاده از عناصر و مفاهیم معماری گذشته، عواملی هستند که بیانگر تاثیر نهضت‌های پست مدرنیسم در معماری به ویژه گرایش هایی که به تندیس گرایی تمایل دارند می باشند.
نوع و نحوه به کارگیری مصالح غالب در بنا ساختمان اداری ارمیتا
به کارگیری مصالح گوناگون و متنوعی نظیر سنگ گرانیت خاکستری، سنگ های ازاره به ارتفاع 20/1متر از گرانیت سیاه( در طبقه همکف)، شیشه های دوجداره آبی و اجرای لبه های دست انداز بام، قابهای پنجره و حتی گنبد بام، با ورقهای مسی کالبد بنا را نسبت به بناهای مجاور متفاوت کرده است.
مصالح به کار رفته در این ساختمان به نوعی انتخاب شده اند که به دلیل مقاومت زیاد نیاز کمتری به نگهداری دارند. سنگ های نما از جنس گرانیت خاکستری برای اولین بار در این مقیاس به صورت خشک و با پیچ مهره اجرا شده‌اند تا در اثر مرور زمان و وجود ارتعاش و لرزش، دچار ریزش نشوند. شیشه های دوجداره در نمای اصلی، به صورت لمینت استفاده شده تا از ریزش آنها در اثر شکست احتمالی جلوگیری شود .ساختمان، عایق بندی حرارتی شده و در تمام طبقات سیستم اطفاء حریق در نظر گرفته شده است .
ورودی اصلی در ساختمان اداری آرمیتا
تحلیل و ارزیابی نماهای بنا
موقعیت ساختمان اداری آرمیتا، به گونه ای است که بنا دارای ۴ نمای اصلی است و سقف نیز به عنوان نمای پنجم مورد توجه قرار گرفته است. با طراحی و اجرای گنبد بر روی بام،علاوه بر برطرف ساختن ناهمگونی ناشی از قرارگیری عناصر تاسیساتی بر بام، ساختمان نسبت به بافت پیرامونی متمایز شده است . گنبد، از نظر فرم ظاهری به سقف گنبدی ساختمان سابق پست و تلگراف در میدان امام خمینی(ره)(توپخانه سابق) مشابه است. که برگرفته از بناهای قرن نوزدهم میلادی اروپا می باشد.در طراحی هر چهار نما، اصول مشابهی ، رعایت شده است. در هر نما، یک بخش میانی با پیش آمادگی مثلثی مشخص شده که با استفاده از شیشه در این بخش، از سایر قسمت ها متمایز شده است. نمای طبقه همکف و بخشی از طبقه اول به مثابه نمای پایه ساختمان محسوب می‌شود. قاب هایی با فاصله محور تا محور50/2 متر از یکدیگر، نماهای شرقی و جنوبی طبقه همکف را تشکیل می دهند. این دو بدنه به نیم استوانه ای به ارتفاع 30/10متر در بخش میانی نما ختم می‌شوند، که به مثابه عامل وحدت بخش دو نمای شرقی و غربی، عمل می کنند. پنجره های مربع شکل، که در امتداد محور میانی قابها قرار دارند،نمای طبقه اول بخش استوانه‌ای شکل نما را تشکیل می‌دهند.در سه طبقه انتهایی پیش آمدگی های مثلثی شکل، ادامه نیافته و با خالی شدن کنج های بنا،یا به عبارتی دیگر با تاکید بر گوشه های حجم اصلی ساختمان بر قسمت فوقانی حجم تاکید شده است. تمایز رنگ ها،سایه اندازی بدنه ها بر روی یکدیگر و خلوص احجام به کار رفته، به ویژه مکعبی که در طبقات انتهایی خود را شاخص تر می سازد،بر تنوع بصری نماها می‌افزاید . یکی از نکات قابل ملاحظه در این ساختمان، توجه به نمای ساختمان در شب است. بدین منظور بدنه‌های ساختمان نور پردازی شده و جلوه های متفاوتی از حجم بنا، در شب ارائه شده است.
منبع: کتاب معماری معاصر ایران (سید هادی میرمیران-ایرج اعتصام)
