در تهران  که پایتخت و بزرگترین شهر ایران می باشد و جمعیت آن روز به روزدر حال افزایش است و رشد اقتصادی و مراکز تجاری بی وقفه در حال رشد است بررسی و بازنگری مجدد طراحی این مراکز و توجه به مخاطبین آن در هر سن و سالی و کیفیت بخشی فرهنگی به آن احساس می شود و البته نمونه های موفقی در داخل اجرا شده که متاسفانه به دلایل سوداگرانه تمامی ساخت وسازها شامل مراکز فرهنگی نمی شوند. لذا با ایجاد چنین مجموعه ای که آثار مفید آن در شهرهای بزرگ دنیا آشکارا مشخص است ، می توان به اهداف مهمی هم چون پرورش استعداد ها، افزایش تعاملات اجتماعی ، هدایت مناسب فرهنگی افراد و . ..رسید.

آشنایی با مفاهیم اساسی در طراحی این مجموعه بسیار حائز اهمیت می باشد. مطالعه ی شرایط اقلیمی وبررسی نمونه های کار شده در ایران و کشورهای دیگر روش پژوهش و طراحی در این رساله می باشد. در این رساله ابتدا با موضوع طرح آشنا می شویم و سپس چندین نمونه داخلی و خارجی را مورد تحلیل قرارمی دهیم. به پیشینه مجموعه های تجاری فرهنگی در ایران نظر می کنیم. سایت و زمین مورد طراحی را تجزیه و تحلیل می کنیم و سپس با ارائه احکام طراحی وارد بخش طراحی معماری می شویم.

مطالعات مجتمع تجاری و فرهنگی در شش فصل شتلخت موضوع ، نمونه های موردی ، پیشینه ی تحقیق ، شناخت بستر ضوابط و مقررات و برنامه فیزیکی جمع آوری شده است. که فهرست آن به شرح این است:

فهرست تفصیلی

1- فصل اول: شناخت موضوع. 16

1-1- مقدمه. 16

1-2- بیان مسئله طراحی. 16

1-3- ضرورت مسئله طراحی. 17

1-4- اهداف پژوهش و طراحی. 17

1-5- روش پژوهش و طراحی. 17

1-6- ساختار پژوهش و طراحی. 18

1-7- جمع بندی.. 18

2- پیشینه تحقیق. 20

2-1- مقدمه. 20

2-1-1- فضای عمومی. 20

2-1-2- بررسی هویت بازار در ایران. 21

2-1-3- بررسی انواع بازار در گذشته. 44

2-1-4- بررسی فضاهای تجاری گذشته در جهان. 49

2-1-5- مقایسه بازارهای جدید و قدیمی. 51

2-1-6- انواع مراکز خرید 53

2-2- جمع بندی.. 58

3- ادبیات تحقیق – نمونه های موردی.. 60

3-1- مقدمه. 60

3-2- ادبیات تحقیق. 60

3-2-1- معماری.. 60

3-2-2- طراحی معماری.. 61

3-2-3- مجتمع تجاری فرهنگی. 61

3-2-4- اهداف طراحی مجتمع تجاری فرهنگی. 61

3-3- بررسی نمونه داخلی. 62

3-3-5- مجتمع تجاری تفریحی مسکونی ستاره فارس.. 62

3-3-6- مجتمع تجاری فرهنگی کوروش.. 65

3-4- نمونه خارجی. 68

3-4-7- مجتمع تجاری Galeries Lafayette. 68

3-4-8- مجتمع تجاری تفریحی  Euralille centre commercial 69

3-5- نتایج قابل استفاده در طراحی. 70

3-5-9- جمع بندی.. 71

4- معرفی اقلیم منطقه و تحلیل و بررسی سایت.. 76

4-1- . مقدمه. 76

4-2- شناخت انسانی منطقه. 76

4-2-1- استان تهران. 76

4-2-2- شهر تهران. 76

4-2-3- . تاریخ مختصر تهران. 77

4-2-4- . فرهنگ مردم تهران. 78

4-3- بررسی اقلیمی و طبیعی تهران. 78

4-3-5- اقلیم شهر تهران. 78

4-3-6- . بررسی عناصر 5 گانه اقلیمی تهران. 80

4-3-7- . پوشش گیاهی. 83

4-4- بررسی و تحلیل سایت پیشنهادی.. 84

4-4-8- آدرس سایت.. 84

4-4-9- . علت انتخاب سایت.. 84

4-4-10- تحلیل سایت.. 84

4-4-11- جهت استقرار ساختمان. 84

4-4-12- مجاورت‌ها و چشم‌اندازهای سایت مورد نظر. 85

4-4-13- انتخاب ورودی سواره با توجه به طرح. 86

4-4-14- دسترسی منطقه‌ای به سایت مورد نظر. 87

4-4-15- تحلیل سایت.. 87

4-5- جمع بندی.. 88

5- ضوابط، استاندارد و برنامه فیزیکی. 90

5-1- مقدمه. 90

5-2- استانداردهای طراحی تجاری.. 90

5-2-1- ارتفاع طبقات.. 90

5-2-2- درب‌های ورودی.. 90

5-2-3- درب‌های خروج. 91

5-2-4- ظرفیت کریدور. 91

5-2-5- پلکان‌ها 92

5-2-6- پله برقی. 92

5-2-7- آسانسور. 92

5-2-8- سطح شیب‌دار. 92

5-2-9- استانداردهای مربوط به کاربری‌های مختلف در مجموعه تجاری و تجهیزات مربوط. 93

5-2-10- استانداردهای فضا 93

5-2-11- مقررات ساختمانی در حوزه تجارتی. 97

5-2-12- مقررات تفکیک زمین‌های واقع در حوزه استفاده از زمین‌های تجارتی و دولتی و اداری.. 101

5-2-13- بررسی فضاهای مورد نیاز در مراکز تجاری ـ تفریحی. 105

5-2-14- تأسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع. 107

5-3- استاندارد نویفرت.. 109

5-3-15- استاندارد های فرهنگی ( سالن سینما) 110

5-3-16- استاندارد های تجاری ( فروشگاه) 112

5-4- برنامه فیزیکی. 113

6- طراحی معماری.. 121

7- پیوست ها 123

فهرست منابع و مآخذ تحقیق به شرح زیر است:

• آذر ، مونا؛مجید مفیدی،( 1382) ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻌﻤﺎری ﭘﺎیدار؛ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻫﻤﺎیش ﺑﻬینه ﺳﺎزی ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن
• ارغوان، مریم ؛دکتر یوسف گرجی، ( 1386)، ارزش های معماری ﺑﻮﻣی ایرانی  در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ رویکﺮد ﻣﻌﻤﺎری پایدار
• اسدی، ابوالفضل، (1386)، پایان نامه کارشناسی ارشد؛ معماری پایدار
• پوراحمد، احمد، (1376)، بازار کرمان، انتشارات مرکز کرمان شناسی
• حبیبی ماندانا (1391) ، تدوین اصول و ضوابط شهر پرباز؛. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین
• حبیبی،محسن، (1375)، از شار تا شهر، انتشارات دانشگاه تهران
• دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان ،(1380) مقررات ملی ساختمان مبحث 15؛آسانسور و پله برقی
• دی کی چینگ فرانسیس، (1385)، معماری: فرم، فضا و نظم؛ انتشارات دانشگاه تهران
• رحمانی فریده؛ (1372) توسعه پایدار از تئوری تا عمل؛ اطلاعات سیاسی  اقتصادی شماره69
• ﺳﻔﻼیی، ﻓﺮزاﻧﻪ ، ( 1383) ، ” کنکاش پیرامون ﻣﻔﺎهیم و ﺗﺠـﺎرب ﻣﻌﻤﺎری ﭘﺎیدار” ، مجله آﺑـﺎدی، ﺷـﻤﺎره 42
• سلطان زاده، حسین؛ ( 1385) فضای شهری در بافت تاریخی ایران؛ انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی
• سلطان زاده، حسین؛ ( 1380)، بازار های ایرانی، انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی
• شرقی علی؛ قنبران عبدالحمید؛ (1391) آموزه هایی از طبیعت در طراحی معماری، علوم و تکنولوژی محیط زیست
• فرزام شاد ، مصطفی ، ( 1386)، مبانی برنامه ریزی و طراحی مراکز تجاری، انتشارات دانشگاه تهران
• کسمایی مرتضی ، (1372) اقلیم و معماری، انتشارات شرکت خانه سازی ایران
• گروتر یورگ کورت؛ پاکزاد جهانشاه و همایون عبدالرضا، (1383)زیبایی شناسی در معماری، دانشگاه شهید بهشتی
• لنگ، جان؛ ترجمه علیرضا عینی فر ، ( 1383) ، آفرینش نظریه معماری (نقش علم رفتاری در طراحی محیط)، انتشارات دانشگاه تهران
• میری؛علی ( 1390 ) ؛پارادایم گردشگری شهری؛توسعه پایدار و برآیند آن در جهانی شدن ؛ مجموعه مقالات همایش ین المللی مدیریت گردشگری و توسعه پایدار
• معینی, فاطمه و ایرج اعتصام؛ (1394) رویکرد معماری پایدار در طراحی یک مجتمع تجاری- تفریحی؛ دومین کنفرانس ملی معماری و منظر شهری
• نظری زاده ، علی؛ (1385) طبیعت در معماری؛ انتشارات هنر معماری قرن
• نقره کار،عبدالحمید، (1397)، معماری و شهرسازی مبتنی بر هویت اسلامی و ایرانی، انتشارات جهاد دانشگاهی قزوین
• واتسون دانلد؛ قبادیان وحید و فیض مهدوی محمد(1384)، طراحی اقلیمی، دانشگاه تهران