آرامگاه بابا لقمان
مکان بنا: سرخس
سبک / دوره ساخت: بنای اصلی سلجوقیان – ایوان الحاقی قرن 8
کاربری: آرامگاه
تعداد طبقات: دوطبقه
این بنا آرامگاه منسوب به بابالقمان سرخسی، عارف مشهور سده ۴، شامل گنبدی دو پوشه آجری با ایوانی بلند است همچنین نوار کمربند مانندی قسمت مدور گنبد را از ساقه و دیواره آن که بر روی قاعده چند پهلویی قرار گرفتهاست، جدا میکند.
در بدنه هر ضلع آن، روزنهای برای روشنایی درون گنبد تعبیه شدهاست؛ و تزئینات گچی، گچ بری و آجرکاری آن ممتاز است. درون طاقها مزین به نقوش هندسی لوزیشکل (برجسته و گود) است. طول وعرض خارجی بقعه به ابعاد۷۰*۱۷۰و۴۰* ۲۶متر است. ساختمان آن از دو بخش مربع شکل متصل به هم تشکیل شدهاست.
ایوان ورودی بزرگ و مرتفعی در سمت شمال و آرامگاه که در وسط چهار ضلع داخلی آن طاق نماهایی ساخته شدهاست. بقعه دارای دوطبقه و طبقه دوم آن غرفهدار است. طرح چهارضلعی بنا در قسمت بالا به تعدادی تربنه به طرح هشت ضلعی تبدیل شده که حجم چشمگیری را در نمای خارجی آن به وجود آوردهاست؛ و گنبد کمخیزی بر روی استوانه بناگردیدهاست.
نور داخل بقعه از چهار نورگیر مستطیل شکل در بدنه هشت ضلعی تأمین میشود و طاقنماهای داخلی بنا با آجرکاری ظریف و طرحهای هندسی لوزی ساخته شدهاست.