بازار اراک
مکان : اراک
کاربری : تجاری
سبک : اصفهانی
قدمت : قاجاریه
بازار عنصر اصلی و ستون فقرات کالبدی – اقتصادی شهر بوده و به صورت دو راسته سرپوشیده یکدیگر را قطع می کرده است. از لحاظ کالبدی تمام شهر به وسیله دو راسته بازار به چهار محله بزرگ تقسیم می شده است و در هر محله کوچه هایی موازی، دسترسی و مراودات شهروندان را به نقاط مختلف ممکن ساخته است. شکل و شالوده فیزیکی شهر در کلیت خود از همین محور و قطب شهری تأثیرپذیری و از لحاظ اقتصادی به عنوان مرکز ثقل رباط تولیدی – اجتماعی شهر و حوزه نفوذ آن ایفای نقش کرده است(محتاط، 1368)
بازار اراک دارای یک محور شمالی– جنوبی به طول 850 متر و یک محور شرقی– غربی به طول 600 متر و عرض 5 متر بوده که در حال حاضر قسمتی از بازارهای شرقی و غربی تخریب شده اند. بر طول قامت کشیده و بلند بازار، 2 بازوی عمودی از شرق به غرب در محل تلاقی چهارسوق، با سقف و گنبد مرتفع، بنای چهارراهی بازار را کامل می کند.
مجموعه بازار اراک هنگام تأسیس شهر اراک (سلطان آباد) در اوایل قرن 13 هجری ) 1227 ه.ق.، دوره فتحعلی شاه قاجار( به امر سپهدار، والی شهر بر اساس طرحی از پیشاندیشیده، احدا ث شده است. بر خلاف اکثر بازارها، مسیرهای آن نه آزاد و منحنی بلکه مستقیم و هندسی است. راسته بازار با گذرهای متعددی که آن را قطع م یکند، ستون فقرات بافت شطرنجی شهر را می سازد. این مجموعه که بافت اولیه شهر را تشکیل می دهد، در زمان سپهدار اعظم، حاکم اراک احداث شده است. بنا به روایتی، این شهر نوبنیاد را که به صورت شطرنجی است سپهدار ترسیم نموده و از بخش تجاری، مسکونی و خدماتی تشکیل شده است (انصاری، 13)
منبع : سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
