برج آزادی

مکان : تهران 

قدمت : پهلوی – 1350

میدان و بنای آزادی یکی از مهمترین میدانهای تهران است .این میدان مجموعه ای است از برج آزادی ، فضای سبز وسط میدان ، فضای سبز حاشیة میدان ، مسیرهای عبور خودرو و عابر پیاده برمی گردد. تاریخچه برج به سال1345 برمیگردد. در این سال «طرح بنای ایران مدرن» بین معماران کشورمان به مسابقه گذاشته شد و طرح مهندس حسین امانت در سن 24 سالگی که تازه از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شده بود برنده و برای ساخت انتخاب شد . عملیات ساخت مجموعة میدان و بنای آزادی آبان ماه 1348 شروع شد. و در دی ماه 1350 مورد بهره برداری قرار گرفت.

محوطة بیرونی برج آزادی میدان آزادی ابتدا به عنوان فضایی تشریفاتی به منظور استقبال از میهمانان عالی رتبة خارجی طراحی و ساخته شد ولی به مرور زمان به عنوان نشانة شهر تهران در ذهن هر ایرانی و خارجی جای گرفت . برج آزادی از چهار ستون عظیم تشکیل شده است که در بالا به هم متصل می شوند و چهار تاق را تشکیل می دهند . در طرح این برج، از سبک های معماری دوران هخامنشی ، ساسانی ، صفوی ، با دیدگاهی کاملا مدرن تلفیق شده است . به عنوان نمونه تاق بالایی به سبک اسلامی و تاق پائینی شبیه تاق بدنة کسری طراحی شده است .ارتفاع برج آزادی 45 متر است .بدنه بنا از بتن مسلح ساخته شده و در پوشش آن 25000 قطعه سنگ مرمر معادن جوشقان اصفهان در 15000 شکل متفاوت با سطوح به هم پیچیده به کار رفته است . فضای سبز میدان با پوشش گیاهی ، به صورت چهار تپة سرسبز ، بر اساس باغ سازی ایرانی طراحی شده است . هندسة میدان آزادی بر اساس هندسه و فرم نقوش زیر گنبد مسجد شیخ لطف ا…اصفهان و فرم آبنمای کنار برج ، با الگوبرداری از آبنماهای باغ فین کاشان طراحی شده است . سطح میدان در ضلع شرقی توسط گذرگاهی سنتی و ّزیرزمینی به معابر اطراف راه می یابد. طراحی این فضا با الهام از معماری سنتی و با توجه به هندسه و تاق بازارهای ایرانی صورت گرفته است.

محوطة زیرین برج آزادی دارای سالن ایران شناسی ، سینمای کوچک ، سالن تشریفات ، گذرگاه پیشینیان ، تالار نگارخانة اقوام ، نگارخانة بوستان ، کتابخانه ، سالن نمایش ، راهروی فن آوری، پایگاه دانستنی ها و طبقات برج می باشد . بازدیدکنندگان برای دسترسی و دیدن طبقات برج با آسانسورهایی در دو مرحله و یا با طی کردن 277 پلکان  به طبقة چهارم برج می رسند . دربهای اصلی مجموعة برج آزادی از سنگ گرانیت همدان ساخته شده اند و بزرگترین آن حدود 7 تن وزن دارد. سنگهای طبقة همکف و همچنین طبقات برج از معدن مروارید کردستان استخراج شده است.

طبقات برج بنای آزادی شامل چهار طبقه می باشد که در بالاترین قسمت آن ( طبقة چهارم) ، با رویکردی مدرن گنبد زیبائی از میان فرم 8 ضلعی پشت بام که در ادوار تاریخی برای ساخت گنبدهای مساجد و کاخها به کار می رفته ، به بیرون هدایت شده است. این گنبد با کاشیکاری بسیار زیبا رنگ فیروزه ای پوشانده شده است ، به نوعی برگرفته از گنبدهای رک در معماری امامزاده ها و آرامگاه هاست .اطراف این طبقه به شکل زیبایی با شکافهای عمودی الهام گرفته از بادگیرهای ایرانی احاطه شده و همچنین پنجره های لانه زنبوری شکلی در دو ضلع شرقی و غربی تعبیه شده که یادآور رگ ها و قلعه های قدیمی است.

تالار آینه ( دیوراما )

این تالار در مجاورت موزه قرار دارد در دو طرف آن 12 غرفه وجود دارد که با طرحهای حجمی. و تصاویر رنگی به صورت نمادین محیط زیست ، حیات وحش، اقتصاد ، ورزش ، شهرسازی ، صنعت نفت ایران را به نمایش می گذارد . از مشخصه های بارز تالار آینه فضای نمایشگاهی آن است که به صورت دوره ای میزبان آثار شاخص تجسمی هنرمندان است . از این تالار برای برگزاری کارگاه های آموزش هنری و نمایشگاههای مختلف صنایع دستی اقوام ایران استفاده می شود .

تالار کهن (موزه)25 ویترین ثابت تالار کهن تنها بخشی از مجموعه است که در زیر برج آزادی قرار دارد و دارای است که برای نمایش آثار موزه ای و اشیاء نفیس به صورت ادواری طراحی شده است .

راهروی فن آوری : بازدیدکنندگان پس از تالار آینه به راهروی فن آوری هدایت می شوند و در این راهرو با جاذبه های فن آوری مدرن همچون روبات پیانیست ، سامانة تصویری هوشمند ، پایگاه دانستنی ها و روبات پاسخگو آشنا می شوند .

پایگاه دانستنی ها

در مقابل سالن چند منظوره، دو سالن قرینه به صورت مدور  قرار دارد که سقف این دو فضای ، مجزا با تلفیقی از معماری سنتی و مدرن و طاق گنبدی شکل با گوشه سازیهای سنتی ایرانی اسلامی طراحی و ساخته شده است. در مرکز هر یک از این سالن ها فضایی مدورنمایش رایانه ای تعبیه شده و بازدیدکنندگان با نشستن روی صندلی ، صفحة پایگاه دانستنی های مجموعه را فعال می سازند و از تاریخ تمدن ایران از آغاز تا به امروز اطلاع می یابند.

نگارخانه اقوام

این قسمت به شکل راهرویی به شکل نیم دایره ، مشتمل بر 8 ویترین بزرگ بوده که صنایع دستی اقوام مختلف ایران را به نمایش می گذارد و برای نمایش آثار تجسمی بر دیوارهای آن میزبان هنرمندان این شاخة هنری می باشد.

. گذرگاه پیشینیان راهروی ورودی مجموعة برج آزادی با فرم ویژة معماری و دربهای سنگی دارای 4ویترین بزرگ دیواری است که به صورت دوره ای آثار باستانی و اشیاء نفیس به معرض دید گردشگران گذاشته می شود.

سالن ایران شناسی

ماکتی از نقشة سرزمین پهناور ایران طرح کلی این سالن را تشکیل می دهد .گردشگران برروی بر روی نقاله ای بر روی نقشه به حرکت در می آیند . بازدیدکنندگان از ضلع جنوبی نقشة ایران که با حوضچه هایی زیبا تزئین شده و خلیج فارس و دریای عمان را در ذهن تداعی می کند وارد سالن ایران شناسی می شوند و با نمادها ، مراکز تاریخی ، مذهبی و صنعتی هریک از استانهای کشورمان آشنا می گردند . در ضلع شمالی ماکت ، آبنمایی با کاشیکاری و سنگ کاری بسیار زیبا ، نمادی از دریای خزر را به نمایش گذاشته است.

سینمای کوچ

 این سالن با برخورداری از 50 صندلی و بهره مندی از نرم افزارها و سخت افزارهای روز دنیا محلی برای پخش فیلم های سینمایی به صورت اکران خصوصی مورد استفادة هنرمندان قرار می گیرد .

نگارخانه بوستان

نگارخانه اصلی مجموعة برج آزادی در مجاورت کتابخانه قرار دارد. این نگارخانه شامل سالنی وسیع ، با نورگیری لخانه ای و آبنمایی چشم ُبزرگ است که با منظره ای گنواز به همراه باغچة پرندگان فضای دل انگیزی را برای برگزاری نمایشگاههای مختلف تجسمی و کارگاههای آموزشی هنرمندان فراهم آورده است

کتابخانه

در این کتابخانه2000  علاوه بر کتاب ارزشمند مرجع ، کتب دیگری نیز در موضوعات مختلف در این کتابخانه علاوه بر فرهنگی ، هنری ، تاریخی ، اجتماعی و معماری اسلامی به زبانهای فارسی ، انگلیسی و فرانسه وجود دارد. نشریات ادواری و آرشیو مطبوعات نیز از گنجینه های کتابخانه می باشند .

سالن چند منظوره (مولتی ویژن)

این سالن با برخورداری از امکانات سخت افزاری منحصر به فرد خود ، شامل تجهیزات نوری ، نمایش اسلاید و صدا و تصویر ؛ برای اکران فیلمهای سینمایی ، اجرای تئاتر ، برگزاری همایشهای فرهنگی مختلف و ضبط برنامه های تلویزیونی مورد استفادة هنرمندان قرار می گیرد.

منبع : بروشور برج آزادی