تکیه خاتون آبادی

کاربری: تکیه

مکان: اصفهان

دوره : صفوی

تاریخچه بنا

تکیه خاتون آبادی از آثار دوره شه سلطان حسین صفوی بوده و به نام میر محمد اسماعیل خاتون آبادی متوفی به سال ۱۱۱۶ ه.ق است از کسانی که در این تکیه به خاک سپرده شده اند می توان به میرزا شکرا… منعم ،محمد صادق موسوی خواجویی،میر سید محمد ،میر احمد اسماعیل مرشد اشاره کرد.

مشخصات بنا

تکبه دارای پلان مربع مستطیل است و به مرور به عرصه آن افزوده شده ، در قسمت غربی دو اشکوبه است و در قسمت اشکوبه دوم گنبدی افراشته وجود دارد که در نوع خود در تکایای تخت فولاد کم نظیر می باشد و بر آن تاریخ ۹۱۳ ه. ق دیده می شود. در قسمت شرقی خلوت دیگری وجود دارد که به سبک گردی است و یک نیم طبقه سرداب مانند دارد که جمعی از دراویش نعمت الهی در آنجا مدفونند ، صحن کوچکی در میان آن موجود است و مابین این دوقسمت نیز حیاطی است که در جنوب آن شبستانی با دو طاق و چشمه وجود دارد که دارای محراب بوده سردر تکیه نیز از سادگی خاصی برخوردار است.

تزئینات بنا

مفصل ترین تزئین ، کاشی کاری گنبد تکیه است که به روش معرق یا نقوش اسلیمی سه بندی در زمینه کاشی فیروزه ای و فاقد ختایی آراسته شده است. گریو آن در قسمت بالا دارای کتیبه ای به خط ثلث با مضمون آیاتی از قرآن به شیوه کاشی هفت رنگ خشتی است و در زیر آن که بیشترین سطح گریو را پوشانده است از خط کوفی ساقه بندی استفاده شده که به تسبیحات اربعه و اسامی امامان اشاره می کند و به روش معقلی در زمینه کاشی فیروزه ای کار شده و سال تعمیر آن ۱۲۱۹ است. از موارد دیگر کاشیکاری می توان نمای شمالی تکیه اشاره کرد که دارای یک لچکی بزرگ در وسط ودو پشت بغل کوچک تر و مربع در طرفین است و نقوش آن در قسمت بزرگ تر هشت وسرمه دان با کاشی معقلی فیروزه ای و خطوط بنایی اسماء ا… و محمد وعلی با کاشی سیاه است و در لچکی های کوچک تر از گره چینی هشت و سلی با کاشی مشکی استفاده شده و مربع های بالای دارای نقوش صابونکی ساده است. گنبد از نوع دو پوسته وزیرآهیانه آن با کاربندی هشت شاقولی از نوع گچی پوشیده شده، حجرات صحن اول دارای مشبک های آجری با نقوش مربع است و محراب شبستان جنوبی با مقرنس گچی پر کار شش تخته و هفت پا تزئین یافته و طاق چشمه اولی آن دارای آجر کاری خفته ورسته است و در میان آن صابونک های فیروزه ای بکار رفته است. در صحن دوم بیشتر نما آجری و در سرداب آن از طاق و چشمه با قوس های بیضوی با خیز کم استفاده شده است.

منبع:اسناد ثبتی میراث فرهنگی