خانه خاکسار

کاربری: خانه

مکان: هرند-اصفهان

دوره: قاجار

موقعیت طبیعی اثر

شرایط اقلیمی: شهر هرند در فاصله ی ۸۰ کیلومتری شرق اصفهان و در ۲۰ کیلومتری شرق کوهپایه و در مجاورت راه آهن اصفهان و همچنین در مجاورت کویر جای گرفته است. به همین دلیل آب وهوای خشک نیمه بیابانی و همچنین تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و خشک دارد.

موقعیت فعلی اثر

خانه خاکسار در استن اصفهان،شهرستان اصفهان،بخش کوهپایه،شهر هرند،خیابان ۲۲ بهمن ،خیابان اسحاق قرار گرفته است.

تاریخچه:

خانه دارای قدمتی بیش از ۲۰۰سال بوده است که تا ۳۰ سال پیش متعلق به فردی به نام خاکسار بوده است.هرچند او نیز بنا را از شخص ثالثی خریداری نموده ولی شهرت بنا در میان اهالی منطه به همان نام خاکسار می باشد.

با این توصیفات بنا متعلق به دوره قاجار است.

مشخصات اثر(بنا):

بنا به صورت حیاط مرکزی بوده و تنا در سه جبهه جنوب ،شرق و غرب آن اقدام به ساخت شده است. این خانه دارای دو ورودی در شرق و غرب بوده که ورودی شرقی در ابتدا به حوضخانه رسیده و از آنجا به حیاط می رسد و ورودی غربی با عبور از یک دالان و چند چرخش مستقیما به حیاط منتهی می شود.در جبه ی جنوبی حیاط، شاه نشین به همراه ایوان جنوبی آن و دو راهرو و دو اتاق که در اندازه متفاوت هستند قرار گرفته است. حوضخانه نیز در میان شاه نشین و یکی از این اتاق های جای گرفته است. در دو جبهه دیگر حیاط نیز اتاق هایی قرار گرفته است که البته جبهه غربی طی ۳۰ سال گذشته به اتاق تبدیل شدهو گویی در گذشته اصطبل و مطبخ و دیگر فضاهای خدماتی در آن قرار داشته است. در میان حیاط چاه آب و حوض و باغچه قرار گرفته است.

مصالح بنا از خشت و در کف سازی و لبه ها از آجر نیز استفاده شده است. سقف های در فضاهای اصلی به صورت طاق و تویزه بوده و به ندرت از بام مسطح (از بیرون) نیز استفاده شده است.

ویژگی اثر

از ویژگی های خاص بنا می توان به شاه نشین و ارتباطات زیبای آن با حوضخانه اشاره کرد.آجر کاری به شیوه ی خفته و راسته در ازاره حیاط و نیز کاربندی سقف (حوضخانه) از تزئینات این بنای تاریخی است.

دخل و تصرف انجام شده در اثر:

تغییرات عمده در جبهه شرقی بوده که اصطبل ها تبدیل به اتاق شده و دارای درب فلزی و امروزی می باشد. تغییرات دیگر جزئی است.

منبع: اسناد ثبتی میراث فرهنگی