خانه شکوهی یزد

خانه شکوهی یزد ، برای خواندن مطالب مربوط به معماری معاصر ایران لینک روبرو را کلیک کنید: معماری معاصر ایران بعد از انقلاب

مشخصات بنا خانـه شکـوهی یـزد ( تزئینات ، نوع مصالح ، ابعاد و اندازه و… ):

پلان خانه بصورت حیاط مرکزی است و به دور حیاط های اندرونی و بیرونی و نارنجستان اطاقهایی ساخته شده است.

در خانه شکوهی یزد حیاط اندرونی بزرگتر و تالار و با دگیر در ضلع جنوبی آن ساخته شده و در اضلاع غربی و شمالی اطاق پنج دری و سه دری ساخته شده و ضلع شرقی قضایی ساخته نشده و فقط نما سازی کرده اند و حوض مستطیل و آب نما و دو باغچه در طرفین نیز دارد که در امتداد کشیدگی حیاط ساخته شده. حیاط نارنجستان کوچک و در جبهه جنوب غربی حیاط اندرونی است و برای دسترسی به آن بایستی از راهرو و فضای کلاه فرنگی و حوض و آب نمای مستطیل شکل و بادگیر آن و سقفی که با رسمی پندهای گچبری شده تزیین شده عبور کرد. حیاط نارنجستان مربع است و در ضلع های شمالی و غربی اطاق سه دری ساخته شده است. و حوض ۸ گوش و آب نما و چهار باغچه در وسط حیاط آن به چشم می خورد.

در جبهه شمال شرقی خانه شکوهی یزد نیز فضایی است که اکنون سرویس های بهداشتی در آن ایجاد شده. یکی از ورودی های خانه نیز در جبهه جنوب غربی این قسمت می باشد. لازم به ذکر است که ورودی اصلی خانه در جبهه غربی است که ابتدا به هشتی وسپس از طریق راهرویی ال شکل به اندرونی متصل می شود . دسترسی به حیاط بیرونی و نارنجستان از طریق هشتی هم امکان پذیر است. ورودی راه پله پشت بام نیز در هشتی است. حیاط بیرونی در جبهه جنوب شرقی است و از حیاط اندرونی کوچکتر واز نارنجستان بزرگتر است. در ضلع جنوبی آن تالار و در سه ضلع دیگر اطاق سه دری ساخته شده. در وسط حیاط نیز حوض و آب نما و باغچه می باشد. یکی از ورودی های مطبخ نیز در ضلع شمالی این حیاط است و ورودی دیگر مطبخ در ضلع غربی حیاط اندرونی است. در واقع مطبخ در جبهه شمالی حیاط بیرونی و شمال غربی حیاط اندرونی است. سقف فضای مطبخ بلند و به شکل طاق و تویزه پوشیده شده و بادگیر دوطرفه کوچکی هم دارد، اصطبل در جبهه شرقی حیاط بیرونی است.

برای خواندن مطالب مربوط به معماري معاصر ایران لینک روبرو را کلیک کنید: معماری معاصر ایران بانی مسعود ، کتاب معماری معاصر

و حیاطی ما بین این دو قسمت می باشد. که یکی دیگر از سه ورودی خانه بر این حیاط گونه نصب می باشد. خانه چهار زیر زمین دارد که یکی در ضلع جنوبی حیاط اندرونی در زیر تالار و اطاق سه دری جنب آن که ورودی آن در گوشه شرقی ضلع جنوبی است و دیگری زیر زمین زیر تالار حیاط بیرونی که از گوشه شرقی این ضلع ورودی دارد. و زیرزمین ضلع شمالی حیاط بیرونی که از داخل مطبخ ورودی دارد و زیر زمین کوچکی در ضلع شمالی حیاط نارنجستان مصالح ساختمانی مورد استفاده درینا خشت، گل، آجر و گچ است که در دخل و تصرفاتی که اخیرا در بنا صورت گرفته از سیمان ، کاشی ، سرامیک نیز استفاده شده است. تزئینات با گچبری است که در بنای اطراف حیاط های اندرونی ، بیرونی ، نارنجستان و حیاط ما بين قسمت بیرونی و اصطبل وسقف کلاه فرنگی بصورت دم گیری نقوش گیاهی و هندسی کار شده تزئینات چوبی هم در قسمت بالای درهای اطاقها با تفش گیاهی و شیشه های رنگی دیده می شود. در مطبخ هم تزئين چوبی دایره شکل مشبکی بر دیوار نصب می باشد.

ویژگی اثر خانـه شکوهـی یـزد :

الف – معماری بنا که ظاهری سنتی دارد و از قسمتهای حیاط اندرونی، بیرونی، نارنجستان، کلاه فرنگی و اصطبل تشکیل یافته.

ب- تزئینات گچبری بنا با نقوش هندسی فرفره گردون که در دایره محصور است و بصورت دم گیری و تزئینات چوبی بالای درها و دایره مشبک چوبی نصب شده در مطبخ ج- تناسباتی که در ساختمان خانه رعایت شده که هم از نظر زیبایی شناسی و نیز مناسبت با شرایط اقلیمی اهمیت دارد.

منبع : سازمان میراث فرهنگی و گردشگری