دروازه ارگ سمنان

مکان: سمنان

قدمت: قاجاریه

در دوران پادشاهی فتحعلی شاه قاجار و در زمان حکومت فرزندش بهمن میرزا بهاءالدوله بر قومس، بنای ارگ دولتی سمنان آغاز شد:اما ساختمان آن در زمان حیات بهمن میرزابه پایان نرسید و در دوره حکومت سیف الله میرزا ادامه یافت. به نوشته محمدحسن خان صنیع الدوله، در کتاب مطلع الشمس، پیرامون ارگ، دیواری گلی به ضخامت ۳ متر وجود داشت. در وسط بنای ارگ، خیابانی از شمال به جنوب کشیده شده و در دو طرف خیابان، بناهای قدیمی از قبیل آب انبار، حمام و حسینیه ساخته شده بود. داخل دیوارهای ارگ، اتاق هایی است و اتاق ها دارای دریچه هایی که از آن، فضای بیرون ارگ را می پاییدند. این ارگ دولتی، مدت سه روز میزبان ناصرالدین شاه، مهدعلیا مادر شاه) و عزت الدوله، خواهرشاه و همسر مرد بزرگ تاریخ ایران، میرزا تقی خان امیرکبیر بوده است. نمای جنوبی، شامل سردر ورودی و دو راهروی کوچک راه پله هاودو ایوان است و اتاقی برای اقامت شبانه دروازه بانان و نگهبانان وقت ساخته و در جلو ایوان، نرده مشبک زیبایی نصب کرده اند.در سرتاسر بخش بالایی دروازه، ردیف بندی های زیبایی از آجرهای کوچک لعاب دار فیروزه ای دیده می شود. برکناره قوس راهروی اصلی، به طرز بدیعی کاشی کاری کرده اند.بنای اصلی دروازه از آجر است و بیش از ۵ متر بلندی دارد. طاق های اتاق ها، ضربی و طاق راهرو اصلی به صورت گنبد کم خیز است که از بیرون بنادیده نمی شود. نمای شمالی دروازه که شاهکاری کم نظیر است کاشی کاری های بدیع وخیال انگیزی دارد و به شش ستون مناره شکل مدور، مزین است. یکی از شاهکارهای این بنای تاریخی و هنرمندانه، سردر جالب توجه شمالی آن است و تصویر نبرد اسطوره ای رستم با دیوسپید، در خان هفتم، به طرز خیره کننده ای بر کاشی های هفت رنگش منقش است. بر سر در آن به خط زرد رنگ بر کاشی های لاجوردی ، نوشته شده است: السلطان ابن السلطان ابن السلطان، سلطان صاحبقران، ناصرالدین شاه قاجار ۱۳۰۲.

منبع: سازمان میراث فرهنگی سمنان