بررسی شناشیر ، از جمله عناصر اقلیمی در معماری شهرستان بوشهر

مقدمه

واژه شناسی و تعریف شناشیر:

يكي از ويژگيهاي منحصر به فرد معماري بومي بندر بوشهر، وجود عنصري به نام شناشير است كه ضمن تأمين محرميت، الگوي معماري درونگرا-برونگراي بندر بوشهر را ميسر ساخته است. از برهم كنش تاريخ و جغرافيا در بوشهر گونههاي خاص از معماري در تبادل فرهنگي با كشورها و اقوامي كه با بوشهر در طول تاريخ مراوده داشتهاند شكل يافته است، كه داراي ويژگيها و عناصر منحصر به فردي است كه در بافت تاريخي ساير شهرهاي ايران، حتي با موقعيت اقليمي مشابه كمتر به چشم ميخورد؛ از جملهي اين عناصر شناشير را ميتوان نام برد كه اغلب به صورت يك فضاي نيمه باز هم در نماي بيروني به عنوان واسط فضاي بسته ساختمان و فضاي باز شهري و هم در نماي دروني به عنوان واسط فضاي بسته ساختمان و فضاي باز حياط به كار برده ميشده است.

برای خواندن مطالب مربوط به معماری مدرن لینک روبرو را کلیک کنید: سبک معماری مدرن

شناشير در معماري كشورهاي مختلف از جمله كشورهاي عربي به خصوص مصر، خاورميانه، شمال آفريقا، بخش هايي از اروپا مانند تركيه و اسپانيا و همچنين جنوب آسيا به ويژه هند به كار رفته است. با اين حال در ايران تنها در معماري بومي بندر بوشهر به كار برده شده است. از آنجا كه لغت شناشير در لغتنامه هاي فارسي دهخدا، عميد، و امين وجود ندارد، اين نتيجه حاصل ميشود كه كلمه شناشير كلمهاي فارسي نيست. برخي اين كلمه را معادل واژه”شناشيل” در زبان عربي مي دانند. شناشير در سرزمينهاي مختلف با نامهاي متفاوت خوانده ميشود براي مثال در مصر و عربستان “مشربيه”، در هند “روشنا”، و در عراق “شناشيل”ناميده ميشود كه با وجود تفاوتهاي كالبدي، عموما كاركردهاي يكساني داشته اند؛ براي مثال شناشير عموما مكعب مستطيل است اما شکل منحنی (نیم استوانه یا هشتی) آن با نام خراجه نیز در برخی سرزمین ها از جمله طرابلس دیده شده است.

• معادل های شناشیر در سرزمین های مختلف:

پیشینه:

خواستگاه شناشیر: درباره این که این عنصر تحت تأثیر کدام سرزمین در بافت تاریخی بندر بوشهر به کاربرده شده است، نظرات متفاوتی وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می گردد:

1.1 امپراطوری عثمانی: نبی پور با اشاره به وجود کمپانی عثمانی در بوشهر، معتقد است شناشیر نمایی از معماری دوره عثمانی را جلوه گر می نماید.

کشور های عربی: برخی دیگر از صاحب نظران به دو دلیل شناشیر را برگرفته از معماری عربی می دانند: نخست آن که واژه شناشیر از واژه عربی شناشیل گرفته شده است؛ دوم آن که، شناشیر دربافت سنتی برخی شهرهای عربی با اقلیمی نزدیک به اقلیم شهر بوشهر که با این شهر ارتباط تجاری داشته اند، به چشم می خورد. از این جمله میتوان به “بندر بصره” اشاره نمود که به واسطه وفور شناشیرها با تزئینات بسیار، به “شهر شناشیرها” شهره بوده است.

هند: برخی صاحب نظران شناشیر را عنصری وارداتی از هند می دانند. وجود روابط تجاری قوی بین ایران و هند از طریق بوشهر در زمانی که هند مستعمره ی انگلستان بوده است تأسیس کمپانی هند شرقی توسط انگلستان در این شهر که همزمان با عقد قرارداد سعدون-پرایس در سال 1763 م. نقطه عطفی در روابط تجاری و سیاسی ایران و هند ایجاد و واردات گسترده چوب از هند به بندر بوشهر این فرضیه را تقویت می کند.

2.2. آغاز ساخت شناشیر: آغاز ساخت شناشیر را می توان از مشربی ههای مصر دانست؛ که نمونه های قدیمی آن به اوایل قرن 12 م. برمیگردد. تحقیقات نشان میدهد که نمونه اولیه آن را در مسجد آل صالح مصر مربوط به اواخر دوره ی فاطمی می توان مشاهده نمود.

شناشیر از آن زمان به بعد مورد توجه بوده است، اما با شروع قرن نوزده و پیدایش انقلاب صنعتی و تولید انبوه، ساخت شناشیر به دلیل هزینه بالا، زمان ساخت طولانی، احتمال خطر آتش-سوزی به واسطه ی چوبی بودن مصالح، و همچنین تغییرات در نیازها، سبک های معماری و شیوه ی زندگی رو به کاهش گذاشت. موفقیت شناشیر به عنوان یک عنصر اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی با نقش زیبایی شناسانه در طی قرن ها، توجه دوباره نسبت به این عنصر را در دهه های اخیر به همراه داشته است.

با وجود این که قدمت کاربرد شناشیر در جهان به حدود 800 سال می رسد، قدمت شناشیر در بندر بوشهر حدود 100 تا 150 سال و برابر با قدمت ساختمان هایی است که شناشیر در آن ها به کار رفته است بندر بوشهر دیده شده است و نیز از آن جا که این بندر در دوره قاجاریه جایگاه کمپانی ها و کنسولگری های کشورهای مختلف بوده است، این فرضیه وجود دارد که شناشیر عنصری وارداتی است که توانسته با اقلیم و فرهنگ این منطقه هماهنگ شود.

نشانه شناسی نمادین:

دیدگاه ها و نقطه نظرات در نشانه شناسی نمادین:

علم نشانه شناسي به اوايل قرن بيستم بر مي گردد ، كه دو نظريه پرداز مهم در حوزه علوم انساني، فرديناند دوسوسور زبان شناس و استاد دانشگاه لوزان و چارلز ساندرس پيرس فيلسوف پراگماتيست و استاد دانشگاه شيكاگو، ميباشند. سوسور در كتاب “درسهايي در مورد زبانشناسي عمومي” پيشنهاد پايه گذاري علمي نوين تحت عنوان نشانه شناسي را مطرح كرد و بعد از آن نشانه شناسي در دنياي امروز، علمي است كه ديگر علوم را در عرصه هاي مختلف در خود گنجانيده است.از آنجا كه اين عنصر معماري، در ايران تنها در شهر بوشهر استفاده شده است، به عنوان نماد اين شهر شناخته شده است.

معماری شناشیر و حضور آن به عنوان نشانه ی نمادین: در زبان شناسي، معماري زباني است كه شهر متن آن است و در اين متن است كه تفسير ميشود و نمادهاي آن در صورت و محتواي شهر و سازهها بررسي مي شود. مسلّم است كه براي شناخت درست و عميق، مسائل معماري و ارائه روشني از آنها مهم است. در تحقيق حاضر، شناشير به عنوان عنصري بومي، در بندر بوشهر كه متن اين عنصر محسوب ميشود، مورد تفسير قرار گرفته است.

عنصر هویتی و فرهنگی:

طول زیاد شناشیر نسبت به عرض آنها

دلیل اول: زمانی که ابعاد شناشیر را در خانه های بوشهری بررسی می کنیم، می بینیم که به ندرت عرض این فضاها از یک متر تجاوز م یکند و در اکثر بناهای باقی مانده مانند عمارت طاهری، عمارت گلشن، عمارت طبیب و …. عرض شناشیرها همگی به اندازه عرض شانه است به نحوی که عبور یا نشستن در آن به سادگی امکان پذیر نیست و این درحالی است. که طول شناشیرها گاهی به بیست متر هم می رسد که این تناسبات برای محیطی که در آن وقت زیادی گذرانده شود غیرمعمول و غیرعقلانی به نظر می رسد.

برای خواندن مطالب مربوط به معماري مدرن لینک روبرو را کلیک کنید: معماری ایرانی مدرن ، اصول معماری مدرن

شباهت ساختار شناشیر و باز شوهایی که در جلو خود شناشیر ندارد

دلیل دوم: نکته دیگری که می توان بیان کرد و بسیار جالب است این است که شناشیرها در جبههای از ساختمان قرارگرفته اند که ما در آن جبهه میزان بازشوهای (تعداد پنجره های) زیادی را مشاهده می کنیم. از طرفی حضور شناشیر خود مانعی برای ورود باد به درون خانه با تمام قدرت خود می شود و ساخت شناشیر با پره های متحرک که در هنگام وزش باد به حالت افقی در می آمده اند خود گواه این ادعا و پاسخ مناسبی برای حل مشکل بیان شده، است که بارها در تحقیق های میدانی خود از ساکنان محلی به این نکته برخوردیم که این پره ها صدای خاصی هم داشته اند که با وزیدن باد شمال به صدا در می آمده اند. نکته جالبتر این جاست که پنجره هایی که در جلوی آنها شناشیر وجود ندارد دارای حفاظ های کرکرهای شکلی هستند که قسمت پایین پنجره های مرتفع خانه های بوشهری را می پوشاند (سمت چپ تصویر) که می توان گفت این شباهت ها اتفاقی نبوده و این نوع ساختار کرکرهای امکان وجود بازشوهای مرتفع را به همراه حفظ محرمیت و ایمنی که مهم ترین عامل به نظر می رسد، فراهم می ساخته است.

دلیل سوم: از دلایل دیگری که می توان بیان کرد، حذف عنصر معماری شناشیر در محله های جدیدتر (چهار محل جدید) بوشهر همانند بهمنی و سبزآباد است. در این محله ها خانه ها یک طبقه اند و نسبت به چهار محل قدیم دارای ارتفاع کمتری هستند. در این محله ها بافت شهری به صورت پراکنده است و می توان بیان کرد که در این مناطق که خانه ها نسبت به هم با فاصله زیادی ساخته می شدند، شناشیر دیگر دیده نمی شود.

عنصر اقلیمی:

محل قرار گیری شناشیر در پلان خانه ها و جهت گیری آن نسبت به دریا (عکس سمت راست) پلان عمارت طبیب (عکس سمت چپ) پلان مطب طبیب.

ویژگی های اقلیمی منطقه: باد منطقه ای به علت اختلاف در فشار هوای جو، توزیع ناهمگون انرژی تابشی خورشید و دمای ناشی از آن و تفاوت های تراکم هوا، ایجاد می شود. جاری شدن هوا از نقطه پرفشار به نقطه کم فشار که تحت عنوان اثر پیچشی یا اثرکوریولیس شناخته می شود که از گردش زمین، توپوگرافی زمین و چگونگی توزیع آ بها و خشکی های زمین ناشی می شود. این بادها در صدها متر بالاتر از سطح زمین در جریان هستند به طوری که سرعت باد با افزایش ارتفاع و تغییر درجه حرارت پایین به آرامی افزایش می یابد. در نزدیکی سطح زمین حتی زمین های صاف به علت برخورد با زمین و وجود اصطحکاک با پوشش گیاهی سرعت باد کاهش یافته و حرکت باد دچار اغتشاش زیاد می شود. این تنوع وزش بادها به دلیل موقعیت شبه جزیره ای بوشهر، زمینه را برای استفاده هوشمندانه از آن جهت کاهش اثرات رطوبت و گرما در فضاهای شهری و مسکونی فراهم کرده است. با بررسی پلان خان ههای بوشهر در می یابیم که شناشیرها در اکثر مواقع در جهتی وجود دارند که در مقابلباد و جریان هوا قرار گرفته اند. 48درصد شناشیرهای بیرونی رو به غرب و دریا، 26 درصد روبه شمال، 22 درصد رو به جنوب و فقط 4 درصد رو به شرق هستند .

 حال اگر به دقت به شناشیرها بنگریم به تناقضهایی می رسیم که شاید این فرضیه را که شناشیر به دلیل تهویه مناسب، محیط خوبی برای گذراندن وقت در ایام گرم تابستان است را رد می کند که دلایل زیر را برای آن ارائه می کنیم.

بر اساس شرایط آب و هوایی بوشهر که این مسئله بیان می گردد که معماری بومی بوشهر به دنبال راه حلی است که اثر این شرجی و رطوبت بسیار بالای هوا را کاهش دهد و شرایط بهتری را برای اهالی خانه فراهم کند و در زمانی که تجهیزاتی وجود نداشته و تنها راه ممکن، استفاده از جریان بادهای محلی بوده است. برای استفاده از باد و جریان یافتن آن درون خانه وجود سطح زیادی از بازشوها را الزامی می کند که به وجود آمدن فضاهایی با تعداد بازشوهای زیاد مانند 5 دری و 6 دری در خانه های بوشهری دلیل آن است. این بازشوها که ارتفاع آنها از سقف تا کف است در تمام طول روز در ماه های گرم سال باز هستند تا بتوانند جریان باد را وارد خانه کرده و اثر شرجی را کاهش دهند. باز بودن پنجره های قدی، خطرات بسیار زیادی را برای ساکنان به خصوص کودکان به وجود می آورد که برای تامین ایمنی آنها تا ارتفاعی از این پنجره ها را با کرکره هایی می پوشاندند ولی این کرکره ها جلوی باد را می گیرند و از شدت جریان آن می کاهند. بهترین راه حل برای ایجاد ایمنی در طبقات بالا و همزمان با آن داشتن بیشترین میزان جریان هوا، ساختن بالکن های باریک چوبی در جلوی جبهه هایی از ساختمان است که پنجره های مرتفع خانه در آن جبهه قرار دارد، این بالکن ها همان شناشیرها هستند. در واقع شناشیر حفاظی (از نظر خطر جانی و دید) است که با فاصله گرفتن از پنجر هها باعث افزایش ورود جریان هوا به فضاهایی که در پشت شناشیر هستند، می شود یعنی همان اتاق های 5 دری و 6 دری که محل اقامت ساکنان اند. وجود فضایی به اسم طارمه (فضایی که تعدادی از جداره های آن باز یا کرکرهای است و رو به سمت دریا دارد) گواهی برا این ادعاست چرا که هر جا نیاز به فضاهای نیمه باز برای گذران وقت بوده طارمه می ساختند از طرفی حذف شناشیر در چهار محل جدید که اغلب خانه ها در آن نسبت به خانه های چهار محل قدیم ارتفاع کمتری دارند و یک طبقه هستند، نشان می دهد که شناشیر از این جهت اهمیت فراوان داشته است که تامین کننده امنیت برای ساکنان خانه بوده است و این نکته را نیز باید بیان کرد که ساکنان خانه های بوشهری متناسب با شرایط تا جایی که امکان ساخت شناشیر را داشته اند این کار را انجام می دادند تا بتوانند سطوح بازشو بیشتری داشته باشند.

ایجاد ساختاری برای محرمیت و امنیت

کاربردهای شناشیر:

کاربردهای شناشیر را می توان به دو دسته ی شهری و معماری تقسیم نمود:

کاربردهای معماری:

کاربردهای شهری:

7. اجزای کالبدی در شناشیر:

شناشیرهای بوشهر از سه جزء اصلی کف، سقف، و بدنه تشکیل شده است. شناخت این اجزاء به فهم بهتر ساختار و شیوه عملکرد آن کمک می نماید که در ادامه به معرفی هر یک پرداخته می شود:

کف: کف شناشیر عموما از تیرهای چوبی با عرض 10 تا 20 سانتی متر تشکیل می گردد که از تیر اصلی بنا کنسول گردیده اند و روی آنها الوارهای چوبی قرار می گیرد و معمولاً به وسیله ی حصیر یا زیلو مفروش می گردد. در صورتی که ضخامت دیوار کم باشد و طول گیرداری کافی برای تیرها تأمین نشود، دستک های چوبی یا فلزی برای مقاومت بیشتر در زیر کف به کار برده می شود. طول کف شناشیر عموما با طول اتاق و گاه با طول کل ساختمان برابر است. عرض کف معمولاً بین 90 تا 100 سانتی متر می باشد.

سقف: هر چند در حال حاضر برخی از شناشیرها در جداره بیرونی و درونی فاقد سقف دیده می شوند اما نشانه های وجود سقف در همه بناها بر مسقف بودن تمامی شناشیرها در شهر تاریخی بوشهر اعم از شناشیرهای داخلی و بیرونی تأکید می کند. سقف شناشیرها معمولاً به صورت شیبدار با زاویه ی 45 درجه بر روی تعدادی ستو ن چهارتراش به سطح مقطع 10 در 10 سانتی متر قرار گرفته است. سقف شناشیر دو نوع پیوسته و غیرپیوسته دارد. سقف پیوسته در سراسر شناشیر امتداد دارد ولی سقف غیرپیوسته فقط بالای بازشوهای اتاق ها قرار دارد.

بدنه: هر شناشیر چهار بدنه داشته که یکی از آنها جداره ساختمان است. این جداره دارای بازشوهایی است که شناشیر نقش مهمی در جذب باد به درون فضا و ایجاد سایه روی این بازشوها ایفا می کند. تعداد بازشوها بر اساس ابعاد اتاق متفاوت است. سه بدنه دیگر شناشیر عموماًبه صورت جا پناه با نرده چوبی یا فلزی و یا جداره کرکره ای با زاویه 45 درجه است. ارتفاع جان پناه ها معمولاً بین 90 تا 100 سانتی متر است و در موارد محدودی تا 170 سانتی متر نیز می رسد. جان پناه اکثر شناشیرهای جبهه خارجی با هدف حفظ حریم بین فضای عمومی و خصوصی به صورت کرکر ه بوده و زاوی هی کرکر هها به گونه ای است که دید از فضای داخلی به فضای شهری را امکان پذیر کرده، ولی مانع دید از فضای شهری به فضای داخلی می شود. البته در ساختما نهایی از قبیل تجارت خانه ها که کاربری غیرمسکونی دارند و نیاز به حفظ حریم فضای داخلی وجود نداشته است، جان پناه های نرده ای نیز به کار برده شده است. در شناشیرهایی که داخل حیاط تعبیه می شوند، جان پناه به صورت نرده چوبی و فلزی می-باشد که علاوه بر افزایش حرکت هوا، به افزایش ارتباطات بصری بین فضای اتاق و فضای حیاط کمک می کند.

دسته بندی شناشیر

در حال حاضر 29 بنای شناشیردار در محدوده بافت تاریخی بوشهر محدود به حصار تاریخی و معروف به “چهارمحل” وجود دارد. بررسی این 29 بنای شناشیردار موجود و 6 بنای شناشیردار تخریب شده نشان می دهد که بر مبنای محل استقرار شناشیر در عمارت، شناشیرها را به دو گونه اصلی می توان دسته بندی نمود: شناشیرهای بیرونی و شناشیرهای داخلی؛ که  در ادامه به توضیح هر یک پرداخته می شود.

نمونه ای از شناشیر بیرونی

نمونه ای از شناشیر درونی

شناشیر بیرونی: شناشیرهای بیرونی متصل به نمای بیرونی عمارت و به عنوان واسط فضای بسته بنا و فضای باز شهری هستند. شناشیرهای بیرونی یکی از مجموعه عناصری هستند که الگوی درون گرا-برونگرای پلان عمارت های بوشهری را به وجود می آورند. شناشیرهای بیرونی به دو صورت یک جهته (خطی) در امتداد یک جبهه بیرونی بنا، یا دو جهته (L شکل( می باشند. شناشیرهای Lشکل( تیزگوشه( به صورت دو خط متقاطع خطی با پلان مستطیل شکل یا غیرمستطیل دیده می شود. شناشیرهای دوجهته عموماً با زاویه ی 90 درجه با تقاطع می باشند. اما در دو عمارت زاویه شناشیر بیش از 90 درجه است: یکی عمارت ایرانی در محله بهبهانی و دیگری عمارت جعفری در همان محله که رو به دریا بوده است و اکنون تخریب شده است. در عمارت طبیب در محله کوتی، پلان شناشیر به صورت دو جهته با تقاطع منحنی بوده است که البته این نمونه از گونه های کم تکرار شناشیر در بوشهر می باشد.

جدول زیر نمونه هایی از شناشیرهای بیرونی را نمایش می دهد.

شناشیر درونی: شناشیر های درونی متصل به نمای دورنی عمارت و رو به حیاط می باشند و ارتباط بین فضای بسته ی داخلی با فضای باز حیاط را تأمین می کنند. از شناشیرهای داخلی به عنوان راهروی دسترسی به اتاق ها استفاده می شود علاوه بر این شناشیرهای داخلی با ایجاد کوران هوا بین فضای داخلی و حیاط، تهویه طبیعی را تقویت می کند و به کاهش دما کمک می کنند. استفاده از نرده به جای کرکره ها در جان پناه شناشیرهای داخلی ارتباط بصری بین فضای داخلی و حیاط را میسر می سازد. شناشیر داخلی در یک تا چهار جهت ساخته شده اند؛ از این رو از نظر شکل به چهار دسته یک جهته (خطی)، دو جهته (L شکل)، سه جهته و چهار جهته قابل تقسیم هستند. عرض شناشیر چه بیرونی و چه داخلی عموما بین 85 تا 100 سانتی متر می باشد و طول آن در بیشتر موارد برابر با طول جبهه متصل به آن می باشد

جدول زیر در این باره اطلاعاتی را نمایش می دهد.

آمار بناهای شناشیر دار در بوشهر:

بر اساس جدول بالا ااز ميان بناهاي تاريخي باقي مانده كمتر از ده درصد بناها داراي شناشيرمي باشند كه محله كوتي با 48 درصد بيشترين تعداد بناهاي شناشيردار را در خود جاي داده و بعد از آن محله بهبهاني با 42 درصد، محله شنبدي با 7 درصد و محله دهدشتي با 3 درصد قرار دارند.

 بررسي دقيقتر نشان ميدهد كه نسبت بناهاي شناشيردار به بناهاي تاريخي موجود در هر محله به قرار زير است:

الف.  در محله بهبهاني 11 درصداز بناهاي تاريخي داراي شناشير بودهاند،

ب.  اين نسبت در محله كوتي 10 درصد

ج. در محله شنبدي 5 درصد

د.  در محله دهدشتي كمتر از 2درصد بوده است.

9.2. بحث و نتیجه گیری از آمار به دست آمده:  بنابراين احتمالا محله بهبهاني نسبت به تعداد بناها بيشترين بناي شناشيردار را در خود داشته است. البته به احتمال زياد در اين محله بناهاي شناشيردار ديگري وجود داشته است كه در احداث و گسترش اداره بندر از ميان رفته است؛ اين بدان معناست كه عمارتهاي شناشيردار اين محله از اين تعداد نيز بيشتر بوده است. از آنجا كه اين محله در شمالي ترين بخش شبه جزيره بوشهر واقع شده است، و بيشترين مرز را با دريا دارد اين نتيجه حاصل ميشود كه همجواري و وجود ديد به دريا مهمترين عامل شكل گيري شناشير بوده است. همچنين ميتوان اين فرضيه اوليه را مطرح ساخت كه بين ميزان كاربست شناشير و وضعيت مالي مالكان بنا نسبت مستقيم وجود داشته است. همان گونه كه در ديگر كشورها نيز در شكل ظاهري شناشير با توجه به طبقه اجتماعي مالك تفاوت هايي وجود دارد. شناشيرهاي بيروني متصل به نماي بيروني عمارت و به عنوان واسط فضاي بسته بنا و فضاي باز شهري هستند. شناشيرهاي بيروني يكي از مجموعه عناصري هستند كه الگوي درونگرا-برونگراي پالان عمارتهاي بوشهري را به وجود مي آورند.

نتیجه گیری:

از آنجا كه اين عنصر معماري، در ايران تنها در شهر بوشهر استفاده شده است، به عنوان نماد اين شهر شناخته شده است. با تغيير تكنولوژي ساخت و نيازهايي كه معماري بايد برآورده سازد، بسياري از ويژگي هاي معماري بومي و سنتي نياز به تغييرات اساسي دارند، اما شناشير از معدود ويژگيهايي است كه قابليت انطباق با شرايط معماري و شهرسازي امروز را داشته و قادر به معنادهي و هويت بخشي به سيماي شهري بندر بوشهر است. براي خيابان هايي كه براي عبوراتومبيل ها عريض گشته اند، استفاده از شناشير در نماي ساختمانها به صورتي كه كل نما را دربرگيرد و براي تمام طبقات به صورت يكپارچه اجرا شود، موجب سايه اندازي شناشيل همچون پوستهاي بيروني بر نماي ساختمانها مي شود و موجب كنترل دماي داخل ساختمان ها مي شود، و همچنين براي حضور عابر پياده در سطح شهر، در پياده روها ايجاد سايه مينمايد. با استفاده گسترده و هماهنگ و خلاقانه در بناهاي اين شهر، هم نمادهاي آشنا و چشم نواز آن زنده ميماند و هم سيماي شهري شكلي هماهنگ و يكپارچه به خود خواهد گرفت، و استفاده از اين عنصر چه در بافت قديم و چه در بافت جديد، با خانه هاي سنتي موجود در آنها همانگي خواهد داشت. تغييرات در ابعاد و عمق شناشير قابليت استفاده از آن را به عنوان پوسته ي دوم نما فراهم مي آورد و تغييرات فرم بدنه آن به دست طراحان، موجب تنوع بصري در عين هماهنگي كلي خواهد گشت.

منابع و مآخذ:

اصفهانی بشری، صلاحی مقدم سهیلا، 1394،  مطالعه معماري شناشير بندر بوشهر در رابطه با بافت تاريخي و ارتباط آن با هنر و فرهنگ ايراني از ديدگاه نشانه شناسي نمادين، فصلنامه مطالعات فرهنگي و سياسي خليج فارس

بحرانی حمید رضا، سپهری اهرمی آزاده، 1396، بازشناسی و تدقیق علت وجودی و نقش کارکردی شناشیر در بافت تاریخی بوشهر، مجله ی باغ نظر،شماره58،  سال پانزدهم

رنجبر احسان، پورجعفر محمدرضا، خلیجی کیوان، 1389، خلاقيت هاي طراحي اقليمي متناسب با جريان باد در بافت قديم بوشهر، مجله ی بغ نظر، شماره 13، سال هفتم

عشرتی پرستو، هدایت اعظم، 1395، گونه شناسی شکلی و استقراری شناشیر در معماری بومی بندر بوشهر، فصلنامه ی پژوهش های معماری اسلامی شماره 13، سال چهارم

محمدی امین، 1391، بررسی عملکرد سایه اندازي شناشیرها و اصلاح آن به روش نقاب سایه در بوشهر، نشریه شهر و معماري بومی . شماره 2 ، سال اول

هدايت، اعظم، عشرتي پرستو. ( 1395 ). گونه شناسي شكلي و استقراري شناشير در معماري بومي بندر بوشهر. فصلنامه پژوهشهاي معماري اسلامي، شماره 13، سال چهارم

دانلود فایل رایگان