سرویس بهداشتی عمومی
علی ای حال ساخت و طراحی سرویس های بهداشتی عمومی اگرچه موضوعی به ظاهر بی اهمیت و ابتدایی به نظر می رسد، اما نبود آنها یکی از مهم ترین نقص ها در مبلمان شهری محسوب می شود. بسیاری از شهرها دارای تعداد کمی از سرویس های بهداشتی مطلوب و مناسب برای مراجعه کنندگان دارا بوده است؛ و گاهی اوقات اکثر آنها تنها نام سرویس های بهداشتی عمومی را یدک می کشند، بنابراین اثری از بهداشت در این سرویس ها نبوده و در بسیاری از اوقات نیز غیر قابل استفاده بوده اند. اگرچه این کمبود تنها به درون شهرها خاتمه پیدا نکرده، و در مسیر جاده ها و همچنین ورودی شهرها نیز عاری از سرویس های بهداشتی مطلوب بوده اند. در این مطلب سعی داریم که ویژگی های سرویس بهداشتی را از نظر پلان و جزئیات بررسی کنیم تا به طراحی یک سرویس بهداشتی مطلوب دست یابیم.
برای خواندن مطالب مربوط به معماری مدرن لینک روبرو را کلیک کنید: سبک معماری مدرن
سرویس بهداشتی سرای گردشگری مهر و ماه
مطالب این قسمت
پلان سرویس بهداشتی-سرویس معلولین-فضای مادر و کودک-پاشویه-تصویه و تهویه سرویس بهداشتی-گیاهان درسرویس بهداشتی-کنترل حشرات-فاضلاب-علائم اختصاری-ابعاد سرویس بهداشتی-مکان سرویس بهداشتی-جهت سرویس بهداشتی-طراحی خاص عناصر سرویس های بهداشتی
برای خواندن مطالب مربوط به معماري مدرن لینک روبرو را کلیک کنید: معماری ایرانی مدرن ، اصول معماری مدرن
دیاگرام
سرانه
-به ازای هر ۲۵ نفر یک سرویس بهداشتی طراحی شود.
-۵ درصد سرویس های بهداشتی مخصوص معلولین است.(زیر ۲۰ سرویس بهداشتی یک عدد سرویس لازم است.)
-سرانه ی هر سرویس بهداشتی ۴-۳ متر مربع می باشد.
محور دید
- محور دید می تواند: پوستر-مجسمه-پنجره-گل-جعبه ی گل-نورگیر-آبنما-کاشی کاری و…..باشد.
- با نگاه اول سرویس ها دیده نشوند حتی روشویی نیز دیده نشود.
در تصویر بالا محورهای دید عبارتند از:
۱.محور دید: کاشیکاری دیوار(دید مستقیم به سرویس های بهداشتی حذف شده است)
۲.محور دید: گلدان
۳.محور دید: آینه
طراحی جداگانه فضای روشویی از دستشویی
در تصویر بالا شماره ها عبارتند از:
فضای شماره۱: فضای روشویی
فضای شماره۲: فضای دستشویی
که در نمونه بالا فضای روشوی وسرویس ها کاملا از همدیگر جداشده اند.
۴. سرویس معلولین در ابتدای ورودی و در ارتباط با روشویی طراحی شود.(در این نمونه سرویس بهداشتی نزدیک ورودی نیست.)
۳. طراحی فضای نظافت و نگه داری وسایل ضرورت دارد.که ابعاد آن : 80*80 با درب رو به بیرون:
در نظر گرفتن فضای مناسب برای شستشوی تی و نگهداری مواد ضدعفونی کننده و وسایل مربوط به تمیز کاری فضای بهداشتی، که در اکثر سرویس های بهداشتی عمومی با فقدان آن مواجه بوده اند بسیار حائز اهمیت بوده است. این فضای کوچک هرچند به ظاهر بی اهمیت بوده، اما به تمیز نگاه داشتن فضای سرویس ها کمک بسزایی انجام خواهد داد. در پلان مربوط بخش تی شویی و کمد انبار وسایل به وسیل هی در تاشو از فضای اصلی جدا شده و حریم خود را حفظ نموده است.
۵. در فضاهایی که احتمال وجود همراه هست طراحی جای انتظار ضرورت دارد.
در اکثر مواقع، فضای سرویس های عمومی بدون داشتن فیلتر ورودی و محل مناسب انتظار برای همراهان مراجعه کنندگان بوده است. چون بسیاری از این سرویسها در جاده ها و فضاهای روباز بوده، در نظر گرفتن محلی مناسب برای توقف کوتاه همراهان و همچنین ایجاد لابی ورودی برای حفظ حریم افراد، جزو الزامات فضاهای بهداشتی عمومی محسوب می شود؛ که با توجه به طراحی پلان ها، نوع و قرار گیری این فضاها متفاوت خواهد بود.که در پلان زیر فضای حوضخانه برای انتظار در نظر گرفته شده است.
سرویس معلولین
– ۵ درصد سرویس های بهداشتی مخصوص معلولین است.(زیر ۲۰ سرویس بهداشتی یک عدد سرویس لازم است.)
– درب سرویس معلولین رو به بیرون باز می شود.
-طول ویلچر83.5سانتی متر می باشد و بنا بر طول ویلچر حداقل ابعاد درب سرویس های بهداشتی ۹۰ سانتی متر می باشد.
-فضای چرخش ویلچر دایره ای به قطر ۱.۵ متر است.(که در سرویس معلولین باید لحاظ شود.)
-در ساختمان های عمومی تعبیه سرویس بهداشتی مخصوص افراد معلول الزامی است.
-سرویس بهداشتی عمومی باید دارای یک مسیر حرکت و دسترسی بدون مانع باشد.کف فضاهای بهداشتی باید غیرلغزنده باشد.
-فضاهای بهداشتی قابل دسترس باید ایمن باشند. نصب زنگ خطر در ارتفاع ۱۲۰ سانتیمتر در سرویس بهداشتی و حمام ویژه افراد معلول الزامی است. در صورت امکان یک سیستم تماس با کارمندان پشتیبانی نصب شود.
– نصب کاسه مستراح فرنگی به ارتفاع ۱۵ سانتیمتر از كف و با فاصله ۳۰ سانتیمتر از دیوار مجاور الزامی است .
– نصب میله های دستگرد در طرفین کاسه مستراح به ارتفاع ۷۰ سانتیمتر از کف و ۲۰ سانتیمتر جلوتر از لبه جلویی کاسه الزامی است.
– نصب میله های دستگرد اضافی افقی بر روی قسمت داخلی در، به ارتفاع ۸۰ سانتیمتر از کف و حداکثر ۱۵ سانتیمتر فاصله از محور لولا و با طول حداقل ۳۰ سانتیمتر الزامی است.
– کاسه روشویی باید در فضایی به ابعاد ۷۰×۱۲۰ سانتیمتر قرار گیرد تا امکان دستیابی از روبرو را فراهم سازد.
– پیش بینی فضای آزاد، به ارتفاع حداکثر ۷۰ سانتیمتر از کف تا پایین لبه دستشویی الزامی است. عمق فضای آزاد برای زانو باید ۲۰ سانتیمتر، و برای نوک پا ۴۵ سانتیمتر باشد.
– لوله های آب گرم و فاضلاب زیر روشویی باید حفاظت و عایق بندی شوند. در زیر روشویی نباید گوشه های تیز وجود داشته باشد.
– شیرهای روشویی باید به صورت اهرمی و به راحتی باز و بسته شوند و حداکثر فاصله آنها از لبه جلو روشویی 60 سانتیمتر باشد.
-تمام لوازم توالت باید در جای ایمن نصب شده و کاربرد آسانی داشته باشد.
– ارتفاع لبه پایین آینه روشویی افراد معلول از کف باید حداکثر ۹۰ سانتیمتر باشد.
– ارتفاع آویز حوله و جای صابون و یا دستگاه خشک کن برقی از کف نباید بیش از ۱۰۰ سانتیمتر باشد.
– روی یکی از دیوارهای سرویس بهداشتی باید رخت آویز و یک قفسه در ارتفاع حداکثر ۱۲۰ سانتیمتر نصب شود.
– دسترسی به کاغذ توالت باید آسان باشد. این وسیله باید در فاصله حداکثر ۴۸ سانتیمتر از دیوار مجاور تا خط وسط توالت فرنگی قرار گیرد.
– سیستم فلاشینگ سنسوردار، به ویژه در جایی که فضای استفاده از هر دو طرف وجود دارد، ترجيح دارد. به طور جایگزین، می توان یک مخزن متصل با یک دسته سیفون بزرگ، در سمت استفاده، در ارتفاع ۸۰ سانتیمتر نصب کرد.
– حداکثر ارتفاع آستانه در حمام ۲ سانتیمتر باشد.
– فضای آزاد کف، در جلو وان باید به ابعاد ۱۰۰×۸۰ سانتیمتر باشد.
– فضای آزاد زیر دوش باید ۱۲۰×۱۲۰ سانتیمتر باشد.
– فضای آزاد به ابعاد ۸۰×۱۲۰ سانتیمتر باید برای جابجایی از نشیمن صندلی چرخدار به صندلی زیر دوش در نظر گرفته شود ( شكل شماره ۸۳).
– تعبیه صندلی تاشو جهت سهولت جابجایی در حمام (زیردوشی، وان). الزامی است.
-نصب میله های دستگرد با طول حداقل ۹۰ سانتیمتر و در ارتفاع ۷۰-۸۰ سانتیمتر از کف حمام در دیوارهای اطراف دوش و وان الزامی است.
– در حمام یک سر دوشی با شلنگ به طول حداقل ۱۰۰ سانتیمتر که به هر دو صورت دوش ثابت یا دوش دستی قابل استفاده باشد، باید تأمین شود.
– در زیردوش حمام باید صندلی برای افرادی که قادر به ایستادن نیستند فراهم گردد.
– قطر آبرو کفشور با توجه به شرایط فیزیکی افراد معلول باید بیشتر از حد معمول بوده و دارای حفاظ باشد.
فضای مادر و کودک
رعایت مسائل بهداشتی و اصول اخلاقی، ارتقاء سلامت و بهداشت مادر و کودک، حفظ شئونات انسانی و فرهنگی در مکان های عمومی، جلوگیری از بیماری های مسری که از طریق شست وشو و تعویض غیربهداشتی کودک ایجاد می شود، جلوگیری از آلودگی محیط زیست و رفع نگرانی مادران در زمان حضور در مکان های عمومی از اهداف اصلی طراحی فضای مادر و کودک در سرویس های بهداشتی عمومی بوده است. با توجه به موارد ذکر شده و طبق پلان طراحی شده، فضای در نظر گرفته شده علاوه بر دست رست بودن باید دارای حریم شخصی مخاطبان باشد.
فضای چرخش کالسکه کودک دایره ای به قطر ۱.۵ متر می باشد.(که در سرویس مخصوص کودک باید لحاظ شود.)
کلیه فضاهای عمومی باید یک اتاق مادر و کودک دسترس پذیر داشته باشند.
-اتاق مادر و کودک نباید با فضای سرویس بهداشتی معلولان یکی باشد، بلکه باید در فضای جداگانه ای قرار گیرد تا سرویس بهداشتی برای استفاده افراد دارای معلولیت آزاد بماند.
– ابعاد اتاق مادر و کودک باید حداقل ۲۰۰x۲۰۰ سانتیمتر مربع باشد (شكل شماره ۸۶).
– حداقل عرض مفید در باید ۹۰ سانتیمتر و بازشوی آن رو به بیرون باشد. میله دستگرد افقی یا قطری روی آن نصب شده باشد.
– بازشوی در باید از نوع اهرمی و دارای قفل باشد که در مواقع اضطراری امکان باز شدن آن از بیرون وجود داشته باشد.
– چارچوب ها و در باید با رنگ آمیزی از دیوارها و کف متمایز باشند.
– میز تعویض باید حداکثر ۵۰ سانتیمتر عمق داشته باشد و در ارتفاع ۷۰ سانتیمتر از سطح کف به طور ثابت نصب شود.
– میز باید جلوی یک دیوار نصب شود و در تطابق با استانداردهای ایمنی باشد.
– سینک شستشو و خشک کن دست یا آویز حوله باید در ارتفاع ۷۰ سانتیمتر و یک آینه قدی در ارتفاع حداکثر ۳۰ سانتیمتر از سطح کف نصب شوند..صندلی مناسب برای استفاده فراهم شود.
پاشویه در طراحی سرویس های بهداشتی
در فضاهایی که احتمال در آوردن کفش وجود دارد پاشویه لازم است. مانند: حرم-مساجد-نمازخانه ها-خوابگاه-سربازخانه
تصفیه و تهویه هوا سرویس بهداشتی (به صورت طبیعی)
گیاهان مناسب با گاز آمونیاک و تصفیه کننده هوا:
به منظور پاکسازی هوای داخل مجموعه که عمدتا ناشی ازخروج گازهای خطرناک از جمله گاز آمونیاک بوده، فضاهایی را ما بين سرویس های بهداشتی می توان در نظر گرفت که مناسب برای قرار دادن گیاهان در نظر گرفته شده باشد؛ که البته انتخاب گیاه مناسب در شرایط جوی این گونه فضاها بسیار حائز اهمیت بوده. در اینجا به برخی از این قبیل گیاهان نیز اشاره می کنیم؛ گیاهانی که تصفیه کننده هوا هستند: دراسنا، اسپاتی فیلوم، آگلونما، گندمی، سانسوریا، ژربرا، پوتوس، آلوئه ورا، که در فضای داخلی می توان استفاده کرد. نخل مرداب، نخل ققنوس (زینتی)، را در فضای باز هم می توان استفاده نمود. اوکالیپتوس، مناسب فضای باز به جهت تصفیه و از بین بردن مواد سمی است. فیکوس بنجامین و گندمی، آلاینده هایی مثل فرمالدهید، بنزن و مونوکسید کربن را تصفیه می کنند. گل داوودی: فرمالدهید، بنزن، آمونیاک زایلین را از بین می برد و اکسیژن زیادی را آزاد کرده. نخل پروانه: کلروفرم، اتیلن، بنزن و مونوکسید کربن را از بین برده.
کنترل حشرات در سرویس های بهداشتی
با استفاده از گیاهان دارویی در طب سنتی ایران، برای دفع حشرات مختلف از فضاهای بهداشتی، بهترین راه، دور نمودن آنان از فضای بیرون اطراف مجموعه سرویس ها و قبل از ورود آنان به داخل فضاهای بهداشتی بوده است. متناسب با پلان مجموعه، مکان مناسبی برای قرار گیری پاشیدن محلول های حاوی عصاره های گیاهان دور کننده یا کشنده می توان در نظر گرفت؛ تا به صورت خودکار در طول شبانه روز عمل پاشیدن محلول را انجام دهند. جدول زیر نام گیاهان و حشرات مربوط به آنان را دسته بندی نموده است.
کم کردن زاویه ها و عناصر زائد در فضای اصلی
گوشه های تیز، برآمدگی و فرورفتگی در سطوح، وجود عناصر زائد در فضا باعث تجمع میکروب ها و باکتریها شده است؛ به مرور زمان باعث تجمع باکتری و انتقال آلودگی به تمام سطوح و جداره ها خواهد شد. برای جلوگیری از تجمع میکروبها، با کرو نمودن گوشه های فضاها، کم کردن جرزهای بین مصالح، تا حد امکان استفاده از مصالح یک دست، طراحی عناصر در جرز جدارهها (سطل آشغال، تأسیسات آب و…)، حتى المكان حذف عناصر زائد در فضا و خالص نمودن آنها به تمیز بودن فضاهای بهداشتی عمومی که به صورت مداوم در معرض آلودگی های شدید قرار داشته، کمک بسیاری می کند.
تعبیه و طراحی سطل آشغال در سرویس های عمومی
طراحی سطل آشغال هایی در جداره ها که زباله ها را پک و به مخزن مخصوص هدایت نموده سطل های زباله، خود باعث تشدید آلودگی در محیطهای بهداشتی بوده اند. استفاده نادرست از این عنصر و بازدهی آن در فضای بهداشتی، آلودگی فضاها را بیشتر نموده است. به همین منظور ایجاد سطل هایی که وجود آنها علاوه بر جمع آوری زباله ها نیز در جهت پک نمودن آنها و تفکیک زباله ها از هم به تمیز بودن محیط، انتقال بوی نامطبوع، دفع آلودگیها کمک بسزایی انجام داده است. طراحی سطل ها به گونه ای است که هنگام باز شدن آنها با پدال، جداره بیرونی باز شده و زباله ها بعد از قرار گرفتن در آن و برداشتن پا از روی پدال، بسته و به محفظه موردنظر انتقال داده می شود.
فاضلاب
استفاده از تکنولوژی ایمهاف تانک جهت دفع فاضلاب مجموعه و استفاده از پساب آن جهت آبیاری فضای سبز بدون آسیب به محیط زیست: ایمهاف تانک (سیستم راكتوبیولوژ بی هوازی) تکنولوژی جدید تصفیهی تک واحدی و جایگزین سپتیک تانک با راندمان بیش از ۴۵٪ برای تصفیه فاضلاب که از ساختار آن، مخزن ته نشین و یک مخزن «7» | شکل تشکیل شده است. با توجه به محل قرارگیری این مخزن و ساخت و ساز در زیرزمین، این مخازن، حجمی از فضا را اشغال نمی کند. هزینه های سرمایه گذاری کم و بهره برداری و تعمیر و نگهداری ساده از مزایای این سیستم می باشد؛ | بنابراین با استفاده مجدد از آبهای تصفیه شده در آبیاری گیاهان مجموعه و پر کردن مخازن فلاش تانک و غیره، صرفه جویی قابل توجهی را در زمینه آبهای مصرفی انجام خواهد گرفت.
طراحی علائم اختصاری و نصب در جای مناسب
بسیاری از فضاهای عمومی نیاز به زبان مشترک بین فضا و مخاطبانی که در آن حضور پیدا نموده اند دارند؛ که البته فضاهای عمومی بهداشتی از این قاعده مستثنا نبوده، چرا که در اکثر اوقات افراد غیر محلی و گردشگران خارجی، به این مکان ها رجوع نموده و نیاز بوده تا با علائم اختصاری توضیحات مربوط به رعایت، استفاده صحیح، نکته ای خاص و توجه به فرهنگ آن منطقه، به مخاطبان خود انتقال داده باشند. شکل ها | و رنگها بهترین علائم راهنما برای رساندن مفهوم به افراد است که در اینجا به صورت جدول نمونه های این علائم در طرح های متنوع نشان داده شده است.
طراحی خاصی عناصر سرویس بهداشتی
مانند :درب – شیر آب – قفل درب که بسیار در معرض تماس دستی قرار گرفته اند.
تماس دستی در کل فضاهای بهداشتی عمومی بسیار مهم بوده است؛ تا آنجا که طراح برای کم کردن این ارتباط و حتی رساندن آن به حداقل ممکن، راهکارهایی را ارائه نموده تا از انتقال آلودگیها جلوگیری به عمل آید. دربها، قفل دربها و شیرهای آب، به مکرر در معرض تماس مستقیم با دست انسان بوده و هنگام استفاده از آنها احساس بد را به مخاطبین القاء نموده است. طراح با در نظر گرفتن این موضوع مهم و حساس، از پدال های مکانیکی که با استفاده از پا، عملکرد عنصرهایی مانند درب، شیر آب و قفل درب ها را انجام داده نیز در نظر گرفته است.
ابعاد سرویس های بهداشتی
۱.اندازه ی تمام شده برای ضلع کوچک تر هر فضای بهداشتی در هیچ شرایطی نباید از۱.۱۰ متر کم تر باشد.
۲.حداقل ابعاد توالت:۱۱۰*۱۲۰ ابعاد مناسب سرویس بهداشتی:۱۲۰*۱۷۰
-اندازه درب توالت عرض آن۶۰ سانتیمتر وحداکثر۷۵سانتیمتر باشد.
-درب معلولین ۹۰ سانتی متر می باشد.
۳.ارتفاع فضای بهداشتی در هر قسمت که فرد به طور معمول ایستاده است نباید از 210متر کم تر باشد.
به طور مثال اگر فردی بر روی سکو، وان، زیر دوشی و… بایستد، ارتفاع روی سکو، وان و زیر دوشی تا زیر سقف کاذب ، نباید از ۲۱۰ سانتی متر کم تر باشد.
جهت سرویس های بهداشتی
تعبیه ی فضای بهداشتی در هر صورت نباید در راستای جهت قبله انجام گیرد.(در کل نباید در ایران شمالی جنوبی باشد.)
توالت در ایران شرقی-غربی ساخته می شوند.
با فرض اینکه جهت بالا شمال است.
مکان سرویس بهداشتی عمومی
مکان سرویس های بهداشتی پنهان است.(اصطلاحا لاجرزی می باشند.)
1.انتهای مسیر های حرکتی
2.کنار لابی( در نقاط کور باشد و به گونه ای طراحی نشود که صدا و بو به لابی منتقل شود.)
۳.پیش فضاها
۴.محل اتصال ۲ حوزه ی عملکردی
-سرویس های بهداشتی باید در نقاطی باشند که به هوای آزاد راه داشته باشند و بوی نامطبوع آنها را بتوان به هوای آزاد و دور از دسترس مسیر های حرکتی منتقل کرد.
-سرویس های بهداشتی به دیوار کلاس و کتابخانه و…. نچسبد.
مطالب پیشنهادی:
طراحی آشپزخانه های خانگی
طراحی نشیمن خانگی | استاندارد های طراحی
طراحی اتاق خواب|استانداردهای طراحی
طراحی سرویس های بهداشتی و حمام خانگی
در هر خانه معمولا یک سرویس بهداشتی شامل توالت و دست شویی نزدیک ورودی و بخش عمومی خانه و یک حمام در بخش خصوصی خانه طراحی می شود. در خانه های بزرگتری که امکانات بیشتری دارا هستند، می توان حمام اتاق خواب والدین را مستقل از حمام عمومی خانه طراحی کرد. در برخی خانه ها برای اتاق خواب مهمان و تک تک اتاق های خواب نیز سرویس های بهداشتی مجزا پیش بینی می شود.
در طراحی سرویس های بهداشتی لازم است به فرم و ابعاد عناصر اصلی این فضاها یعنی توالت (تخت یا فرنگی)، دست شویی، وان و زیر دوشی توجه داشت. در چیدمان این وسایل باید به ابعاد و اندازه های لازم جهت استفاده عملی، حریم و فاصله های مورد نیاز در اطرافشان و جهت گیری درست آنها (مثلا توالت نباید رو یا پشت به قبله باشد) دقت داشت. در ورودی سرویس و فضای کافی برای باز شدن آن هم، از دیگر موارد قابل تأمل در طراحی این فضاها می باشد.
پنجره های سرویس هم دارای اهمیت هستند، چرا که نه تنها نور رسانی به این فضا، بلکه انجام گرفتن تهویه طبیعی و مناسب نیز بر عهده آنهاست. انتخاب محل مناسب برای نصب دستگاه های گرم کننده سرویس های بهداشتی و اطمینان از ایمنی آنها نیز از دیگر نکات قابل تأمل برای طراح است. چنانچه در حمام از رادیاتورهای حوله خشک کن استفاده شود، لازم است به ابعاد و محل مناسب نصب جهت نصب آن نیز دقت داشت.
سطح بازشوی الزامی در صورت تعویض هوای طبیعی در فضای بهداشتی حداقل ۰.۱۸مترمربع است.
ابعاد و مساحت تقریبی فضاهای سرویس
کف و دیوار سرویس های بهداشتی را معمولا با مصالح صاف و صیقلی نظیر کاشی و یا سرامیک و در رنگهای روشن می سازند تا نظافت آنها راحت تر انجام گیرد. از این رو کاربرد این مصالح در کف حمام خطر سرخوردن را به همراه دارد؛ و جا دارد که طراح برای این موضوع چاره اندیشی نماید. حمام خانه از جمله فضاهایی است که می تواند بخش های مکملی را در کنار خود داشته باشد. رخت کن مناسب و جادار و رخت شوی خانه از جمله این فضاها هستند.
انواع سرویس بهداشتی
توالت مهمان
شامل توالت و روشویی
دوش ها
حمام ها
شامل وان، توالت و دستشویی
حمام کامل
شامل وان،دوش،توالت،روشویی
چند نکته در طراحی سرویس های بهداشتی
-اگر رختشورخانه وجود نداشته باشد حمام می بایست کمی بزرگ تر ساخته شود و اتصالات مربوط به ماشین لباسشویی ،خشک کن و سبد لباس ها در آن قرار گیرد.
-یک پریز باید کنار آینه تعبیه شود.
-کمد هایی برای آویزان حوله ها و مواد پاک کننده
-آویزی برای حوله ها-دست خشک کن-ظرف مایع دشستشویی-سطل زباله و…..
-شیر آب در توالت در سمت راست قرار می گیرد.
تجهیزات در طراحی سرویس های بهداشتی
سنگ توالت ایرانی
به طور کلی اندازه ی استانارد سنگ توالت ایرانی ۴۰در ۶۰ سانتی متر طول دارد و متناسب با این اندازه است که باید یک استاد کار لوله کش در زمان لوله کشی فاضلاب خانه معیارها و اندازه های مورد نظر را محاسبه کند.
سنگ توالت فرنگی
دستشویی
چند نکته
-فاصله سنگ توالت از دیوارهای اطراف ۳۰-۲۰ سانتی متر می باشد.
درب سرویس های بهداشتی
- درب سرویس بهداشتی نباید روی کاسه باز شود.
- ابعاد درب سرویس های بهداشتی ۶۰-۷۵ سانتی متر می باشد.
- درب سروی معلولین نیز به بیرون باز شود.
رختشویخانه
در بسیاری از خانه ها با قرار دادن یک ماشین لباس شویی در آشپزخانه یا در نزدیکی حمام، عمل شست وشوی لباس های خانواده صورت می پذیرد. اما برخی از خانواده ها دوست دارند برای این منظور، فضای مجزا و مستقلی در نظر گرفته شود. در این فضا معمولا ماشین لباس شویی و خشک کن، سبد لباس های چرک، قفسه هایی برای قرار دادن وسایل شست وشو و مواد شوینده و لگنی (سینکی) برای شستن دستی برخی از لباس ها و یا کفش کثیف قرار دارد. چنانچه قرار باشد فعالیت اتوکشی هم در این فضا انجام شود، وسایل و تجهیزات لازم جهت انجام این کار نیز باید پیش بینی شود. بهتر است فضای رخت شویی در ارتباط با آشپزخانه و یا حمام طراحی شود. همچنین خوب است این فضا نزدیک محلی آفتاب گیر باشد تا به راحتی بتوان ملحفه و لباس های شسته شده را برای خشک کردن در هوای طبیعی و با نور خورشید خشک کرد.
- اتاق رختشور خانه برای انجام کارهای معمولی همانند شستشو و خشک کردن لباس ها،اتو کردن و دوخت و دوز مورد استفاده قرار می گیرد.
- البته از این اتاق ها می توان به منظور نگهداری تجهیزات و لوازم کوچک تر مانند:مواد شوینده،مواد پاک کننده و پولیش ها، سطل ها و جارو برقی ها و ابزارها و نردبان استفاده نمود.
- بهترین مکان برای تعبیه ی این اتاق ها قسمت شمال شرقی،در مجاور و قابل دسترسیی از طریق آشپزخانه می باشد.
- بهتر است دسترسی به حیاط برای خشک کردن لباس ها وجود داشته باشد.
دو نمونه از طراحی سرویس های بهداشتی و حمام و رخشورخانه
حمام در سمت راست و رختشورخانه در سمت چپ می باشد
معمولا رختشورخانه شامل میز اتو،ماشین لباسشویی و رختشور دستی است.
این سرویس بهداشتی خانگی شامل سرویس ایرانی و فرنگی میباشد که جدا از روشویی طراحی شده است.
ویژگی مصالح سرویس های بهداشتی
-به خاطر رطوبت بالا و در نتیجه تشکیل شبنم،سطوح می بایست به راحتی قابل تمیز شدن باشند.
-گچ کاری های سقف و دیوار می بایست توانایی جذب و آزادسازی مقادیر کافی رطوبت را داشته یاشند.
-پوشش کف می بایست به گونه ای باشند که از سر خوردن پیشگیری نماید.
-کف نباید لغزنده باشد و باید در برابرآب مقاوم باشد و به آسانی نیز تمیز شودهمچنین کف باید بدون درز وشکاف وقابل شستشوباشد.
-دیر تمام ساختمان ها، دیوارهای سرویس بهداشتی و توالت باید تا ارتفاع حداقل ۱.۲۰ متر و در حمام حداقل ۲ متر از کف، با کاشی یا مصالح مشابه پوشیده شود.
منابع
کتاب طراحی داخلی(گریس گریملی-می می لاو)
-کتاب نویفرت
-کلاس درس مرتضی صدیق
-کلاس درس طرح ۱
-persian-part.ir
-ظوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد دارای معلولیت
–مقاله آبی, زهرا و وحید پرهوده، ۱۳۹۸، بررسی چگونگی طراحی عناصر فضاهای سرویس بهداشتی عمومی با رویکرد تعامل بهینه ی محیط با انسان، ششمین کنفرانس ملی فناوری های نوین در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی، تهران -دانشگاه شهید بهشتی، دبیرخانه دائمی کنفرانس
