عمارت بادگیر کاخ گلستان
مکان: تهران
قدمت: قاجاریه
عمارت بادگیر در زمان فتحعلی شاه در ضلع جنوبی باغ گلستان ساخته شده ولی در زمان ناصرالدین شاه توسط حاج علیخان حاجب الدوله تصرفات عمده ئی در آن انجام گرفت وبشکل امروزی درآمد وحتی این تغییرات و تصرفات در سالهای بعد نیز ادامه یافت. با مقایسه تابلوهای آبرنگ بسیار زیبائی که محمود خان ملک الشعراء در سالهای1278و1281ه.ق از این عمارت نقاشی کرده و عکسهائی که بعد ها ازآن گرفته شده است می توان چگونگی بعضی از این تغییرات را معلوم داشت . عمارت بادگیر گذشته از گوشواره های زیبا و بالاخانه ها و دهلیزها دارای تالار بزرگی است که ارسی ها و ستونها و دیواره ها و سقف آن تماما با نقاشی و زرنگاری و آینه کاری و گچ بری و منبت کاری و مرمر پوشیده شده و از این حیث یکی از تالارهای پر کار و زیبا و جالب عمارت سلطنتی قدیم بشمار می رود.
تالار شاه نشین این بنا که بخش اصلی عما رت ( از دو طرف توسط هشتی ها ) می باشد، مزین به نه ارسی زیبا است. تزئینات دیگر عبارتند از : دو ستون گچی مار پیچ نقاشی شده به سبک دوره زندیه ، ازاره های مرمرین نقاشی شده ، کفپوش معرق هفت رنگ با طرح بته جقه و زرد رنگ و دیوارها و سقف آینه کاری و نقاشی شده است.
در زیر تالار و عمارت مزبور حوضخانه وسیعی وجود دارد ( عکسخانه فعلی ) که در چهار گوشه آن چهار بادگیر بلند از کاشی های معرق آبی و زرد و سیاه با قبه های زرین قرار گرفته و هوای حوضخانه و تالار و اتاقها بوسیله آنها بخوبی خنک می شود.پادشاهان قاجار معمولا اگر در ایام تابستان در تهران بودند و به ییلاق نمی رفتند از این حوضخانه استفاده می کردند و تاج گذاری مظفرالدین شاه (1313 هجری قمری) نیز که مصادف با تابستان و گرمای شدید تهران بود در تالار همین عمارت بر روی تخت طاووس برگزار گردید .
بنا بر نوشته معیر الممالک در زمان ناصرالدین شاه در حوضخانه این عمارت ” انواع طیور زیبا ….. رها کرده بودند ، در یک طرف عمارت مزبور نیز لانه و قفس هائی ساخته و پرندگان بسیار از هر قبیل در آن گرد آورده بودند و گاه هنگام دانه دادن به آنها شاه آمده به تماشا می ایستاد و با همراهان سخن از صید طیور و طرز بدام آوردن آنها می راند”.
منبع: سایت کاخ گلستان
