مسجدالنبی قزوین

مکان: قزوین

قدمت: صفویه- قاجاریه 

سبک: اصفهانی

يكي از بزرگترين و با شكوه ترين مساجد ايران است كه با ۱۴۰۰۰ متر مربع مساحت از نظر گستردگي صحن و شبستان ها، شيوه معماري و استواري بنا در قزوين و ايران منحصر به فرد به شمار مي رود. براساس كتيبه ها و منابع معتبر، بنيان مسجد را بايد به وسيله فتحعلي شاه قاجار بدانيم هر چند بعضي صفوي بودن اساس مسجد را مطرح كرده اند . سه در ورودي شمالي، غربي و شرقي با سردرهاي رفيع و شكوهمند كه با كاشي هاي لاجوردي و خطوط ممتاز نستعليق و ثلث آراسته اند به حياط وسيعي باز مي شوند كه به شكل مربع مستطيل و از شمال به جنوب گسترده است و حوض سنگي بزرگي در ميانه آن، ايوان هاي بلند شمالي و جنوبي را با آسمان مينايي انعكاس مي دهد. چهار ايوان كه با دو گوشواره در هر طرف به رواق هاي هشتگانه مسجد مي پيوندند و تزيينات كاشي و كتيبه هاي نفيس را بر پيشاني خود دارند، جلوه اي خاص به مسجد بخشيده اند.

هر يك از رواق هاي شمالي و جنوبي داراي چهار طاقنماو رواق هاي شرقي و غربي داراي نه طاقنما هستند كه هر شبستان ۲۸ طاق كوچك دارد كه وسعت هر كدام ۱۶ متر مربع است و به فاصله شش متر از همديگر، روي ۱۸ ستون استوار شده اند. حجم هر يك از ستون ها ۲/۲۵ متر است. برفراز مقصوره جنوبي، گنبد بزرگ و زيبايي به قطر دهانه ۱۵ متر قرار دارد. اين گنبد به صورت دو پوسته پيوسته ساخته شده و ارتفاع تيزه داخلي آن تا كف بنا ۲۰/۸۳ و ارتفاع راس خارجي آن تا كف حدود ۲۳/۲۵ متر است. ضخامت بدنه گنبد در پاكار نيز حدود ۱/۷۰ متر، سطح خارجي آن با كاشي پوشيده شده و داراي طرح هاي هندسي و خطي است. پيش از اين در طرفين گنبد، مناره رفيعي قرارداشته كه مادام ديولافوا به آنها اشاره كرده است.

سردر شمالي مسجد بسيار مجلل و رفيع است و سرتاسرآن با كاشي هاي مينايي و اسلوب بديعي تزيين گرديده و داراي كتيبه اي از كاشي لاجوردي به خط نستعليق ممتاز به تاريخ ۱۲۰۲ هـ . ق است و به ايواني مي پيوندد كه سطح زمين آن به شكل كثير الاضلاع مخمس به مساحت ۸۲ متر بنا شده و بربالاي آن ماذنه بزرگي ساخته اند. اين مسجد نيز همانند مسجد جامع داراي شبستاني زيرزميني است كه اينك به عنوان كتابخانه نبويه از آن استفاده مي شود.