مسجد جامع نیریز

مسجد جامع نیریز کبیر در شهرستان نی ریز که در فاصله حدود ۲۳۰ کیلومتری شرق شیراز قرار دارد، واقع شده است.

محدوده جغرافیایی مسجد جامع نیریز

مسجد جامع نیریز یکی از آثار تاریخی ارزشمند و از قدیمی ترین مساجدی است که در سده های نخستین اسلامی، به پیروی از معماری دوره ساسانی با نقشه یک ایرانی بنا گردیده و در ادامه حیات خویش، توسعه یافته است (گدار، ۱۲۷۱، ج ۲۲۲:۲ ؛ پیرنیاء ۱۵۴ : ۱۳۸۰ ).

برای خواندن مطالب مربوط به معماری معاصر ایران لینک روبرو را کلیک کنید: شاهکارهای معماری معاصر ایران

مسجد مذکور شامل یک صحن مربع مستطيل، دو ایوان جنوبی و شمالی و رواق ها و شبستان های اطراف صحن است و در گوشه شمالی آن، مناره آجری مشاهده می شود ذاکری و معماریان، ۶۵ : ۱۳۸۴ ) . بنا بر کتیبه های تاریخی در انتهای ایران و اطراف محراب که به سال های ۳۶۳، ۴۶۰ و ۵۶۰ هجری تعلق دارد، مسجد جامع نی ریز، در فاصله قرن چهارم تا قرن ششم هجری تعمیر و مجددا در دوره صفویه بازسازی شده است (ملازاده، ۱۷۱: ۱۳۷۸ ).

 از جمله تزیینات بنا می توان به آجرکاری، کاشی کاری و گچبری اشاره نمود که در قسمت های مختلفی مانند مناره و نمای بیرونی ایوان ها استفاده شده است که تزیینات ایوان جنوبی نسبت به دیگر بخش های بناء مفصل تر و متنوع تر است. در انتهای ایوان قدیمی و عمیق مسجد با طاق گهواره ای که طاق نماهایی در دوطبقه، در طرفین اضلاع آن وجود دارد ، محراب گچ بری بزرگی دیده می شود که بخش انتهایی ایوان را مسدود نموده است و شاخص ترین بخش این بنا به شمار می آید.

برای خواندن مطالب مربوط به معماري معاصر ایران لینک روبرو را کلیک کنید: شاهکارهای معماری معاصر ایران ، بناهای شاخص معماری معاصر ایران

در ایوان اصلی بنا محرابی زیبا و هنرمندانه به سبک محراب الجایتو ساخته شده که به صورت گچبری برجسته از اشکال هندسی و گل و گیاه و آیاتی از قرآن مجید و همچنین کتیبه ای از نام معصومین در اطراف محراب وجود دارد.

منبع متن : تقوی نژاد، ماذنی – پژوهشی برآرایه های گیاهی و هندسیمحراب گچبری مسجد جامع نیریز – 1395

منبع نقشه محراب : همان

منبع سه بعدی : گنجنامه معماری – مساجد جامع 

منبع تصاویر : تقوی نژاد – روح الله یگانه – سایت  تریپ یار