مطالعات مجتمع مسکونی در شیراز شامل فصل های مبانی نظری طراحی ، شناخت و تحلیل مکان و بستر طراحی شهر شیراز ، ضوابط طراحی و بررسی نمونه ها ، مسیر طراحی و مستندات طرح است. که در ادامه چینش صفحات و قسمتی از متن مقاله را بررسی می کنیم:
نمونه ای از چینش صفحات مطالعات
اهداف کلی ساخت مسکن در جهان
عمده ترین اهداف کلی مسکن، مطابق سمینار مسکن ۱۹۷۵ دانمارک، به ترتیب زیر بود: ١- اهداف کمی : مربوط به تعداد واحدهای مسکونی که باید در یک مدت زمان مشخص ساخته شود، می باشد. ۲- اهداف کیفی: اهداف کیفی مربوط به بهبود کیفیت مسکن های موجود می باشد. 3 اهداف اصلاح و بهبود مجتمع های اجتماعی: مربوط به، احداث مجتمع های خدمات عمومی از قبیل مدارس، بیمارستانها و مراکز مهد کودک و غیره، می باشد. ۴- اهداف زیربنایی: مربوط به احداث تاسیسات فیزیکی زیربنایی از قبیل منابع آب، فاضلاب و حمل و نقل، می باشد. ۵- اهداف بهبود و اصلاح زیست محیطی: مربوط به اصلاح محیط عمومی، یعنی هدفی کلی که عناصری از قبیل هوای پاک، فضای باز، میزان تحمل سر و صدا و غیره می باشد. (مخبر، عباس، ۳۷ : ۱۳۶۳).
احکام طراحی مجتمع مسکونی براساس مطالعات:
- الگوی کلی کار بصورت درونگرا باشد .
- استفاده از خرده فضاهای درونی برای ایجاد روابط همسایگی
- حضور پررنگ طبیعت در طراحی
- ایجاد چشم انداز مناسب از پنجره ها و تراس ها
- استفاده از مصالح زیبا و متنوع
- جای کافی برای پارکینگ اتومبیل صاحب خانه و مراجعین و مهمانان او.( ترجیحا در ورودی محوطه و نزدیک به بنا)
- جایی برای استراحت و مصاحبت، محلی برای بازی کودکان ( در فضای باز )
- ورودی خصوصی به خانه، حفاظ ورودی، توقفگاه محفوظ مقابل ورودی ، “صافی” برای جلوگیری از ورود آلودگی به خانه
- وسیله ای برای مشاهده «یک طرفه» مراجعین به خانه، فضایی برای توقف و انتظار مراجعین به خانه که از درون خانه مرئی باشد.
- مجزا کردن عابرین پیاده از وسایل نقلیه
- مرز مشخص بین عرصه نیمه خصوصی و عرصه عمومی
- امکان دسترسی و خروج فوری از ساختمان در مواقع آتش سوزی، برای رسیدن به آمبولانس و برای بازسازی و تعمیر
- بکارگیری عنصر آب فواره و آبنما در طراحی محوطه باز
- جایگذاری مکان ورزشی
- ایجاد تنوع بصری با احجام متفاوت و بیرون زدگی در پلان ( تراس و …)
- تعبیه فضاهای نشستن جمعی در محوطه میانی و کناری ( برای سنین مختلف)
- دسترسی آسان برای معلولین
فهرست مطالعات مجتمع مسکونی شامل موارد زیر است:
1- بخش اول: مبانی نظری طراحی.. 2
1-1- –مقدمه. 2
1-2- تعاریف و اصطلاحات… 2
1-3- سکونت…. 3
1-4- مسکن… 4
1-5- خانه. 5
1-7- نقش حیاط در معماری ایرانی… 6
1-8- حیاط در معماری مدرن.. 6
همسایگی… 7
1-9- سبک زندگی در روابط همسایگی… 7
1-11- ارتباط… 7
1-12- تعامل اجتماعی و فضای باز معماری… 8
1-13- فضا با سیمای نیمه ثابت و تعامل اجتماعی… 9
1-14- مجاورت کارکردی و الگو های تعامل اجتماعی… 10
1-15- وجود فضای باز معنی دار. 10
1-16- احکام و معیارهای نظری طراحی مسکونی… 11
1-17- چیستی طراحی مسکونی… 12
1-18- چرائی طراحی مسکونی… 13
1-19- چگونگی طراحی مسکونی… 18
1-20- تاریخچه مجتمع مسکونی در ایران.. 27
2- بخش دوم : شناخت و تحلیل مکان و بستر طراحی.. 33
2-1- بررسی زمینه شکل گیری بنا (شیراز). 33
2-2- بررسی بستر انسانی… 34
2-3- بررسی بستر طبیعی شیراز. 40
2-4- بستر معماری شهر شیراز. 45
2-5- بررسی زمین بنا 48
2-6- جایگاه سایت در شهر. 48
2-7- همسایگی های مسکونی سایت…. 50
2-8- تحلیل سایت…. 51
2-9- نتیجه گیری… 52
3- بخش سوم: ضوابط طراحی و بررسی نمونه ها 54
3-1- ضوابط طراحی مسکونی… 54
3-2- بررسی کلیات طراحی مجتمع مسکونی در مقیاس شهری… 54
3-3- الزامات کلی مربوط به کالبد.. 56
3-4- تراکم ساخت…. 59
3-5- بررسی ریز فضاهای مسکونی… 61
3-6- نتیجه گیری… 69
3-7- بررسی نمونه ها 70
3-8- نمونه ایرانی… 70
3-9- بررسی نمونه خارجی… 76
4- مسیر طراحی و تولید گزینه. 82
4-1- تحلیل سایت…. 82
4-2- نتایج حاصل از مطالعات سه فصل… 83
4-3- نمونه ها و نکات قابل استفاده. 85
4-4- لکه گذاری اولیه در طراحی مجتمع.. 85
4-5- حجم و گزینه پیشنهادی… 86
4-6- تکمیل طراحی فرم. 87
4-7- سیستم سازه ای و تاسیسات… 88
4-8- هم حوانی مطالعات و طرح.. 88
5- مستندات طرح.. 91
6- منابع و مآخذ.. 2
منابع و مآخذ تحقیق
1. سلطان زاده،حسین و حسن زاده، مهرنوش ، تدوین مدل مفهومی تحقق پایداری بافت‌های تاریخی با رویکرد راهبردی برنامه‌ریزی بازآفرینی، مقاله نشریه باغ نظر، شماره 56، بهمن 1396، صفحه 59
2. آل هاشمی،آیدا و شهسوار گر، مولود ؛ . ارزیابی رویکرد طراحی در بوستان نهج‌البلاغه و جوانمردان؛ مقاله نشریه منظر، شماره 24، پاییز 1392، صفحه 46
- لطيفي، غلامرضا، حسين خاني، علي خاكساري رفسنجاني؛ فضاي شهري، حيات اجتماعي بستري در تحقق تعاملات اجتماعي، انتشارات نگارستان انديشه ، 1394، ص 125
4. کریستین نوربرگ شولتز ( تالیف ) و شیرازی محمدرضا (ترجمه)، روح مکان: به سوی پدیدارشناسی معماری، انتشارات رخداد نو، 1394، ص 21
- اخترکاوان .مهدی ،ساختمان های سبز، انتشارات کلهر، 1394، ص 56 و 58
6. زکی زاده، فرزانه، نقش حیاط مرکزی در خانه های ایرانی، مقاله کنفرانس همایش ملی معماری و شهرسازی بومی ایران، 1394 ، ص 3
7. احمدی، فرهاد، شهر – خانه حياط مركزي (شهر – خانه پايدار، شهر – خانه آييني)، مقاله نشریه صفه ، , دوره 15 , شماره 41 ، پاييز و زمستان 1384، ص 95و96
- فاضلی، محمد، مصرف و سبک زندگی، انتشارات صبح صادق، 1382، صص 51و52
- نبوی، محمد، الفبای ارتباطات، مقاله نشریه رادیو آبان، شماره 57، 1390، ص 48
- دانشور، رضا، باغی میان دو خیابان ، انتشارات بن گاه، 1396، صص 72و75
- نمازیان، علی، نيازهاي رواني در رابطه با محيط مصنوع،نشریه مقاله صفه، شماره 30 ; بهار و تابستان 1379 , 74-81 .
- آلتمن ، اروین (تالیف) و نمازیان علی ( ترجمه)، محیط و رفتار اجتماعی: خلوت، فضای شخصی، قلمرو و ازدحام، دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات، ۱۳۸۲.، ص 110
- لنگ، جان (تالیف) و عینی فر علیرضا ( ترجمه) ، آفرينش نظريه معمارى : نقش علوم رفتارى در طراحى محيط، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، 1381، ص 37
- پور دیهیمی، شهرام، فضای باز در مجموعه های مسکونی، مقاله نشریه صفه، شماره 47، 1383، ص 62
- فلاحت،محمد صادق، نقش مفهوم حس مکان در ارتقای کیفیت حفاظت معماری، مقاله نشریه باغ نظر، شماره 46، فروردین 1396، صفحه 15
- اکرمی، غلامرضا ؛و فائزه زارع، طراحی خانه در بافت سنتی شهری(مطالعه موردی: طراحی در بافت سنتی قم)، مقاله نشریه هنرهای زیبا، شماره 2 ، تابستان 1392، صفحه 59
- نقره کار، عبدالحمید، معماری و شهرسازی مبتنی بر هویت اسلامی ایرانی،انتشارات جهاد دانشگاهی قزوین، 1397، ص 467
- خوشرو، محمد تقی، رساله کارشناسی ارشد “طراحی مجتمع مسکونی با رویکرد تقویت تعاملات اجتماعی ساکنان ” ، دانشگاه علم و فرهنگ ، 1395 صفحات 62تا73
- مخبر، عباس، ابعاد اجتماعي مسكن، تهران، . سازمان برنامه و بودجه، 1363
- صمدی فرد، زهرا، بومی سازی و پایداری معماری مجتمع های مسکونی با بهره وری از فضاهای عمومی در جهت افزایش تعاملات اجتماعی، مقاله کنفرانس همایش ملی معماری، شهرسازی و توسعه پایدار با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار، 1392، ص 4
- معینی، سید محمد مهدی، افزايش قابليت پياده مداري، گامي به سوي شهري انساني تر، مقاله نشریه هنرهاي زیبا، شماره 27 ، پاييز 1385 ، ص 11
- خواجوئی، مصطفی، رساله طراحی مسکونی، مرکز اسناد دانشکده مهندسی معماری دانشگاه شهید رجائی، 1397، صص 25-32
- فربد، سارا، تاثیرات روانی پارک ها بر شهروندان، مقاله پیام مهندس، 1386
- سرمست، بهرام ؛ متوسلی، محمد مهدی، بررسي و تحليل نقش مقياس مکان درميزان حس تعلق به مکان (مطالعه موردي: شهر تهران)، مقاله نشریه مدیریت شهری، شماره 26، 1389، ص 142
- چرمایف، سرج ؛ الکساندر، کریستوفر (تالیف)، مزینی منوچهر ( ترجمه)، عرصه‌های زندگی جمعی و زندگی خصوصی به جانب یک معماری انسانی، دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ، 1371، ص 302
- بانی مسعود،امیر، معماری معاصر ایران، انتشارات فکرنو، 1388، ص 198
- منان رئیسی، محمد، معماری و شهرسازی مبتنی بر سبک زندگی اسلامی،انتشارات دانشگاه قم، 1397،ص 86
- سازمان تالیف کتب درسی، جغرافیای استان فارس، انتشارات سازمان تالیف و برنامه ریزی درسی، 1395، صص 56و89
- کسمائی مرتضی، اقلیم و معماری ، انتشارات خاک ،1382، ص98
- وزارت راه و شهرسازی ، مقررات ملی ساختمان ، مبحث4، 1392 صص 47-50
- عملکرد های مجاز کاربری های شهری به تفکیک مقیاس – شورای عالی شهرسازی معماری – مصوب 1389
- سایت معماری آرل – COM
- سایت هبیتات 67 – HEBITAT-67.COM
- سایت ویکی پدیا – COM
- سایت معماری هورنو – COM
- داده های سازمان هواشناسی کشور – 1397
