بتن یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی در صنعت ساخت و ساز محسوب می شود. دسترسی آسان به مواد اولیه و قیمت مناسب آن از جمله ویژگی هایی است که این ماده را به ماده ای پر مصرف در بین پیمانکاران تبدیل نموده است. بتن از سیمان, آب و سنگدانه تشکیل می شود و به دلیل مقاومت و طول عمر بالا در تمام پروژه های عمرانی کاربرد دارد. امروزه با ارائه طرح های مختلف نماکاری داخلی و خارجی ساختمان, استفاده از نوعی بتن به نام بتن نما یا بتن اکسپوز رایج شده است. بتن نما به دلیل دارا بودن سطح صاف و صیقلی زیبایی بی نظیری به نما می بخشد و علاوه بر آن طول عمر و مقاومت آن بالا بوده و تغییرات جوی بر روی آن اثر نمی گذارد.
برای خواندن مطالب مربوط به معماری ایرانی لینک روبرو را کلیک کنید: پلان خانه های سنتی ایرانی
بتن اکسپوز
بتن اکسپوز به پنل های بتنی گفته می شود که به صورت پیش ساخته برای استفاده در محل مورد نظر ساخته می شوند. این بتن ها به دلیل سطح صاف, یکدست و صیقلی خود در نماکاری و زیباسازی ساختمان کاربرد دارند و برای معماران این امکان را فراهم می کند که به راحتی برنامه های مربوط به دکوراسیون داخلی نظیر رنگ آمیزی را بر روی آنها اجرا نمایند. در اکثر پروژه های بزرگ ساخت و ساز, معماران و پیمانکاران برای داشتن یک نمای یکپارچه بتنی از بتن نما استفاده می کنند. با توجه به پل های بزرگ و بعضی از ساختمان ها در سطح شهر متوجه می شوید که سازه اصلی آنها از یک بتن صاف تشکیل شده که هیچ نماکاری بر روی آن انجام نشده است. استفاده از بتن نما برای نماسازی ساختمان باعث می شود نیازی به استفاده از مصالح دیگر برای پوشش کار نباشد و هزینه های نماکاری به صورت چشمگیر پایین بیاید. این نوع بتن در برخی از پروژه های بزرگ به عنوان اولین انتخاب برای نماکاری محسوب می شود و به دلیل پایین بودن هزینه های بتن نما نسبت به سایر مصالح, سازندگان ترجیح می دهند از آن استفاده نمایند.
بتن اکسپوز یا بتن نما برای نماکاری داخلی و خارجی ساختمان به کار می رود. این پنل های پیش ساخته را می توان در ابعاد مختلف تولید نمود و در تمام فصول سال مورد استفاده قرار داد. به دلیل عدم استفاده از سایر مصالح بر روی این نوع بتن, زیبایی و کیفیت سطح آن اهمیت فوق العاده ای دارد به نحوی که وجود تخلخل و برآمدگی در سطح بتن از زیبایی ظاهری آن می کاهد. پنل هایی که برای نمای خارجی ساختمان به کار می روند باید از مقاومت لازم در برابر شرایط متغیر آب و هوایی برخوردار باشد و مانع از ورود آب به لایه های زیرین سازه شود. اما در نمای داخلی زیبایی اهمیت بالاتری دارد زیرا سطح کار باید یکپارچه و بدون تخلخل بوده تا قابلیت رنگ آمیزی و انجام کارهای مربوط به دکوراسیون داخلی را داشته باشد.
برای خواندن مطالب مربوط به معماري ايراني لینک روبرو را کلیک کنید: ویژگی های معماری ایرانی ، هنر معماری ایران
موارد استفاده از بتن نما
- سطح صیقلی و زیبای بتن اکسپوز باعث شده از آن در نمای داخلی و خارجی ساختمان استفاده شود.
- بتن پیش ساخته بدون تخلخل و حفره هواست و نمی تواند آب را جذب کند, به همین دلیل از آن در ساخت استخر و حوض های آب استفاده می شود.
- قیمت این بتن ها در مقایسه با مصالحی که برای کفپوش راه ها و پیاده روها استفاده می شود پایین تر است و هزینه آن از نظر اقتصادی در پروژه های بزرگ بصرفه تر می باشد
- بتن های نما برای محوطه سازی پارک ها و باغ ها نیز کاربرد دارد.
بتن نما به دو صورت زیر تهیه می شود:
پنل های پیش ساخته
بتن پیش ساخته با استفاده از قالب های از پیش آماده شده در کارخانه های تولید بتن تولید می شوند. این کارخانه ها با استفاده از قالب های پرکاربرد اقدام به آماده سازی بتن ها بر اساس استاندارهای لازم می کنند. در استفاده از بتن های پیش ساخته اکسپوز نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرند:
- تراز کردن و شاقول گذاری بلوک ها به روش درست انجام شود.
- بلوک ها و پنل های شکسته و ترک خورده مورد استفاده قرار نگیرند.
- شرایط مورد نیاز برای چسباندن بتن های اکسپوز به سطح فراهم شود.
- با توجه به ابعاد و حجم بتن ها از روش های مناسب برای نصب آنها استفاده شود.
اجرا در محل پروژه
این روش اصولاً برای پروژه هایی مانند ساخت پل های بزرگ و ساختمان ها به کار می رود و مراحل تولید و بتن ریزی در محل پروژه انجام می شود. در برخی از پروژه های بزرگ استفاده از بتن های پیش ساخته هزینه بسیاری در بردارد, به همین دلیل پیمانکاران ترجیح می دهند عملیات آماده سازی و قالب گذاری بتن نما در محل اجرای پروژه انجام شود.
نکات قابل توجه در آماده سازی بتن نما
- قالب ها به صورت استاندارد درزبندی شوند.
- قالب ها با استفاده از بولت و رامکا مهار شوند.
- از فوق روان کننده یا افزودنی های متراکم کننده استفاده شود.
- در قالب گیری بتن از قالب های سالم و نو استفاده شود.
- نهایت دقت در تراز بودن قالب ها به کار برده شود.
- مناسب ترین روغن قالب به کار برده شود.
- برای خروج حباب های هوا از بتن خصوصاً در کنار قالب ها عملیات ویبره انجام شود.
مزایای استفاده از بتن اکسپوز
- بتن نما با استفاده از مواد اولیه تولید بتن معمولی ساخته می شود, بنابراین طول عمر بسیار بالایی دارد.
- وزن بتن نما به دلیل شکل ظاهری و قالب گذاری خاص نسبت به سایر مصالحی که برای نمای داخلی و خارجی ساختمان استفاده می شوند وزن سبک تری دارد.
- تغییرات متغیر آب و هوایی تاثیری بر بتن نما نمی گذارد, به همین دلیل با استفاده از این نوع بتن می توان در تمام فصول سال عملیات نماکاری انجام داد.
- بتن نما این امکان را برای طراحان فراهم می کند که با توجه به اندازه هایی که در پروژه خود ثبت نموده اند, نسبت به قالب گذاری این بتن ها اقدام کنند.
- زمان اتمام پروژه نماکاری با استفاده از بتن های پیش ساخته بسیار کوتاه است زیرا چیدمان آنها همانند بلوک های معمولی ست و در حدالقل زمان ممکن صورت میگیرد
روش‌های اجرا و نصب بتن اکسپوز
اطلاع از روش‌های نصب و اجرای متریال‌های دکوراسیون داخلی از جمله بتن اکسپوز یکی از مهمترین عواملی است که در مرحله طراحی و خرید می‌تواند به طراح یا کارفرما کمک کند تا با آگاهی کامل دست به انتخاب بزنند. در صورتی که در مرحله خرید بتن اکسپوز هستید حتما این قسمت می تواند در انتخاب روش نصب مناسب به شما کمک کند. در مرحله طراحی نیز اطلاع از روش‌های نصب، مزیت‌ها و محدودیت‌های هر یک می‌تواند در تهیه نقشه‌های فاز 2 و انتخاب متریال‌های مجاور بتن اکسپوز مفید باشد.
روش‌های نصب بتن اکسپوز:
روش‌های نصب تایل بتن نما به دو دسته نصب خشک و نصب دوغابی تقسیم می‌شود.
1- نصب تایل بتن اکسپوز به روش دوغابی:
در این روش نصب تایل‌های بتن نما مانند سنگ نما با استفاده از دوغاب ماسه و سیمان نصب می‌شوند که ابتدا با شکاف هایی که پشت تایل ایجاد می‌شود یا با استفاده از مفتول‌هایی که از پشت تایل بیرون زده است با استفاده از سیم اسکوپ یا ادوات اسکوپ، اسکوپ را در تایل ایجاد کرده و پس از چیدن تعدادی در کنار هم پشت آن را دوغاب می‌ریزیم که ضخامت دوغاب می‌بایست حداقل 3cm و حداکثر 5cm باشد.
دوغاب شامل ماسه، سیمان سیاه، سفید و چسب بتن و آب است. در این روش مقداری نم دوغاب از نمای تایل بیرون می‌زند و باعث دو رنگی در نمای تایل بتن اکسپوز می‌شود در صورتی که بخواهید این دو رنگی را به حداقل برساند و نمای تایل بتن اکسپوز یکنواخت تر باشد بهتر است از سیمان سفید استفاده شود. این روش حتما نیاز به بندکشی دارد.
برای استفاده از این روش زیرسازی کار می‌تواند آجر یا بلوک یا سفال و یا رابیتس خمیر مالی شده باشد.
2- نصب تایل بتن اکسپوز به روش نصب خشک:
در روش نصب بتن اکسپوز به صورت خشک شیوه‌های زیر پرکاربردتر هستند:
- نصب تایل بتن نما با استفاده از زیرسازی فلزی و یراق آلات نصب (نبشی و پیچ)
- نصب تایل بتن نما با استفاده از زیرسازی فلزی و پیچ کردن تایل به زیرسازی
- نصب تایل بتن نما با استفاده از زیرسازی فلزی و چسب مگااستون
- نصب تایل بتن نما با استفاده از زیرسازی فلزی و چسب مگااستون
- نصب تایل بتن نما با استفاده از زیرسازی (دیوار نازک کاری شده ، آجری یا بتنی ) و پیچ
- نصب تایل بتن نما با استفاده از زیرسازی (دیوار نازک کاری شده با هر متریالی ) و چسب کاشی
1-2: نصب تایل بتن نما با استفاده از زیرسازی فلزی و یراق آلات نصب (نبشی و پیچ)
در این روش از دو ردیف پروفیل فلزی عمودی و افقی استفاده می‌شود که پروفیل‌های عمودی بستگی به شاپ انجام شده با فاصله 80CM تا 120CM نصب می‌شوند و پروفیل‌های افقی براساس جاگذاری یراق پشت تایل بتن اکسپوز، روی پروفیل‌های عمودی نصب و جوش می‌شوند. در این روش پشت تایل بتن اکسپوز در هنگام تولید یک پلیت 10*10 که روی آن یک مهره متصل شده است کار گذاشته می‌شود. فاصله آکس به آکس قوطی‌های افقی باید با فاصله آکس به آکس مهره‌های پشت تایل بتن اکسپوز یکسان باشد. برای اتصال تایل بتن اکسپوز به قوطی‌های افقی از یک یراق نبشی و پیچ استفاده می‌شود که دارای یک شیار لوبیایی برای تنظیم اندازه است، نبشی از یک طرف توسط پیچ به مهره پشت بتن اکسپوز اتصال پیدا می‌کند و طرف دیگر آن روی قوطی افقی می‌نشیند و به قوطی جوش می‌شود. این سیستم نصب بسیار دقیق و تمیز است و از محدودیت‌های آن می‌توان به جلو آمدگی حدود 15CM نمای تایل بتن اکسپوز نسبت به دیوار اصلی اشاره کرد.
2-2: نصب تایل بتن اکسپوز با استفاده از زیرسازی فلزی و پیچ کردن تایل به زیرسازی
در این سیستم بهتر است از نوعی تایل‌های بتن اکسپوز استفاده شود که حفره بولت در نمای آنها کار گذاشته شده است، که ابتدا قوطی‌های عمودی در راستای حفره‌های بولت روی دیوار اصلی بوسیله رول بولت یا بیس پلیت و جوش متصل می‌شوند، سپس تایل‌های بتن اکسپوز بوسیله چهار عدد پیچ سرمته و واشر به قوطی‌ها پیچ می‌شوند. این روش بسیار تمیز و دقیق و دارای سرعت اجرای بالایی است و در این نوع اجرا پیچ‌ها در نمای بتن اکسپوز مشخص است که در صورت عدم تمایل به دیده شدن پیچ‌ها روی کار می‌توان با ملات بندکشی مخصوص و نمای پیچ‌ها را روی کار محو کرد.
3-2: نصب تایل بتن اکسپوز با استفاده از زیرسازی فلزی و چسب مگااستون
این روش درست مثل روش 2-2 می‌باشد و قوطی‌ها به همان صورت عمودی کشیده می‌شود که بسته به طول تایل بتن اکسپوز هر تایل بتن اکسپوز نیاز به 2 یا 3 قوطی عمودی دارد و ضمنا نیازی نیست که تایل بتن اکسپوز دارای حفره بولت باشد. برای نصب تایل بتن اکسپوز در این روش پشت تایل بتن اکسپوز را شکاف‌هایی موربی به عمق حدود 1.5cm به شکل علامت # ایجاد می‌کنیم و چسب دو جزیی مگا استون را به خوبی مخلوط می‌کنیم و روی قسمت شکاف خورده در 5 یا 6 قسمت از تایل بتن اکسپوز با کاردک می‌مالیم، سپس قسمتی از شاسی آهنی را که چسب قرار است روی آن قرار گیرد را ساب می‌زنیم و تایل را روی شاسی می‌چسبانیم. این سیستم را در دمای هوای سرد کمتر از 5 درجه نمی‌توان انجام داد.
4-2: نصب تایل بتن اکسپوز با استفاده از زیرسازی فلزی و چسب مگااستون
در این روش مانند روش 2-2 بهتر است نوعی از تایل بتن اکسپوز استفاده شود که دارای حفره بولت است. ابتدا دیوار را با یک لایه پرایمر پوشش می‌دهیم و سپس چسب کاشی BK2F شیمی ساختمان را پشت تایل در 5 یا 6 نقطه می‌مالیم و و به دیوار می‌چسبانیم. سپس تایل بتن اکسپوز را از محل‌هایی که حفره بولت وجود دارد با پیچ و رولپلاک به دیوار فیکس می‌کنیم. بعد از گذشت دو روز از نصب می‌توان پیچ و رولپلاک ها را باز کرد.
5-2: نصب تایل بتن اکسپوز با استفاده از زیرسازی (دیوار نازک کاری شده، آجری یا بتنی ) و پیچ
این روش مانند همان روش 2-4 است، با این تفاوت که دیوار زیرکار باید بسیار صاف و شاقولی باشد به طوری که نیاز به رگلاژ کردن تایل بتن اکسپوز نباشد و با چسباندن تایل بتن اکسپوز به دیوار سطح اجرا شده دارای صافی و شاقولی قابل قبولی باشد و سپس با پیچ و رولپلاک تایل بتن اکسپوز را از محل حفره‌های بولت به دیوار زیرسازی پیچ کرد.
6-2: نصب تایل بتن اکسپوز با استفاده از زیرسازی (دیوار نازک کاری شده با هر متریالی ) و چسب کاشی
این روش در مواقعی استفاده می‌شود که دیوار زیرسازی دارای قابلیت پیچ و رولپلاک شدن نباشد مثلا وقتی زیرکار سفال یا کناف باشد که می‌توان تایل بتن اکسپوز را با چسب به زیرسازی چسباند. سرعت نصب در این روش پایین است.
زیر سازی با دوغاب
نصب خشک
مقالات مشابه :
کاربرد شیشه در نمای مدرن | سری اول
کاربرد چوب در نمای مدرن |سری دوم
منبع : سایت ساختمان چی
