مفهوم فضای اداری در چند دهه اخیر تغییرات بسیار زیادی کرده است. نسل جدیدی که وارد بازار کار می‌شوند، احساس نزدیکی چندانی با فضاهای کاری بسته نمی‌کنند. این نسل یاد گرفته و عادت کرده است که از هر جایی، به همه اطلاعات و افرادی که می‌خواهد دسترسی داشته باشد. محیط‌های کاری که به اصطلاح باز گفته می‌شوند، خلاقیت و کار گروهی را بین اعضای یک تیم تقویت می‌کنند.
این محیط‌ها به کارکنان اجازه می‌دهند که بدون قیدوبندهای محیط اداری سنتی با هم تعامل داشته باشند. در عین حال، بعضی مشاغل نیازمند فضاهای شخصی نیز هستند. هدف ما در این مقاله، مقایسه ساختمان اداری استارتاپی و پارتیشن بندی شده است. در ابتدا، به تعریف و معرفی ویژگی‌های این دو نوع فضای کاری جدید می‌پردازیم. در نهایت، وجه تمایز و شباهت این دو نوع ساختمان اداری را بیان خواهیم کرد.
ساختمان اداری استارتاپی
چیدمان فضای کاری، نقش مهمی در بازدهی کارکنان دارد. هر نوع کسب‌وکاری نیز نیازمند طراحی داخلی مناسب خود است. قبل از آن‌که کسب‌وکار خود را شروع کنید، باید بدانید که چه فضایی مناسب کسب‌وکار شما است و در عین حال، کارکنان شما با چه نوع فضایی احساس راحتی بیشتری می‌کنند.
استارت‌آپ‌ها، شرکت‌های نوپایی هستند که برای تولید یا عرضه یک محصول جدید که بیشتر بر پایه فناوری‌های جدید می‌باشند، تاسیس می‌شوند. معمولاً مفهوم خلاقیت و بازدهی در استارتاپ‌ها رابطه مستقیمی با کار گروهی دارد. به بیان ساده‌تر، کارکنان هر بخش از یک استارتاپ، علاوه بر انجام جدگانه فازهای عملیاتی مربوط به خود، به محیطی نیاز دارند که بتوانند افکار و ایده‌های خود را با سایر کارکنان و بخش‌های دیگر شرکت به اشتراک بگذارند.
بنابراین، برای فضای یک ساختمان اداری استارتاپی “چینش اداری گروه محور” یا “پلان باز” ایده‌آل‌ترین حالت‌ها هستند. این نوع طراحی فضای داخلی، مناسب کسب‌وکارهایی است که کارکنان بیشتر کار خود را به صورت گروهی انجام می‌دهند. در ساختمان‌های اداری استارتاپی فضای اختصاص داده‌شده به هر تیم، بسته به تعداد کارکنان و ماهیت کاری که باید انجام شود، تغییر می‌کند. یکی از بزرگ‌ترین مزایای این نوع فضاهای اداری، به‌حداقل رساندن نیاز به اتاق‌های گردهمایی یا همان اتاق‌های کنفرانس است.
قبل از بیان ویژگی‌های مثبت و منفی یک ساختمان اداری استارتاپی، باید ببینیم پیکربندی پلان باز چیست.
فضای اداری پلان باز (Open-plan Office Layout)
در این نوع چینش، پارتیشن‌ها و دیوارها کلاً حذف می‌شوند. در برخی طراحی‌ها، برای جداسازی فضاهای شخصی از مبلمان استفاده می‌گردد. مهم‌ترین مزیت چنین محیط اداری، انعطاف بالای آن در پیکربندی مجدد محیط است.
برای نمونه، شما می‌توانید میزها را پهلو به پهلوی هم بچینید یا آنها را با نیمکت جایگزین کنید (یک میز و چند صندلی و نیمکت دور آن برای چند نفر). برخی اوقات از میزهای طویل یا کاناپه برای ایجاد محیط‌های اشتراکی و گردهمایی استفاده می‌شود. عکس زیر یک نمونه از این طراحی فضای اداری را نشان می‌دهد.
مزایای ساختمان اداری استارتاپی
با توجه به تعاریفی که از یک استارتاپ و فضای داخلی آن کردیم، ویژگی‌های مثبت ساختمان اداری استارتاپی عبارتند از:
- حداقل پارتیشن‌بندی ممکن
- انعطاف‌پذیری بالا در تغییر پیکربندی مجدد یا تغییر چینش اداری: وقتی مانعی مانند دیوار یا پارتیشن ثابت وجود نداشته باشد، خیلی راحت می‌توان محیط را بر اساس نیازهای کاری تغییر داد.
- امکان بهره‌مندی حداکثری از نور طبیعی: یک فضای بدون پارتیشن و دیوار، روشن‌تر و وسیع‌تر به نظر می‌رسد. کار در فضاهای اداری روشن‌تر، تاثیر مثبتی روی عملکرد و تندرستی کارکنان دارد.
- کاربردهای چندمنظوره: از یک میز متناسب با تعداد کارکنان که در محیط کاری آنها قرار داده شود، می‌توان استفاده‌های چندمنظوره داشت. برای نمونه، به عنوان میز غذای کارکنان در زمان ناهار و سپس به عنوان مکان برگزاری جلسه گروهی استفاده شود.
- افزایش تعاملات: باز بودن فضای یک ساختمان اداری استارتاپی به‌خودی خود باعث تقویت و افزایش تعاملات اجتماعی بین کارکنان می‌شود. به این طریق، احساس تعلق داشتن به جمع، تنها نبودن و اهمیت دادن به آداب و رفتار اجتماعی نیز بیشتر می‌شود.
- مقرون‌به‌صرفه و ارزان: وقتی قرار به خرید پارتیشن یا ساختن دیوار نباشد، هزینه‌های پیکربندی فضای اداری به‌حداقل می‌رسد.
معایب ساختمان اداری استارتاپی
حالا که ویژگی‌های مثبت ساختمان اداری استارتاپی را برشمردیم، بیایید با معایب این نوع فضاهای اداری هم آشنا شویم.
اولین و بزرگ‌ترین عیب فضاهای اداری استارتاپی، سر و صدای زیاد است. چه بخواهیم و چه نخواهیم، وقتی یک گروه از انسان‌ها کنار هم با هر هدفی جمع می‌شوند، سر و صداهایی که ایجاد می‌کنند، باعث آزار خواهد بود. صدای کشیده شدن صندلی‌ها، نوشیدنی و غذا خوردن حین کار، فکر کردن با صدای بلند، حتی صدای کیبورد و آدامس جویدن هم می‌تواند ناراحت‌کننده باشد.
به‌ویژه این‌که ما در یک دنیای پر از استرس زندگی می‌کنیم و تحمل ما نسبت به محرک‌های صوتی چندان بالا نیست. در چنین محیط‌های کاری، تمرکز کامل تقریباً غیرممکن است مگر این‌که ذهنی تعلیم دیده داشته باشیم.
دومین عیب یک ساختمان اداری استارتاپی فقدان حریم شخصی است. بدون پارتیشن یا دیوار و درب بسته، شنیدن صدای دیگران و دیدن کارهایی که می‌کنند، ناخواسته اتفاق می‌افتد. به این مساله، کنجکاوی ذاتی بین همکاران در یک محیط کاری را هم اضافه کنید. چنین محیط‌هایی مستعد پخش سریع هر گونه خبر و شایعه‌ای هستند.
ساختمان اداری پارتیشن بندی شده
احتمالاً بسیاری از شما با چینش اداری “اطاقک‌های کاری” آشنا هستید. این نوع طراحی داخلی اداری، نوعی چینش اداری باز است که در آن از دیوارهای پارتیشنی در سه طرف برای ایجاد فضای کاری به شکل اطاقک یا “جعبه” استفاده می‌شود. یک نوع از این فضای اداری، ساختمان‌های پارتیشن بندی شده نام دارد. معمولاً این نوع طراحی اداری را با دفاتر خصوصی برای کارکنان بلدمرتبه ترکیب می‌کنند.
پس یک ساختمان اداری پارتیشن بندی شده ساختمانی است که در آن هر کارمند یک اطاقک بدون درب مخصوص به خود دارد. برای هر یک از مدیران ارشد هم یک اتاق خصوصی در نظر گرفته می‌شود. ساختمان‌های اداری پارتیشن بندی شده، چه از نظر هزینه و چه از نظر زمان، جزء مقرون‌به‌صرفه‌ترین طراحی‌های اداری به شمار می‌روند.
انواع مختلف ساختمان اداری پارتیشن بندی شده
ساختمان‌های اداری پارتیشن بندی شده را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
- فضای اداری اطاقک‌دار (Cubicle Office Layout)
- فضای اداری پارتیشن بندی شده کوتاه (Low Partition Office Layout)
در ادامه، با این دو نوع فضای اداری بیشتر آشنا خواهید شد.
فضای اداری اطاقک‌دار
در این نوع فضای کاری، هر کارمند یک اتاقک مخصوص به خود دارد. دیواره اتاقک‌ها از دو طرف یا سه طرف با اتاقک‌های دیگر مشترک است اما کارمندان برای تعامل با هم باید از اتاقک‌های خود خارج شوند. در این نوع چینش اداری، صرف‌نظر از سرویس‌های بهداشتی نیاز به اتاق‌هایی برای کاربردهای زیر است:
- اتاق‌های خصوصی برای مدیران
- اتاق اتوماسیون اداری
- آبدارخانه
- انبار
- سالن اجتماعات
- اتاق کنفرانس
عکس زیر، یک نمونه از ساختمان اداری پارتیشن بندی شده اطاقک‌دار را نشان می‌دهد.
فضای اداری با پارتیشن‌های کوتاه
طراحان فضای داخلی اداری در تلاش برای مدرن کردن فضاهای اداری اطاقک‌دار، نوعی طراحی داخلی را عرضه کرده‌اند که با استفاده از پارتیشن‌های کوتاه درست می‌شود. تنها تفاوت این دو نوع طراحی ساختمان اداری، در ارتفاع پارتیشن‌ها است.
در واقع، دیواره‌های هر اطاقک در این نوع طراحی بسیار کوتاه می‌باشد. پس کارمندان می‌توانند بدون خارج شدن از فضای شخصی خود با هم ارتباط داشته باشند. همانند نوع اول، این نوع طراحی حاوی اتاق‌های خصوصی و اتاق‌های کنفرانس و گردهمایی است. نمونه‌ای از این ساختمان اداری پارتیشن بندی شده را درتصویر زیر می‌بینید.
انواع پارتیشن برای ساختمان اداری پارتیشن بندی شده
پارتیشن‌ها انواع مختلفی دارند که بسته به نوع کسب‌وکار و بودجه در نظر گرفته شده برای طراحی فضا به‌کار برده می‌شوند.
پارتیشن‌های شیشه‌ای یا شبه شیشه (تلق شفاف):
این نوع از پارتیشن‌ها مخصوص آن دسته از فضاهای اداری است که در آنها هر کارمند بدون احساس جدا ماندن از بقیه، فضای شخصی خود را دارد. نصب این نوع پارتیشن‌ها زمان کمی می‌برد و ساخت آنها به صورت سفارشی است.
یعنی می‌توان به آنها لوگوی کسب‌وکار خود را اضافه کنید یا با رنگ مورد نظر خودتان سفارش دهید. یک نمونه از پارتیشن بندی شیشه‌ای ثابت که در یکی از ساختمان‌های اداری دبی به‌کار رفته است را در عکس زیر می‌توانید ببینید.
پارتیشن‌های سخت و یک‌پارچه:
وقتی پای جداسازی کامل کارمندان از هم وسط می‌آید، پارتیشن‌های سخت و یک‌پارچه (solid) بهترین انتخاب هستند. این پارتیشن‌ها، جنس‌های مختلفی مانند چوب، شیشه، فلز و… دارند و نصب آنها آسان است. یک نمونه را در شکل زیر ببینید.
پارتیشن‌های آکوستیک:
از پارتیشن‌های آکوستیک برای جلوگیری از ورود و خروج صدا از بخش موردنظر استفاده می‌شود. این نوع پارتیشن‌ها می‌توانند پارتیشن‌های شیشه‌ای یک‌جداره یا دوجداره ضدصدا یا پارتیشن‌های ثابت باشند.
عایق صدای پارتیشن‌های ضدصدای سخت و یک‌پارچه بهتر از انواع دوجداره می‌باشد و عایق صدای پارتیشن‌های دوجداره نیز بهتر از انواع تک جداره است. یک نمونه از پارتیشن بندی آکوستیک اداری در شهر دبی را در عکس زیر می‌بینید.
مزایای ساختمان اداری پارتیشن بندی شده
- محیط‌های اداری سازمان‌دهی شده با چینش نظام‌مند
- امکان سفارشی‌سازی پارتیشن‌ها
- کاهش حواس‌پرتی و افزایش تمرکز کارکنان
- ایجاد یک حریم خصوصی نسبی برای کارکنان
- پائین بودن نرخ سرایت بیماری‌های واگیردار بین کارکنان (فاصله‌گیری اجتماعی)
معایب ساختمان اداری پارتیشن بندی شده
- تعامل پائین کارکنان با هم در محیط کار
- نیاز به فضای بیشتر برای پارتیشن بندی
- محدود شدن. اگر سازه پارتیشن بندی شما از نوع ثابت باشد، ایجاد تغییرات متناسب با مبلمان اداری یا نیاز کار مشکل خواهد بود.
مقایسه ساختمان اداری استارتاپی و پارتیشن بندی شده
تا به این‌جا، حتماً شما هم متوجه شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو نوع ساختمان اداری شده‌اید. یک نکته مهم وجود دارد که باید قبل از مقایسه ساختمان اداری استارتاپی و پارتیشن بندی شده به آن اشاره کنیم. طراحی داخلی استارتاپ‌ها، از نوع باز است که قابلیت پارتیشن بندی هم دارد. اما هر پارتیشن بندی را نمی‌توان برای استارتاپ‌ها به‌کار برد.
بهترین چینش فضای داخلی برای استارتاپ‌ها، پلان باز است که هم انعطاف‌پذیری بالایی دارد و هم با ماهیت یک استارتاپ یعنی کار تیمی، متناسب است. این بدان معنا می‌باشد که بهتر است در طراحی ساختمان اداری استارتاپی تا حد امکان از پارتیشن بندی برای یک تیم استفاده نشود. اما می‌توان محیط‌های کاری بخش‌ها یا تیم‌های مختلف یک استارتاپ را با استفاده از پارتیشن از هم جدا کرد.
برای حفظ روحیه کار گروهی و در عین حال حفظ یک محیط خصوصی برای تیم‌ها و بخش‌های مختلف، بهترین نوع پارتیشن بندی، استفاده از دیوارهای شیشه‌ای است. با توجه به مطالب ذکرشده، وقت آن می‌باشد که به مقایسه ساختمان اداری استارتاپی و پارتیشن بندی شده بپردازیم.
شباهت‌های ساختمان اداری استارتاپی و پارتیشن بندی شده
- هر دو، جزء فضاهای اداری مدرن باز هستند.
- نسبت به ساختمان‌های اداری سنتی، تعامل بخش‌های مختلف با هم راحت‌تر است.
- کنترل و مدیریت سرپرستان و مدیران ارشد بر روند انجام وظایف توسط کارکنان ساده‌تر می‌شود.
- مقرون‌به‌صرفه هستند.
- اتلاف فضا در آنها به حداقل می‌رسد.
- با کمترین هزینه، می‌توان پیکربندی یا چینش اداری را تغییر داد.
تفاوت‌های ساختمان اداری استارتاپی و پارتیشن بندی شده
(توجه: در این‌جا منظور ما از ساختمان اداری استارتاپی ساختمان‌های اداری پلان باز است که بدون پارتیشن یا با حداقل پارتیشن ممکن طراحی و چیده می‌شوند.)
- تغییر پیکربندی یا چینش یک ساختمان اداری استارتاپی بسیار راحت‌تر از ساختمان‌های اداری پارتیشن‌بندی شده است.
- فضاهای باز بدون پارتیشن برای انجام وظایف تیمی بهتر هستند.
- تعامل و به اشتراک‌گذاری ایده‌ها و کار گروهی در ساختمان اداری استارتاپی را می‌توان به حداکثر رساند. این محیط‌ها، برای تقویت انگیزه و افزایش خلاقیت، بهترین بازدهی را می‌توانند داشته باشند.
- ساختمان اداری استارتاپی با پلان باز برای کارهایی که نیازمند تمرکز بالا و کار انفرادی زیاد هستند، مناسب نیست. در عوض، ساختمان اداری پارتیشن بندی شده، برای این نوع از کارها و وظایف مناسب‌تر است.
- فضاهای پلان باز همان‌طور که می‌توانند باعث ایجاد و افزایش تعلق گروهی شوند، در از بین بردن آن هم سریع‌تر عمل خواهند کرد. در واقع، در فضاهای با پلان باز، اندکی ناهمدلی یا اختلاف بین اعضای گروه، می‌تواند نمود پرقدرت‌تری داشته باشد. به‌علاوه، مساله سروصدا در این این فضاهای اداری می‌تواند آزاردهنده باشد.
- در ساختمان‌های اداری استارتاپی، نیازی به اتاق‌های گردهمایی گروهی نیست. زیرا این گردهمایی‌ها و جلسات گروهی در همان محیطی که کارکنان کار می‌کنند، قابل انجام هستند. اما در ساختمان‌های اداری پارتیشن بندی شده، حداقل به یک فضا برای برگزاری جلسات و گردهمایی کارکنان نیاز است.
- به اشتراک گذاری اتوماسیون اداری (دستگاه‌های پرینتر، فکس، کپی و…) در فضاهای اداری پلان باز بهتر و دسترسی کارکنان به آنها آسان‌تر می‌شود.
- مسئله حریم شخصی در مقایسه ساختمان اداری استارتاپی و پارتیشن بندی شده، اهمیت زیادی دارد. یک ویژگی بارز فضاهای پلان باز یا استارتاپی، نبود یا کمبود حریم شخصی است.
جمع‌بندی
ساختمان اداری استارتاپی و همچنین برخی از انواع ساختمان‌های پارتیشن بندی شده، جزء دفاتر مدرن هستند. مشخص است که امروزه، فضاهای اداری، فضاهایی با طراحی هدفمند هستند که به‌صورت هدفمند نیز مبلمان می‌شوند. یک فضای مدرن، با بخش‌بندی‌ها و حدود فیزیکی کمتر، خلاقیت کارکنان و همکاری و تعامل بین آنها را نیز تشویق و تقویت می‌کند. ساختمان اداری پارتیشن بندی شده برای صرفه‌جویی در هزینه و فضا طراحی شده است.
شکل مدرن‌تر این فضای اداری برای کسب‌وکارهای نوپایی که به آن استارتاپ می‌گویند، مناسب می‌باشد. هرچه میزان کار تیمی در یک استارتاپ بیشتر باشد، کارآمدی فضاهای اداری پلان باز هم برای آن بیشتر است. در این مقاله، علاوه بر مقایسه ساختمان اداری استارتاپی و پارتیشن بندی شده ویژگی‌های این دو نوع ساختمان اداری مدرن را نیز بیان کردیم.
تحریریه دکوبوم
منبع:decoboom.ir
