موزه عالی هنر

کاربری: موزه

معمار: رنزو پیانو

مکان:آتلانتا-آمریکا

موزه عالی هنر آتلانتا، در جنوب شرقی ایالات متحده آمریکا واقع شده است. این موزه توسط رنزو پیانو، طراحی شده است. در این موزه، ۱۱۰۰۰ هزار قطعه هنری نگهداری می شود. در سال ۱۹۹۰، مدیران موزه تصمیم گرفتند که مجموعه ای از گالری ها را، با این خصوصیت که، نور طبیعی منبع اصلی روشنایی باشد، به موزه اضافه کنند. در نتیجه از رنزو پیانو دعوت شد تا طراحی دو ساختمان جدید موزه، یک رستوران و یک ساختمان اداری را بر عهده بگیرد .نور روز منبع اصلی روشنایی در طبقات بالایی دو ساختمان جدید موزه است. از آنجا که نمایش آثار هنری در نور روز بیشترین زمان ساعت کاری موزه) از خواسته های کارفرما بود.

تیم پروژه باید برای آن، راه حل های عملی ارائه می کرد. طراحان می بایست، نگرانی مدیران موزه در خصوص نگهداری و حفاظت از اشیاء را هم در نظر می گرفتند، چرا که نور مستقیم خورشید به دلیل پرتوهای ماورای بنفش، نباید وارد گالری ها شود. در ابتدا، استفاده از اجزای متحرک، مثل نوعی لوورهای موتوذدار مطرح شد .اما رویکرد غیر فعال بیشتر مورد توجه بود. در این مورد، دو عامل نگهداری و تنظیم پذیری، نقش محوری داشتند. سیستم های غیرفعال، که قطعات متحرک ندارند، نسبت به سیستم های فعال، به نگهداری کمتری نیاز دارند. اما در سیستم های غیر فعال، تنظیم روشنایی طبیعی در محیط داخلی دشوارتر است.

در اینجا رنزو پیانو از تجربه پروژه مرکز نشر اسکاپچر” بهره گرفت. در آنجا 500هزار قطعه آلومینیومی در بالای سقف شیشه ای و گنبدی شکل به کار گرفته شده است تا نور روز را به درون گالری ها هدایت کنند و هم زمان، پرده ای خورشیدی بسازند. در آتلانتا این روش دوباره بررسی و از لحاظ تکنیکی تصحیح شد تا سیستم کنترل نور روز، اصلاح و ارتقاء یابد. برای بررسی گزینه های ممکن، ابتدا پیش طرح ها و مدل های مقوایی ساخته شد، سرانجام تیم طراحی بر سه گزینه متمرکز شد. آن ها برای اندازه گیری شدت روشنایی نور روز در فضای داخلی، سلول های نوری کوچکی بر روی دیوارها و کف ماکت نصب کردند و این سلول ها به یک دستگاه اندازه گیری متصل شد. یک مدل ۱۵*۵ متری با شبکه ای ۱۰۴ از بادبان ها مجهز شد. این مدل علاوه بر بادبان ها، تمام اجزای سیستم غیرفعال سقف را هم شامل می شد . سیستمی که از سه لایه تشکیل می شد: بادبان ها، شامل پانل هایی منحنی از جنس آلومینیوم و به رنگ سفید که رو به شمال هستند، لایه بالایی را تشکیل می دهند . شکل خاص این بادبان ها، مانع از ورود نور مستقیم خورشید به درون گالری ها می شوند و فقط به نور منعکس شده ی خورشید اجازه ورود می دهند. لایه دوم این سیستم، نورگیرهای دایره ای است که نیمه شمالی بادبان ها را به صورت مورب بریده است.

در این نورگیرها، برای افزایش نمود رنگ آثار هنری، از شیشه کم اهن استفاده شد و برای محدود کردن عبور پرتوهای ماورای بنفش به درون گالری ها، در بین لایه های شیشه نورگیر، PVBبه کار رفت و بالاخره زیرنماها، اجزایی لوله ای شکل به عمق یک و نیم متر که از نوعی فایبر گلاس تقویت شده ساخته شده است.

این لایه، آخرین عضو انتشار نور در این سیستم است و سقف داخلی گالری را شکل می دهد. این اجزا علاوه بر قابلیت عملکردی بسیار بالا، سقفی تزئینی را شکل می دهد که ظاهری غیر معمول دارد. پانل های آلومینیومی منحنی در که روی بام نصب می شوند، سایبانی برای نورگیرهای سقفی می سازند. بادبان هایی که در بالای بیشتر نورگیرهای سقفی است، با دقت زیاد، چنان طراحی شدند که به طور کلی از تابش نور خورشید به درون گالری ها جلوگیری کنند. با در نظر گرفتن جنبه های زیبایی شناسی، دستیابی به هندسه مطلوب سایه اندازی در نورگیرهای زیر پانل انتقال ممکن نبود.

بنابر این به سایه مکملی نیاز بود تا مانع ورو نور خورشید از جبهه های شمالی و جنوبی ساختمان شود . در این مکان ها یک مدل لعابی برای شیشه نورگیر سقفی ساخته شد تا مانع عبور نور خورشید ظهر تابستان به داخل گالری ها شود. تحلیل این مدل لعابی ثابت کرد که با حذف تمام پرتوهای خورشید، بیشترین حجم نور از این نورگیرها عبور می کند. روشنایی الکتریکی در این موزه، به وسیله دو ریل مدار روشنایی تامین شده که به صورت خطی در فاصله ۱.۲۰ متری هم امتداد یافته و از پایین، بین نورگیرها نصب شده اند. این چیدمان، بیشترین انعطاف پذیری و بهترین زوایای روشنایی مصنوعی را تأمین می کند

مدیران موزه می گویند که استفاده از نور روز، تا ۸۰٪ در بودجه سالیانه موزه صرفه جویی می کند. این پروژه تاکنون موفق به دریافت چندین جایزه بین المللی شده است و جایزه پایداری IALD را نیز دریافت کرده است.

منبع:

سایت:www.archilovers.com

رحیمی دیز, آرش و نسیم خانلو، ۱۳۹۴، تحلیل آثار رنزو پیانو از دیدگاه چارلز جنکس، کنفرانس بین المللی یافته های نوین پژوهشی در علوم،مهندسی و فناوری با محوریت پژوھشھای نیاز محور، مشهد، مؤسسه فراز اندیشان دانش بین الملل، httpss://www.civilica.com/Paper-ICMRS01-ICMRS01_553.html