پل گاو میشان
مکان : ایلام
کاربری : مذهبی
قدمت : ساسانی
سبک : پارتی
پل زیبای گاومیشان بر روی رودخانه سیمره پس از تلاقی با رود كشكان ساخته شده است. باستان‌شناسان بقایای اولیه پل را مربوط به دوران ساسانی می‌دانند و معتقدند یکی از دهانه‌های پل پس از عقب‌نشینی سپاه ایران در جنگ با اعراب ، برای جلوگیری از نفوذ آنان تخریب شد.
بعضی از اهل فن وجه تسمیه آن را برگرفته از كلمه (گومیشه) یعنی محل پرورش می داند . بعضی بر این باورند كه گاومیش نر در قدیم جفت خود را گم می كند و در پی یافتن آن تمامی دره ها و غارها را در هم می نوردد و سرانجام آن را در غاری در این محدوده می یابد. از آن پس این منطقه را گاو میشو نامیده اند. بقایای اولیه این پل مربوط به دوران ساسانی است.
قوس های جناغی آجری و سایر تعمیرات سنگی نمای فعلی پل، نشانگر مرمت آن در دوره های بعدی به خصوص در دوره اتابكان لر كوچك است. پایه های پلی كه مربوط به دوره ساسانیان است در جنوب این پل هنوز به چشم می خورد ولی پل گاومیشان جدیدتر و مربوط به اوایل اسلام است. این پل از پنج چشمه بزرگ تشكیل شده بود و اكنون فقط یك چشمه سالم از آن باقی مانده است. ارتباط چشمه ها با مسیر حركت آب و طغیان آن محرز می باشد. این پل، بسیار فنی و پیچیده ساخته شده به طوری كه رقیبی جدی برایپل های مهم به شمار می آید. این پل شباهت زیادی نیز به پل شادروان در شوشتر دارد و در همان دوران ساخته شده است. پایه ها و تكیه گاههای اصلی پل، مدور و قطور و مصالح آن از سنگهای مكعبی بزرگ و تراشیده هستندكه در ابعاد تقریبا مساوی به صورت رگ چین به روی هم چیده شده و پایه های اصلی پل را به وجود آورده اند. داخل این پایه ها با قلوه سنگ و ملات گچ پر شده است.
مصالح اصلی پل، سنگ و ملات گچ است و در سقف طاق ها از آجر استفاده شده است. طاق های جناغی دالان ها و راهروها همگی از آجرهایی به ابعاد ۲۰*۲۵ سانتی متر ساخته و نمای داخلی پل به وسیله ملات گچ مزین شده است.این پل، طاقچه های مسدود، باز و موج شكنهایی دارد كه به وسیله راهروها با چند پله به هم متصل می شوند. وجود پله ها در میان دالان ستون میانی، بیانگر این امر است كه این پل فقط یك پل ارتباطی نبوده و با توجه به راهروهای داخلی، پلكان و … از آن به عنوان سرپناه به هنگام عبور استفاده می كرده اند.
پلی كه هم اكنون بر روی سیمره قرار دارد یكی از بهترین پل های ایران است و آن را حسین خان بزرگ والی معروف ایلام و لرستان به سال ۱۰۰۸ هجری قمری تعمیر نموده و طول آن ۱۶۵ گام است. با توجه به موقعیت استراتژیک منطقه پل در دوره های بعدی نیز مورد استفاده قرار گرفته و مورد مرمت و بازسازی واقع شده است. دهنه این پل با بیش از ۵۰ متر عرض بزرگترین دهنه پل کشور است. طبیعت زیبا و چشم انداز رویایی اطراف این پل باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی شده است. هم اكنون پل تاریخى گاومیشان با شماره ۲۲۲۲ در فهرست آثار ملى به ثبت رسیده است .
منبع : سایت صدا و سیمای استان ایلام
