معماری گنبد سلطانیه زنجان

بنای گنبد سلطانیه زنجان واقع در شهر سلطانیه (هم اکنون نیز همین نام را داراست) سومین پایتخت ایلخانی که به دستور اولجایتو ( سلطان محمد خدابنده) در بین سال های 703 تا 713 ساخته شد. هدف وی از ساخت این بنا انتقال پیکر امام علی (ع) از نجف به سلطانیه بود. این بنا در 15 دی ماه 1310 در لیست آثار ملی ایران ثبت گردید.

برای خواندن مطالب مربوط به معماری ایرانی لینک روبرو را کلیک کنید: سبک های معماری ایرانی

بنای سلطانیه با قاعده هشت ضلعی (هر ضلع 17متر) دارای هشت درب و هشت مناره است که در حال حاضر تعدادی از مناره های آن از بین رفته است . هم چنین در 3 طبقه بنا شده است که در طبقه اول دارای ایوان درونی و در طبقه دوم دارای ایوان بیرونی است. این بنا تنها جزئی از ارسن سلطانیه بود که باقی فضاها از بین رفته است.

این بنا شامل سه بخش اصلی گنبدخانه، تربت خانه، سرداب است . ارتفاع گنبد سلطانیه زنجان این بنا 48 متر و دهانه میانی آن 25 متر می باشد. این بنا پس از کلیسای سانتا ماریا و مسجد ایاصوفیه بزرگترین گنبد را داراست.

تربت خانه نیز در ضلع جنوبی بنا واقع است . علت نامگذاری به تربت خانه استفاده از تربت امام حسین در ساخت کتیبه های بنا ست . تربت خانه با طول 17 متر ، عرض 8 متر و ارتفاع 16 متر ساخته شده است. از ویژگی های این قسمت پوشش دیوار با کتیبه است. سلطان محمد خدابنده وصیت نمود که وی را در سرداب همین بنا به خاک بسپرند.

تزئینات گنبد سلطانیه

بیرون بنا با آجر و کاشی های ابی رنگ پوشانده شده بود که اکنون مقدار زیادی ازآن فروریخته است. در ایوان های این بنا از نقوش گچبری همراه با رنگ آمیزی استفاده شده است. درون بنا نیز با هنر والای کتیبه نگاری که بصورت کاشیکاری، گچ بری و آجرکاری است استفاده شده هم چنین کاربرد فراوان نقوش هندسی در این بنا بی نظیر است.هنر آجرکاری در این بنا نیز به وفور به چشم می خورد.

برای خواندن مطالب مربوط به معماري ايراني لینک روبرو را کلیک کنید: سبک شناسی معماری ایرانی ، ویژگی های معماری ایرانی