نورمن رابرت فاستر، در دوران ماه ژوئن سال ۱۹۵۳ میلادی در منطقه کار گونیش شهر منچستر انگلیس متولد شد در سال ۱۹۵۳ پس از پایان دوره متوسطه، به صورت نیمه وقت و به عنوان کارمند اداری در تالار شهر منچستر مشغول به کار شد و در آغاز قوانین تجاری را فراگرفت.

پس از آن به خدمت سربازی اعزام شد و در حین خدمت در نیروی هوایی سلطنتی، در زمینه مهندسی الکترونیک و هوانوردی آموزش دید. پس از اتمام دوره دو ساله سربازی در سال ۱۹۵۵، در یک دفتر معماری در منچستر مشغول به کار شد و در ۱۹۵۶ به دانشکده معماری منچستر وارد شد و به فراگیری دروس به نسبت سنتی معماری، در مقایسه با دروس و رویکردهای متفاوت در انجمن معماران لندن و مدرسه معماری لیورپول پرداخت. وی در این سال ها تونست مهارت های منحصر به فردی در زمینه فنون ترسیم و ارائه، به دست آورد و یکی از ترسیم های او به عنوان کار درسی، موفق به دریافت مدال نقره | انجمن سلطنتی معماران بریتانیا (RIBA) شد. پس از اتمام تحصیل در رشته معماری و طراحی شهری، مدال انجمن معماران منچستر در سال ۱۹۶۱ به وی اهدا شد و همزمان با قبولی در بورسیه تحصیلی انجمن ساختمان سازان برای گذراندن دوره دو ساله تخصصی در دانشگاه بیل به آمریکا رفت. نورمن رابرت فاستر در آنجا با پل رادولف، سرچ چرمالیف، ریچارد راجرز و جمیز استرلینگ، آشنا شد. در سال ۱۹۶۲ وی مدرک فوق لیسانس خود را دریافت کرد و پش از بازگشت به انگلیس با همکاری ریچارد راجرز، سوراجرز و جرجی و التون گروه طراحی چهار را تشکیل داد. فاستر در سال ۱۹۶۴ ازدواج کرد و در ۱۹۶۶ به عضویت انجمن سلطنتی معماران بریتانیا در آمد. از سال ۱۹۶۷ فعالیت های معماری او و همکاران وی به طور جدی شروع شد.

برای خواندن مطالب مربوط به معماری ایرانی لینک روبرو را کلیک کنید: الگوهای معماری ایرانی

موزه ملی شیخ زاید

 زمینه های فکری فاستر درباره ی معماری پایدار

در آثار نورمن فاستر، حلقه های ارتباطی میان محیط زیست ساختمان و ابعاد شاعرانه ی معماری که اغلب کیفیت های غیر قابل اندازه گیری هستند، مشهود است. از دیدگاه او، برای دستیابی به مناسب ترین راه حل، باید همواره در کنار کاوش در تکنولوژی های روز، جستجوی الهام بخشی را در سنت های فراموش شده، آغاز کرد. بهره گیری از تهویه ی طبیعی، یافتن راه حل هایی برای بازتابش نور طبیعی در فضاهای داخلی، کاربرد فضاهای شفان، جداره ها و کف های شیشیه ای، دهلیزها و گشودگی های عمودی درون بنا و امکان ورود نور طبیعی و چشم انداز محيط بنا به داخل آن در آثار او، شواهدی بر این مدعاهستند.

در طرح پایانه ی گشتیرانی فرداولسن، گزینه های منابع گوناگون انرژی از جمله باد، انرژی خورشیدی و گاز متان تولیدی از زباله های خانگی به منظور کاهش اتکا به سوخت های وارداتی و تقویت توسعه خودکفا بررسی شد. این پروژه “سبز” هنگامی انجام شد که هنوز بحث “معماری سبز ” بطور عمده مورد توجه نبود.

معماری پایدار در اندیشه نورمن رابرت فاستر، ملزم به رساندن کالن شهرها و زیرساخت هایشان به مقصدی معین است. فاستر معتقد است توسعه ی روز ازون افقی شهرها، زمین های بیشتری را می بلعد و مردم را وادار می کند برای طی مسیر بین خانه تا محل کار، فاصله ی زیادی را طی کنند بنابراین مسیله توسعه ی عمودی شهرها باید مورد توجه قرار گیرد. از سوی دیگر وابستگی مستقیمی بین تراکم شهری و مصرن انرژی وجود دارد.

شرکت سوئیس ری

در شهرهای فشرده تر، دوچرخه سواری و پیاده روی بیشتر از رانندگی اتومبیل رواج دارد از سوی دیگر، تراکم بیشتر مناطق شهری کیفیت زندگی، کار و تسهيالت تفریحی را بهبود می بخشد. تراکم بال یا بلند مرتبه سازی، لزوما به معنی انبوه بودن و ازدحام جمعیت و تنگناهای اقتصادی نیست. براساس چنین نگرشی است که طرح برج هزاری در دفتر فاستر شکل می گیرد.سازگاری یکی از مهم ترین ابزارهای معماری پایدار است. الگوهای کاری در دهه های اخیر به سوی انعطان پذیری گرایش داشته اند.

نورمن رابرت فاستر معتقد است که گرچه معماران قادر به پیش بینی طبیعت دقیق تحوالت تکنولوژیکی نیستند، اما می توانند با وارد کردن مؤلفه “انعطان پذیری” طرح های خود را به سمت پایداری پیش ببرند. دفتر مرکزی شرکت ویلیس فیبر و دوماس که در اواسط دهه ی ۱۲۷۱ توسط فاستر طراحی شد، یکی از پروژه های پیشگام در این زمینه محسوب می شود.

در سطح بالاتری از نگرش انعطان پذیر فاستر، او و همکارانش پروژه هایی را طراحی کردند که فراتر از داشتن یک کاربری خاص، واحدهایی با قابلیت تطبیق با انواع کاربری ها از دفاتر کار تا منازل مسکونی بودند. این نوع از طراحی در حالی که چرخه دائمی تخریب و بازسازی منجر به اتالن منابع طبیعی و ذخیره های انرژی خواهد شد، بسیار مؤثر و کارآمد خواهد بود . بنابراین در ضوابط پایداری، تخریب باید آخرین گزینه باشد.

مصالح یکی از مهم ترین ملاحظات مطرح در معماری پایدار است. هر چه ساختمانی بیشتر دوام آورد سرمایه گذاری مؤثرتری از نظر مصالح محسوب می شود. بر این اساس، فاستر از طرفداران بحث استفاده از مصالح با کیفیت و دوام بالست که عمر طوالنی تری دارند. با این وجود آنچه مسلم است ارائه معادالت عددی برای تأثیر مصالح و کیفیت آن مشکل خواهد بود.

برای خواندن مطالب مربوط به معماري ايراني لینک روبرو را کلیک کنید: نماد های معماری ایرانی ، تاریخ معماری ایران

مرکز مالی بوند

فاستر در این باره می گوید: “….. پایداری می تواند معادل دوام و لذتی باشد که مردم از آثار چنین کیفیتی خواهند برد، فرش شود. پایداری به معنی فقدان راحتی و سازگاری نیست (2010 , Foster)”.

از دیدگاه نورمن فاستر، فرم و جهت گیری ساختمان می تواند بر مقدار انرژی مصرفی تأثیر چشمگیری داشته باشد. فرم ساختمان جدید دفتر مرکزی شهرداری لندن که از تجزیه و تحلیل های علمی ناشی شده، شاهدی بر این مدعا است.

هدف از بهره گیری از چنین فرمی، انرژی اتالن شده در پوسته ساختمان است که سبب کاستن از انرژی مصرفی خواهد شد . به حداقل رساندن سطح ساختمان، کارایی باالیی از نظر بهره گیری از انرژی خواهد داشت.

نورمن رابرت فاسترساختمان سازی چوبی را یکی از انواع بی خطر ساختمان سازی برای محیط زیست می داند. او معتقد است چوب بعنوان یک منبع باز احیا شونده که در چرخه ی رشد خود، دی اکسید کربن را نیز جذب می کند، می تواند جایگاه ویژه ای در معماری پایدار داشته باشد، مشروط بر آنکه برای حمل و نقل آن انرژی اندکی مصرف شود، مسیری که فاستر در طراحی پروژه هایش طی می کند لزوما منتهی به استفاده از مصالح مدرن پیشرفته نمی شود؛ فاستر همواره سعی در ایجاد طرح های پایدار در زمینه های مختلف پایداری از جمله پایداری طبیعت دارد. فاستر در عین توجه به طبیعت، بوم، بافت و زمینه تاریخ را نیز بعنوان مجموعه ای از نوآوری ها، خالقیت ها و اکتشان ها، محترم می شمارد و اساسا غنای شهرها را در دارا بودن تنوع ساختمان های متعلق به ادوار مختلف می داند.

نورمن فاستر معتقد است که باید در طراحی ساختمان ها، راه حل هایی مبتنی بر پیشرفته ترین تکنولوژی روز مورد توجه قرار گیرد. راه حل هایی که با بهره گیری از تجهیزات “های تک” و حرکت در مسیر مهندسی سازه رو به جلو، معماری ای پیشرفته و مترقی به وجود آورند.

طرح آمارواتی

سبک های تک در آثار نورمن رابرت فاستر

از دیدگاه فاستر ساختمان های “های – تک” بنیادین، منعطف و درنتیجه شاخص اند همچنین او اعتقاد دارد یک ساختمان های – تک” از جنبه های تأمین انرژی خود کفاست و منطبق بر شاخصه های اکولوژیکی محیط اطران خود طراحی شده است.

فاستر صنعتی و تکنولوژیکی کردن مدرنیسم را به کار می برد و گاهی بدین وسیله استانداری جدید تدوین می کند و عادت های طراحی را به چالش می کشد. اما در عین حال همگی این موارد وسیله ای است برای دستیابی به ارتقاء کیفیتی از لحاظ محیط زیست، منابع و سایر اهدان وی در معماری است. در حقیقت عوامل متضادی که در آثار وی جمع می شوند،پیچیدگی خاصی را ایجاد می کنند تا تکنولوژی را به گونه ای به کار برند که به جای تضاد با طبیعت با آن توافق و سازگاری داشته باشد.

بدین ترتیب آثار او را شاید بتوان در زمره ی آثار “اکوتک (تکنولوژی موافق با محیط زیست) برشمرد. او طبیعت را به داخل آثارش راه می دهد، چشم اندازهایی که منجر به ارتباط و تداخل بصری محیط خارج بنا با فضای داخل آن می شوند و نور طبیعی که در درون نفوذ می کند، از جمله عواملی هستند که این توافق را تقویت می کنند، چرا که سبب کاهش مصرن انرژی، عدم تخریب محیط زیست و عدم اتالن منابع آن نیز می شوند.

در حقیقت، طبیعت برای فاستر هم وسیله است و هم هدن، هم نقطه آغاز است و هم پایان. او طبیعت را به کار می گیرد تا به منظور حفظ آن تالش کند. عالوه بر آنکه از سوخت های گیاهی و قابل بازیافت هم در جهت کاهش مصرن انرژی و آلاینده های محیط زیست استفاده می کند، جریان هوای طبیعی را نیز مدنظر قرار نی دهد تا در حد امکان از کاربرد سوخت های فسیلی بکاهد.

بیروت۳

را می توان گفت نوآوری های نورمن رابرت فاستر به این دلیل رخ می دهند که بیشترین حساسیت ممکن نسبت به زیست بوم حاصل آید . معماری فاستر به دلیل برخورداری از تکنولوژی پیشرفته، طراحی سازه های آینده و بیان ساختاری آن که نه تنها به پایداری فیزیکی بنا، بلکه به پایداری و حفاظت سیاره زمین و منابع انرژی آن نیز می انجامد، می تواند به عنوان مظهری از “معماری پایدار” معرفی شود. معماری که در آن اتالن، هدر دادن یا نادیده گرفتن منابع موجود و قابل دسترس جای خود را به کاربرد آنها کارایی بیشتر می دهد و بر اکولوژی ساختمان نیز در جهت ایجاد قابلیت تلفیق عوامل محیطی اقلیمی و تبدیل آنها به صورت کیفیت های فضایی آسایش و فرم در ساختمان تأكید و تمرکز می شود.

از دیدگاه فاستر، عناصر محیطی و طبیعت ساختمان هم بسیار حائز اهمیت است. شاید در شیوه ی طراحی فاستر بویژه در فرم و تیپولوژی آن نتوان به وضوح اثری از طراحی ارگانیک یافته، اما او به گونه ای دیگر طبیعت را در اثر خویش، سهیم می کند. در حقیقت او طبیعت و زمینه ی محیط را به شکلی استعاری در اجزاء معماری اش بکار می گیرد.

معماری بیونیک و نورمن رابرت فاستر

در میان معماران معاصر و صاحب سبک، نورمن رابرت فاستر از کسانی است که توجه به عوامل زیست محیطی و حفظ حرمت آنها را از آغازین مراحل کار حرفه ای خود همواره مد نظر داشته و این نگرش را تقریبا در تمام پروژه هایش تحقق بخشیده است. فاستر معماری است که همواره به رغم استفاده از بهترین و آخرین فناوری ساخت؛ کوشیده است تعاملی عمیق و سودمند بین ساختمان و عناصر طبیعی پیرامون آن ایجاد کند. مکان عملکرد، انعطاف پذیری، جهت، فرم، سازه، سیستم های گرمادهی، تهویه ومصالح به کار رفته در ساختمان همگی عواملی هستند که در میزان انرژی لازم برای ساخت، بهره گیری و نگهداری آن دخیل اند. یکی دیگر از پروژه های بوم شناختی بسیار موفق فاستر، گلخانه ای بزرگ واقع در باغ ملی گیاه شناسی در ولز است (۲۰۰۰- ۱۹۹۵). طرح این گلخانه می تواند الگویی جدید برای معماری پایدار محسوب شود و نوعی باز اندیشی عمیق در مفهوم گلخانه برای قرن بیست و یکم به شمار می رود. این گلخانه که در تپه ای و در مرکز پارکی به مساحت ۲۳۰ هکتار قرار دارد، دارای سقفی شیشه ای است که از فاصله دور همچون تپه ای شیشه ای به نظر می آید. این گلخانه یکی از مهم ترین و بزرگ ترین گلخانه های جهان محسوب می شود. برای تنظیم شرایط محیطی در داخل گلخانه، از یک سیستم رایانه ای استفاده شده است. این سیستم با باز و بسته کردن خودکار دریچه های شیشه ای واقع در سقف؛ دمای هوا، رطوبت و میزان حرکت هوا در داخل گلخانه را کنترل می کند. منبع اصلی گرما در این گلخانه موتور خانه ای است که با استفاده از سوخت های زیست توده ای، عمل می کند. ایده بدیع و حائز اهمیت در این گلخانه این است که آب باران جمع شده از پشت بام گلخانه در مخزنهایی ذخیره میشود و برای آبیاری محوطه و همچنین استفاده در سرویس های بهداشتی به کار می رود. یکی دیگر از این موارد، تالار بزرگ شهر لندن است ( ۲۰۰۲ – ۱۹۹۸). فرم این ساختمان به گونه ای است که میزان جذب و اتلاف گرما از پوسته ساختمان محقق می شود. سطح خارجی این فرم که از کره مشتق شده، ۲۵ درصد کمتر از سطحی است که یک مکعب با همان حجم به دست میدهد.

دفتر مرکزی سیتی بانک

موضوع دیگر اینکه همه دفاتر و فضاهای داخلی این ساختمان پنجره هایی دارند که علاوه بر تأمین روشنایی طبیعی قادر به تهویه داخلی ساختمان می باشند. ادغام همه این عوامل در ساختمان تالار شهر لندن باعث شده است که مصرف انرژی در آن حدود یک چهارم میزان مصرف انرژی در ساختمان های مشابه باشد. فرم این ساختمان به مثابه عاملی مؤثر در دستیابی به اهداف اکولوژیکی در طراحی یکی دیگر از پروژه های موفق فاستر یعنی ساختمان دفتر مرکزی سوئیس ری در لندن است (۲۰۰۴-۱۹۹۷) که از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد. این برج ۴۱ طبقه با ۷۶۴۰۰ متر مربع زیربنا که به عنوان دفتر شرکت بیمه سوئیس ری در لندن طراحی شده است، اولین برج اکولوژیکی لندن به شمار می رود.

شکل این برج از نیم رخ شبیه یک سیگار برگ به صورت قائم است. یعنی استوانه ای که از پایین تا نیمه به تدریج ضخیم تر و در وسط پس از رسیدن به حداکثر ضخامت، دوباره به تدریج ضخامت آن کم می شود و در نوک برج، ضخامت به حداقل ممکن می رسد. حجم آن، به دلیل انحنای سطح، کمتر از برج های مکعبی شکل، دید ساختمانهای مجاور را محدود می کند و با آیین نامه های مربوط به سایه اندازی همخوانی بیشتری دارد. همچنین انحنای سطح آن باعث کاهش انعکاس نور خورشید به ساختمانهای مجاور می شود و تابش خورشید به داخل ساختمان به حداکثر ممکن افزایش می یابد که استفاده بهینه از انرژی خورشید برای تأمین روشنایی طبیعی و گرمایش ساختمان را امکان پذیر می کند. موضوع حائز اهمیت دیگر در تنظیم شرایط محیطی این ساختمان، استفاده از باغچه های معلق در طبقات مختلف است. قرار گیری این باغچه ها در پلان به گونه ای است که تداوم آنها در نمای ساختمان یک خط مارپیچ به وجود می آورد. این باغچه ها و گیاهان آن نقش بسزایی در تهویه داخلی ساختمان و تأمین محیطی مطبوع برای کاربران ایفا می کنند که از ایجاد یکنواختی در محیط کار جلو گیری کرده و میزان خستگی ناشی از ساعات طولانی کار را تا حد قابل توجهی کاهش می دهند.

آثار نورمن رابرت فاستر

شرکت سوئیس ری-لندن-انگلیس-۲۰۰۴

ویلای دولونای -موقلا، ترکیه-۲۰۱۹

موری(The Murray) -هنگ‌کنگ، چین-۲۰۱۸

ایستگاه دانشگاه یورک -تورنتو،کانادا-۲۰۱۸

سامسون پاویلیون-اهایو -ایالات متحده آمریکا-۲۰۱۹

برج الهام -مالزی-۲۰۱۶

هنکوک تکنودوم-کره جنوبی-۲۰۱۶

موزه هنر نورتون-وست پالم بیچ -آمریکا-۲۰۱۹

افورما 432-مکزیک-۲۰۱۴

قطار تندرو حرمین-عربستان-۲۰۱۹

پارک مرکزی DUO -سیدنی-استرالیا-۲۰۱۸

مرکز فناوری Comcast -آمریکا-۲۰۱۹

مرکز اوشن واید-سان فرانسیسکو-ایالات متحده-۲۰۲۱

مترو جده-جده عربستان-۲۰۲۰

جیمزون هاوس-ونکوور،کانادا-۲۰۱۱

مرکز مالی بوند-شانگهای،چین-۲۰۱۷

دفتر مرکزی سیتی بانک-چین-۲۰۱۷

شرکت AQWA -برزیل-۲۰۱۸

ساختمان اداری بلومبرگ- لندن-انگلیس-۲۰۱۷

اپل مارونوچی– توکیو،ژاپن-۲۰۱۹

Apple Aventura

پاساژ اپل دبی– امارات-۲۰۱۷

بیروت۳ -لبنان-۲۰۱۸

طرح آمارواتی-نورمن فاستر-۲۰۲۵

موزه ملی شیخ زاید- ابوظبی،امارات

فرودگاه بین المللی مکزیکو سیتی-مکزیکو سیتی- مکزیک-۲۰۲۰

برای دیدن تمامی آثار معماربه سایت مقابل مراجعه فرمایید: https://www.fosterandpartners.com/

منابع

www.fosterandpartners.com

حیاتی بهار, عاطفه و نسیم خانلو، ۱۳۹۴، تحلیل روش های طراحی در آثار نورمن فاستر از دیدگاه صاحب نظران، کنفرانس بین المللی یافته های نوین پژوهشی در علوم،مهندسی و فناوری با محوریت پژوھشھای نیاز محور، مشهد، مؤسسه فراز اندیشان دانش بین الملل، https://www.civilica.com/Paper-ICMRS01-ICMRS01_532.html

قریشی, شبنم و نسیم خانلو، ۱۳۹۵، بررسی و تحلیل آثار نورمن رابرت فاستر و دیدگاه نظریه پردازان معاصر درباره ی آثار فاستر، اولین کنفرانس بین المللی کاربرد پژوهش و تحقیق در علوم و مهندسی، تهران، موسسه فراز اندیشان دانش بین الملل، https://www.civilica.com/Paper-ISECONF01-ISECONF01_041.html

عمت اللهی, مریم و سیدمجتبی میر حسینی، ۱۳۹۵، بیونیک در معماری، اولین همایش بین المللی ایده های نوین در معماری شهرسازی جغرافیا و محیط زیست پایدار، مشهد، شرکت دانش بنیان ساج گستر کاسپین – پژوهشکده محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس،l