کلاس درس در واقع اصلی ترین بخش قسمت آموزش تئوری می باشد.آنچه در تعیین ابعاد کلاس و طراحی کلاس های درس نقش اساسی دارد همانا تعداد صندلی ها می باشد که خود تعیین کننده مخروط دید می باشد.مخروط دید عبارت است از محدوده ای که ناظر به راحتی قادر به دیدن موضوع دید(تخته و استاد) باشد.چنین استانداردی برای مدرس نیز وجود دارد.زاویه دید مدرس باید در حدود 140در نظر گرفته شود،که بر اساس آن عرض کلاس تعیین می شود.
برای خواندن مطالب مربوط به معماری مدرن لینک روبرو را کلیک کنید: سبک مدرن در معماری
بهتر است کلاس درس در طبقات اول و دوم در نظر گرفته شود که دلیل آن حجم بالای مراجعه کنندگان و تخلیه ی سریع تر و راحت تر آنها می باشد.کلاس هایی که بر حسب نوع درس ارائه شده از جمعیت بیشتری برخوردارند یا به عبارت دیگر کلاس هایی که با ظرفیت زیاد طراحی می شوند باید سطحی شیبدار داشته باشند که نفراتپشت سر بتوانند بهتر تخته و مدرس را مشاهده کند.
معیارها و خصوصیات مشترک طراحی کلاس های درس
-کلاس درس باید از وسایل مختلف سمعی بصری مجهز باشد امکان تریک کردن کلاس درس،رعایت حداقل فاصله ی ۳متر بین اولین ردیف صندلی ها با تخته سیاه یا پرده ی نمایش،در نظر گرفتن محل مناسب در جهت قرار دادن دستگاه های سمعی و بصری نظیر دستگاه اپک-اورهد،ویدئو و…در کلاس از جمله تسهیلاتی است که می بایست در کلاس ها پیش بینی شود.
-درب تمامی کلاس ها باید رو به بیرون طراحی شود.( که برای اینکه به افراد بیرون از کلاس برخورد نکند باید حریم و پیش فضایی برای آن در نظر گرفت)
-طراحی کمد برای هر دنشجو یا دانش آموزتوصیه می شود.
-برای کلاس های عمومی بزرگ که طول آنها بیش از۹متر می باشد تعبیه ی دو درب در ابتدا و انتهای کلاس الزامی می باشد.
-در یک کلاس با ظرفیت بیش از ۵۰ صندلی می بایست درب دومی نیز برای آن پیشبینی شود.
-عرض درب کلاس حداقل ۱۱۰ سانتی متر در نظر گرفته شود تا حمل و نقل انواع وسایل کمک آموزشی به سهولت انجام پذ یرد.
-ارتفاع کلاس بستگی به شرایط نور روز،عوامل خارجی(درخت و ساختمان و…)داشته و در اغلب موارد حداقل ۳ متر است.برای اتاق ها به عمق ۸متر ارتفاع ۳.۲۵ تا ۳.۷۵متر کافی و مناسب است.
-تناسبات ابعاد کلاس های درس با توجه به استانداردهای مختلف برای حداکثر نسبت طول به عرض ۱.۳-۱.۷ است ولی اکثرا ۱.۴ می باشد.
-هر شخص در یک ردیف نباید برای رسیدن به راهرو از بیش از ۶ صندلی عبور کند بنابر این حداکثر تعداد صندلی های یک ردیف نباید از ۱۴ عدد بیشتر باشد.
-اگر تعداد ردیف های صندلی بیش از ۷عدد باشد،از ردیف هشتم به بعد کف کلاس باید شیبدار باشد و ارتفاع آن برای دید مناسب تنظیم شود.
-در کلاس های درس با بیش از ۵ ردیف صندلی می توان یک سکو با ارتفاع حدود ۲۰سانتی متر در نظر گرفت .این سکو باید تمام عرض کلاس باشد تا معلم از روی آن نیفتد.عرض سکو حدودا ۱۵۰سانتی متر کافی می باشد.
برای خواندن مطالب مربوط به معماري مدرن لینک روبرو را کلیک کنید: ویژگی های معماری مدرن ، معماری مدرن اولیه
-در صورتی که پنجره ها در یک سمت کلاس باشند سطح آنها نباید از یک سوم تا یک پنجم سطح کلاس کم تر باشد.
-کلاس درس:استاد محور درب بین استاد و شاگرد(استاد باید دید مستقیم به ورود و خروج افراد داشته باشد.)
گارگاه و آتلیه:هنرجو محو درب پشت هنرجو در دسترس هنرجو
-در یک کلاس ۵۰ نفره یا کم تر بهتر است تعداد بیشتری دانشجو در تعداد کم تری ردیف بنشینند و یک تخته ی بلند لازم است.
-توصیه می شود که کف کلاس درس به ظرفیت ۱۰۰نفر(تالار درس)به صورت پله بندی و یا شیبدار باشد تا امکان دید بهتر ی را فراهم کند.
-قرار گیری هرگونه المان مزاحم در داخل کلاس که مانع دید به تخته و یا استاد شود ممنوع می باشد.
-نصب ساعت بر روی دیوار پشت سر دانشجو و مقابل تابلوی کلاس توصیه می شود.
-کلاسهای درس نباید به همدیگر دید مستقیم داشته باشند.
نور فضای کلاس آموزش تئوری
نور کلاس درس باید به طور یکنواخت و یکدست باشد و از عدم سایه در کلاس جلوگیری شود. در کلاس درس برای ایجاد یک نور یکنواخت هم به نور طبیعی لازم داریم و هم به نور مصنوعی.
نور رسانی طبیعی طراحی کلاس های درس
-بهترین نور برای کلاس نور غیر مستقیم و یکنواخت شمال است. که این نور، بهترین نور برای مکان هایی است که نیاز برای تمرکز و کار و مطالعه و… می باشد.
-بهترین جهت ورود نور به کلاس از سمت چپ افراد است که باعث می شود فضای کاری آن ها به خوبی روشن شود و از ایجاد سایه جلوگیری می شود.
-ورود نور از پشت افراد صورت و یا روبروی افراد صورت نگیرد که باعث ایجاد خیرگی میکند.(از سمت چپ افراد بهترین حالت ورود نور است)
-برای نور مناسب در روز سطح پنجره های کلاس بایستی ۲۰ تا۵۰ درصد سطح خود کلاس باشد. در صورت بیشتر از ۶.۵متر بودن عمق اطاق پنجره ی مقابل برای نور رسانی یکسان لازم است که این پنجره لازم است ۱.۲۰ متر پهنا داشته باشد و ارتفاع آن ۲ تا ۲.۵متر باشد.
-عمق ورود نور به کلاس ۵ الی ۷ متر است.
نور رسانی مصنوعی
-برای ایجاد یک نور یکنواخت در کلاس علاوه بر روشنایی روز، نور مصنوعی نیز احتیاج دارم.
-نور مصنوعی باید از سقف تامین گردد.علت آن این است که اگر مهتابی ها بر روی دیوار نصب شوند ،موجب آزار چشم خواهند شد.نکته ی مهم این است که ردیف مهتابی ها باید عمود بر ردیف صندلی ها قرار گیرد تا نورییی یکنواختحاصل شود.
مصالح و رنگ در طراحی کلاس های درس
– در ساخت کف نباید از مصالح صیقلی استفاده کرد.دلیل آن نیز این امر است که هنگام خروج از کلاس بخصوص در هنگام خروج های اضطراری،کف های سرو صیقلی ایجاد خطر می کنند. در ضمن کف باید در مقابل سایش مقاوم بوده و قابلیت تمیز کردن باشد و دلیل آن هم میزان زیاد رفت و آمد می باشد.
– سقف و دیوار ها باید آکوستیک بوده تا از انعکاس صدای فیلم های پخش شده و…جلوگیری شود.
– برای رنگ دیوارها نیز بهتر است از رنگ های روشن استفاده کنیم و رنگ دیوارها باید مات در نظر گرفته شود تا براق بودن دیوارها موجب کاهش دید در کلاس نشود.
– رنگ کف کلاس باید مات در نظر گرفته شود تا از باز تابش ناخواسته ی نور سقف و در نتیجه ایجاد مزاحمت جلوگیری به عمل آید.
-ویژگی های مثبت اینکار وجود فضاهای منفی بین کلاس ها( عدم نفوذ صدا از یک کلاس به کلاس دیگر)
-نورگیری مناسب فضا از تمام جهات
-وجود پیش فضای مناسب برای ورود به کلاس
سرانه کلاس درس
مطلب پیشنهادی
طراحی آتلیه معماری | ضوابط و نکات طراحی
منابع
کتاب طراحی دانشکده -بخش کلاس های آموزشی – بابک منیر عباسی
کلاس طرح ۲
