دوره معماری مدرن متاخر بعد از جنگ جهانی دوم آغاز شد. در این زمان بسیاری از معماران دوره متعالی هنوز زنده بوده و نقش عمده ای در معماری آن زمان داشتند. برخی از آن ها مانند رایت در هر سه دوره معماری یعنی معماری اولیه، متعالی و متاخر حضور داشته و بسیار مشهور بوده اند. در این مقاله قصد داریم قدری بیشتر در مورد معماری متاخر بحث کنیم. اگر به این موضوع علاقه دارید، پیشنهاد می کنیم از خواند این مقاله غافل نشوید.
معماری مدرن متاخر چگونه ایجاد شد؟
این سبک از معماری بعد از جنگ جهانی تا اوایل دهه هفتاد ظهور کرده و به اوج رسید. بسیاری از معماران بزرگی همچون گروپیوس، رایت،میس و کوربوزیه در آن زمان جز معماران سبک متعالی بودند اما در شکل گیری معماری متاخر نیز بی تاثیر نبوده اند. تا جایی که رایت را معمار هر سه سبک می دانند. بعد از او رودولف معمار دیگری بود که با طراحی دانشکده معماری بیل در آمریکا موفق به ثبت یکی از بهترین نمونه های سبک متاخر شد. آنچه در این ساختمان بسیار مشهود به نظر می رسید زبری نمای بتی شیار داده شده آن بود.
سپس شهری در پایتخت جدید برزیل یعنی برازیلیا توسط لوچیو کوستا طراحی شد که اوج طراحی به سبک متاخر بود. وی بعدها ساختمان های بسیاری نیز به این سبک ساخت. جالب است بدانید که شهر شبیه به یک هواپیما طراحی شده بود که بخش مسکونی در بال ها و بخش اداری در وسط قرار داشت. اگر در ایران به دنبال سبک معماری مدرن متاخر باشید شاید بتوان شهرک اکباتان را مثال زد که به افکار معمارانی همچون كوربوزيه بسیار نزدیک است.
برای سفارش طراحی پلان ، سفارش طراحی نمای کلاسیک و سفارش طراحی نمای مدرن به سایت هورنو مراجعه کنید.
چند نمونه از معروف ترین طراحی های دنیا به سبک معماری متاخر
تا اینجا با برخی از نمونه کارهای موجود آشنا شده اید اما معروف ترین سازه در این سبک را شاید بتوان اپرای سیدنی دانست. مسابقه طراحی اپرای شهر سیدنی در استرالیا در سال 1956 برگزار شد. معمار دانمارکی به نام يورن اوتزن توانست با پیشنهاد خود این مسابقه را برده و سه سال بعد شروع به ساخت آن کرد. این اثر مونومنتال معماري در حالی ساخته شد که ابرسازه های دیگری نیز در شهر در حال ساخته شدن بودند. این بنا در سال 1966 با وقفه در ساخت مواجه شد. این وقفه به دلیل اختلاف نظر اوتزن با سیاستمداران داخلی بود که سرانجام نیز موجب خارج شدن پروژه از دست او شد. بعد از اوتزن معماران داخلی روی این بنا کار کردند. این در حالی است که همین گروه بیانیه ای در راستای عدم همکاری در این پروژه را امضا کرده بودند. اوتزن مدال طلایی از سمت جامعه معماری استرالیا برای این کارش دریافت کرد اما او حتی در مراسم گشایش که با حضور ملکه الیزابت انجام شد، حضور نیافت. وی همیشه در افکار خود تاکید داشته و در مراسم بزرگداشت خود جمله ای تاثیر گذار گفت: اگر کار یک معمار را دوست دارید به او چیزی برای ساختن بدهید، نه مدال.
برج آزادی تهران یا برج شهیاد، یکی دیگر از نمونه های موفق سبک مدرن است. این برج ساخته حسین امانت است که در سن بیست و شش سالگی آن را طراحی و در سال 1350 شناخت آن را به پایان رساند. آنچه باعث می شود که این برج جز سبک معماری مدرن متاخر باشد، تلفیق اثر از دوران باستان تا اسلامی است. در این اثر الگوها بدون تقلید و تکرار ناشیانه کاملا انتزاعی و خلاصه به تصویر کشیده شده اند. فضاسازی اطراف برج از باغ ها و پردیس های ایرانی الهام گرفته شده و قوس ها نیز که در دهانه های برج به چشم می خورند، شبیه به قوس های بیش از اسلام بوده و سپس به قوس های معماری بعد از اسلام شبیه شده اند. در این بنا قوس ها هرگز مانند آثاری چون موزه ایران تکراری و حاصل بازسازی نبوده بلکه بسیار خلاقانه اند.
سبک تندیس گرایی در معماری متاخر
سبک تندیس گرایی سبک مورد علاقه معماران دوره متعالی بود که بعد ها در دوره متاخر نیز بسیار مورد توجه قرار گرفت. این سبک بعد از جنگ جهانی دو تا اوایل دهه هفتاد ادامه یافت. استفاده از بتن در این سبک بسیار رایج بوده است. بتن چیزی شبیه به خمیر مجسمه سازی برای معماران این سبک بود. اگر بخواهیم در باب مبانی نظری سبک تندیس گرایی نکاتی را بیان کنیم شش نکته زیر را می توان مطرح کرد:
- ادغام فرم و سازه به صورت یکپارچه
- استفاده از بتن
- خلق فرم های جدیدی که قبلا چندان مرسوم نبود
- فرم گرایی و گونه مجسمه سازی
- استفاده از مصالح مدرن در معماری مدرن متاخر
- طراحی ساختمان های مدرن با عملکردهای فضایی شکل گرفته در این دوره
آشنایی با چند تن از معماران معروف سبک متاخر
نام چند تن از معماران معروف این سبک را در هر منبعی می توانید پیدا کنید، چرا که آ ن ها در این زمینه بسیار معروف بوده اند.
- لو کوربوزیه
- فرانک لوید رایت
- کنزو تانگه
- ارو سارنین
جمع بندی
معماری مدرن متاخر بعد از جنگ جهانی دوم بسیار درخشید. این تفکر جدید در واقع توسط همان معماران سبک متعالی مطرح شد. برخی از آن ها در هر سه دوره معماری اولیه، متعالی و متاخر فعال بوده اند. در این سبک استفاده از بتن بسیار مرسوم بوده است تا جایی که بتن را همچون خمیر مجسمه سازی می دانستند. بسیاری از ساختمان های بتی مانند آنچه در شهرک اکباتان می بینید، یادگار معماری مدرن متاخر هستند که البته در ایران برج آزادی تهران نیز پیرو این سبک بوده است.
