ترمینال پروازهای بین المللی فردگاه مهراباد

کارفرما: وزارت راه و ترابری

مشاور طراحی بنا: مهندسین مشاور عبد العزیز فرمانفرمائیان

بهره بردار: وزارت راه و ترابری

زمان: ۱۳۵۵-۱۳۵۸

کاربری بنا: حمل و نقل

مکان: تهران

زیر بنا: ۲۴۰۰۰مترمربع

مساحت زمین: ۹۱۵۰متر مربع

تعداد طبقات: سه طبقه

سیستم سازه: اسکلت بتنی

توصیف کالبدی بنا

ترکیبی از احجام مکعب مستطیل با ابعاد و ارتفاع های متفاوت،با پوششی از سنگ و شیشه،کالبد ساختمان را تشکیل می دهد.احجام در دو ساختارLشکل مکعبی که45 درجهنسبت به محورLشکل چرخیده است،ترکیب شده اند.

بررسی برنامه فضایی عناصر بنا
ایجاد فضایی باعملکردهای اداری خدماتی برای ورود وخروج مسافران به کشور،بدون تداخل عملکردها و رعایت تمام ضوابط و استانداردهای بین المللی از نیازهای اصلی بوده است.عناصرفضایی در پلان های ازاد سامان دهی و عملکردها در سه طبقه توزیع شده اند.عناصرسازه ای با فواصل هفت،ده و بیست متر از یکدیگر،امکان ایجاد پلان ازاد را فراهم کرده اند.

بررسی کیفی فضا

بخش تحویل و خروج بار،گمرک،محوطه کنترل،دفاتر خطوط هوایی در طبقه همکف،تاسیسات،سرویس های بهداشتی،رختکن های بانوان و اقایان در زیر زمین و سالن های انتظار مسافران،اتاق های ویژه پذیرایی،اتاق های اداری و سرویس های بهداشتی در طبقه اول،قرار دارند.

در طبقه همکف،چند عملکرد مختلف در کنار یکدیگر سامان دهی شده اند. سرسرای ورودی در این طبقه از دیوارهای شفاف،شامل باشوهای شیشه های تشکیل شده است.

بخش تحویل بار،فضایی وسیع با پلانی مستطیل شکل به ابعاد30در40متراست،که دو ردیف ستون به فاصله10 متر ازیکدیگر،تقسیم بندی فضایی مساوی را به وجود اورده اند.نقاله های ویژه حمل بار در بخش غربی،به فاصله 7متر از یکدیگر جای گرفته اند.در بخش جنوبی،مسیرهای منتهی به باندفرودگاه،قرار دارند.

در طبقه اول،سالن انتظار مسافران برای عزیمت در کنار فضاهای خدماتی از جمله سرویس های بهداشتی اقایان و بانوان،پلکان هاو اسانسورهای ارتباطی،طراحی شده اند.

سبک و روحیه حاکم بر بنا

خلوص احجام،هندسه پلان،ساختار پلان ازاد،کاربرد شیشه ای وسنگ در نماها،عدم استفاده از عناصر معماری گذشته،بازشوهای نواری و تاکید بر طراحی نمای ازاد،بیانگر تاثیر جنبش معماری مدرن در طراحی بنامی باشند.

نوع و نحوه به کارگیری مصالح غالب در بنا

سازه بنا از بتن مسلح می باشد.سنگ و شیشه،کالبد بیرونی ساختمان را،تشکیل می دهند.فضاهای اداری،به وسیله جداکننده ها از یکدیگر تفکیک شده و به کارگیری تکنولوژی روز،از اولویت های اجرای ساختمان بوده است.این ساختمان ،از تجهیزات و تاسیسات کاملی برخوردار است که در زمان خود استانداردهای بین المللی در ان رعایت شده بود.

تحلیل و ارزیابی نماهای بنا

نماهای ساختمان،از تقسیمات هندسی مربع و مستطیل مدولار و تکرار انها،تشکیل شده و این تقسیمات در نماهایی با بدنه های صلب،مانع از یکنواختی انها شده است.در نمای شمال شرقی،ارتفاع احجام و ایجاد بدنه های صلب به صورت نوارهای ممتد افقی،تاکیدی بر تناسبات افقی می باشد که ابعاد و تناسبات ستون ها و تقسیم بندی باشوها با تناسبات عمودی،انرا تعدیل کرده است. در این نما،اختلاف ارتفاع احجام با یکدیگر و نمای حاصل از ان،شکل های کنگره ای در معماری سنتی ایران،نظیر انچه در مجموعه تخت جمشید وجود دارد را یاداوری می کند.

منبع: کتاب معماری معاصر ایران (سید هادی میرمیران-ایرج اعتصام)