طراحی مدرسه پولاد شهر اثر سید هادی میرمیران

کارفرما: شرکت ذوب آهن اصفهان

مشاور طراحی بنا: شرکت سهامی پولاد شهر – سید هادی میرمیران

بهره بردار : وزارت آموزش و پرورش

زمان احداث: ۱۳۵۰-۱۳۵۲

کاربری: آموزشی

زیر بنای مجموعه: ۶۴۲۳ متر مربع

سیستم سازه بنا: اسکلت بتنی

توصیف کالبدی مجموعه

طراحی مدرسه پولاد شهر اثر سید هادی میرمیران مکعب مستطیل هایی از اجروبتن نمایان که نورگیرهایی برفراز سقف انها قرار دارد و تعدادی از انها پیرامون فضاهایی با پلان مربع جای گرفته و از طریق راهروهای سرپوشیده به یکدیگر مرتبط شده اند،ساختار کلی مدرسه پولاد شهر در سه بلوک ساختمانی C،B،Aرا تشکیل می دهند.

با استثنای بلوکC،دو بلوک دیگر از ساختمان های کوتاه و کم ارتفاع(معادل یک طبقه)تشکیل شده اند که هماهنگی ساختمان با محیط پیرامون رابه وجود اورده است.بلوکCبا ارتفاع بلند وحجمی متفاوت از دیگر بلوک هامتمایز شده است.

برای مطالعه زندگی نامه و آثار سید هادی میرمیران وارد لینک مقابل شوید : معماری سید هادی میرمیران

بررسی برنامه فضایی عناصر مدرسه پولاد شهر

طراحی فضاهایی با عملکردهای اموزشی،کمک اموزشی،مدیریت،اجتماعات و پشتیبانی،از نیاز های اصلی طرح بوده است.قرارگیری کلاس های درس در محیطی مناسب،همراه با نورگیری وتهویه طبیعی و دسترسی مطلوب و عدم تداخل عملکرد اموزشی با دیگر عملکردها سبب شده عناصر فضایی در ساختاری خوشه ای،در امتداد دو محور عمودبر هم سامان دهی شوند.فضاهای اموزشی،در دو بلوکو فضاهای کمک اموزشی در یک بلوک،استقرار یافته اند.(طراحی مدرسه پولاد شهر )

برای خواندن مطالب مربوط به معماري ايراني لینک روبرو را کلیک کنید: ویژگی معماری ایرانی ، نور در معماری ایرانی

بررسی کیفی فضاهای طراحی مدرسه پولاد شهر

بلوکA

از مسیر سرپوشیده ای به عرض40/2متر که در امتدادمحور شرقی-غربی در بخش شرقی بنا طراحی شده ،دسترسی به بلوکAفراهم شده است.

هال ورودی،فضایی با پلان مستطیل شکل به  ابعاد13در5متر است که در ترازی حدود نیم متر پایین تر از راهروی سرپوشیده قرار دارد.از دو انتهای شمالی و جنوبی این سرسرا،در دسترسی به دوهال تقسیم،با پلانی مربعی شکل که در تراز نیم بالاتر ازسرسرا قرار دارد،هدایت می شوند.دو کلاس به ابعاد60/7در60/7متر که نسبت به یکدیگر به صورت پیش امده طراحی شده اند،بدنه های این سرسراهارا تشکیل می دهند.در مقابل کلاس های درس،فضاهایی با ابعاد60/7در60/7متر،برای برگزاری کلاس ها در فضاهای باز پیش بینی شده است.کلاس ها به ظرفیت45تا50نفرطراحی شده اند.به استثنای بدنه مجاور حیاط،بدنه این فضاها فاقدروزنه بوده و تنها از طریق سقف،روشنایی طبیعی انها تامین می شود.(طراحی مدرسه پولاد شهر )

برای خواندن مطالب مربوط به معماری ایرانی لینک روبرو را کلیک کنید: اصول معماری ایرانی

بلوکB

ابن بلوک در جنوب مجموعه قرار دارد.مسیر سرپوشیده ای به عرض40/2متر در امتداد محور شمالی-جنوبی،دسترسی به سرسرای اصلی که فضایی با پلان مستطیل شکل به ابعاد15در5متر است را،امکان پذیر می کند.از این هال،دسترسی به سه گروه کلاس که به ترتیب در غرب،جنوب وشرق های اصلی جای گرفته اند،فراهم شده است.

هر گروه،مرکب از چهار کلاس درس و سرویس بهداشتی است.تناسبات رعایت شده،امکان برگزاری کلاس در فضای باز و نورکنترل شده،کیفیت فضایی مطلوبی به فضاهای اموزشی این بلوک بخشیده است.(طراحی مدرسه پولاد شهر )

بلوکC

در این بلوک مدرسه پولاد شهر ،سالن اجتماعات،مدیریت و بخشی از کارگاه ها قرار دارند،از مسیرهای سرپوشیده به عرض سه متر در امتداد محور شمالی-جنوبی،دسترسی به بلوکCفراهم شده است.

سرسرای ورودی در این بلوک فضایی با پلان مستطیل شکل به ابعاد 20در10متر است.در بخش میانی سرسرا،پلکانی باپلان نیم دایره و با امکان بهره گیری از نور طبیعی طراحی شده است.همانگونه که ذکر شد،دو راهرویی ارتباطی به ترتیب در امتدادشرقی-غربی وشمالی-جنوبی دسترسی به بلوک هایAوBرافراهم کرده اند.

سالن اجتماعات با طرح هندسی در بخش شمال غربی سرسرای ورودی قرار داشته که این فضا در سال های اخیر تغییر کاربری پیدا کرده و به سالن تمرینات ورزشی تبدیل شده است.

دسترسی به این سالن ازراهرو سرپوشیده ورودی صورت می گیرد.پلان این سالن مربعی به ابعاد15متر است که به صورت”صحنه وسط”طراحی شده بود.سکوهایی به موازات قطرهای مربع،به فاصله 9/مر جایگاه تماشاچیان راتشکیل می دادند و پلان صحنه مستطیلی به ابعاد5در10متربود.از طریق دو ردیف پلکان که به موازات بدنه های شرقی و جنوبی سالن تعبیه شده است،دسترسی با بالکن سالن فراهم شده است.

پلان طبقه اول،مشابه طبقه همکف است.مستطیلی به ابعاد60/7در4متر،سرسرای اصلی این طبقه را تشکیل می دهند.باطراحی تیغه های متحرک در شبکه مدولار 60/7در60/7متر،اتلیه هادر بخش شرقی و اتاق استادان،ریاست مدرسه و سرویس های بهداشتی در بخش غربی پلان جای گرفته اند.

سبک و روحیه حاکم بر مجموعه مدرسه 

طراحی مدرسه پولاد شهر با طراحی نامتقارن،پلان ازاد،توجه به عملکرد،سادگی رعایت شده دراحجام،نماهای بدون تزیینات،استفاده از ترکیب شیشه و بتن،استفاده از ساختاری مدولار و حجم هایی خالص،پنجره های نواری با تاکید بر تناسبات افقی،شاخص ساختن عناصر حرکت عمودی ساختمان مانند پله و رمپ،بیانگر تاثیر جنبش معماری مردن بر طراحی ساختمان می باشد.

نوع و نحوه به کارگیری مصالح غالب در مجموعه

این بنا از کیفیت اجرایی مطلوبی برخوردار است بتن نمایان،شیشه و اجر ،مصالح غالب نماهای ساختمان را تشکیل دانده اند.نورگیرهای سقفی اجرا شده بر فراز سقف کلاس ها ، پله هاو رمپ و کیفیت اجرای بتن نمایان در نماها،از شاخص ترین جزئیات و ظرافت های اجرایی در ساختمان هستند.طراحی بر اساس شبکه مدولار80/3در80/3متر از مواردی بوده که ضمن ایجاد تناسبات مشابه برای فضاها،اجرای سریع بنا را با توجه به امکان پیش ساختگی و توسعه سریع فضاهای اموزشی میسر ساخته است.

تحلیل و ارزیابی نماهای مجموعه

فرم پلان،توجه به عملکرد،طراحی بر اساس مدولهای مشخص و ساختار پلان ازاد ساختمان،نماهایی که بیان ازادانه ای از عملکرد ساختمان می باشند را،به وجود اورده اند.نماها،نامتقارن هستند و فضاهاوترکیب کلی احجام تنها با چرخش و حرکت در اطراف ساختمان،درک می شود.نماها،از دو بخش تشکیل شده اند.بخشی که ترکیبی از خطوط راست گوشه عمودی و افقی است،و به بلوکCتعلق دارد و بخش دیگر که نمای بلوک های AوBمی باشند وسطوح شیب دار سقف ها،انها را از دیگر بخش های متمایز کرده است .شاخص ترین عناصر معرفی کننده نما،نورگیرهای سقفی هستند و باعث متمایز شدن ساختمان در محیط پیرامون شده اند.این سطوح شیبدار در کنار یکدیگر و در ترکیب با خطوط اقفی و عمودی حجم ها،باعث پویایی نماها شده و بر تنوع بصری انها افزوده اند.

منبع: کتاب معماری معاصر ایران (سید هادی میرمیران-ایرج اعتصام)