وجه تسمیه سمنان شناسی
درباره وجه تسمیه سمنان شناسی، نام سمنان که به این منطقه اطلاق می شود, عقاید و نظرات متفاوتی رایج ومعمول است که مهم ترین آن ها آورده می شود.
– در گذشته های دور در محل آتشکده بزرگ هریس در کومش (سمنان) شهری عظیم با بت خانه ای بزرگ با ساختمانی رفیع و با شکوه وجود داشته است. به همین علت احتمال می رود که مردم این سرزمین قبل از ظهور زرتشت، دارای مذهب «سمتی» یا «سمینه» بوده اند و بت خانه بزرگ آنان در محل سمنان فعلی واقع بوده است.
– برخی دیگر بر این باورند که سمنان در اصل «سکنان» منسوب به طوایف سکه ها می باشد و الف و نون آن نشانه نسبت و مکان است که در واژه های گیلان و غیره مشاهده می شود.
– عده ای دیگر از اهالی سمنان عقیده دارند که نام قدیم سمنان (سیم لام) بوده که بنای آن به دست دو نفر از فرزندان نوح پیغمبر به نام های (سیم النبی) و (لام النبی) انجام گرفته که مقبره آنان در کوه های شمال خاوری سمنان در محلی موسوم به پیغمبران واقع است. بر این اساس کلمه (سیم لام) در اثر کثرت استعمال به مرور زمان به سمنان تبدیل شده است.
– برخی نیز افسانه بنای اولیه را به دو هزار سال قبل از میلاد مسیح به دستور تهمورث دیوبند نسبت داده اند. در آن زمان شهر را به سمینا نام گذاری نموده اند که به مررو زمان به سمنان تغییر یافته است.
– روایت دیگر حاکی از این است که نام قدیم سمنان در زبان محلی «سه مه نان» بوده و منظور ساکنان آن این بوده است که محصولات کشاورزی این منطقه نان و آذوقه اهالی را بیش از سه ماه تأمین نمی کند. بعدها به مرور زمان «سه مه نان» به سمنان تغییر یافته است. به هر حال آن چنان که از منابع و کتب تاریخی استنباط می شود سمنان یکی از مناطق کهن و قدیمی ایران است که در درازای تاریخ فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشته است.
برای خواندن مطالب مربوط به معماری ایرانی لینک روبرو را کلیک کنید: سبک معماری ایرانی
طول و عرض جغرافیایی سمنان شناسی
سمنان در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۲۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه، واقع شده
وسعت : استان سمنان با مساحتی برابر 97491 کیلومتر مربع، ٦ درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است و از نظر وسعت هفتمین استان کشور به شمار می رود.
نقشه سمنان
استان : سمنان
مرکز : شهرستان سمنان
حدود چهارگانه سمنان شناسی
از شمال : به گلستان و مازندران
از جنوب : اصفهان
از شرق : خراسان شمالی، جنوبی و رضوی
از غرب : تهران و قم
تاریخ سمنان شناسی
استان سمنان پیش از تقسیمات سیاسی جدید ایالت قومس نامیده می شد. استاد واسیلی بارتُولد، نگارنده کتاب تذکرهٔ جغرافیای تاریخی ایران بر این باور بود که ایالت کومش به پارسی، کومس و به عربی قومس همان سرزمینی است که ایزیدور خاراکسی به نام از آن یاد کرده است. » قومیسن « شهر های ایالت قومس عبارت اند از: دامغان، بسطام، سمنان، خوار که شهر دامغان از معروف ترین شهر ایالت قومس به شمار می رفت و جغرافی دانان قدیم دامغان را مرکز این ایالت دانسته اند و از سایر شهر ها آبادتر و پرجمعیت تر بوده است.
جادهٔ ابریشم که زمانی در مسیر 8000 کیلومتری خود از کشور چین تا ایران و روم امتداد داشته و دنیای شرق و غرب آن روز جهان را به هم پیوند می داد و سراسر ایالت قومس را در بر می گرفت فقط منحصر به حمل کالا و مبادلات اقتصادی نبوده است؛ بلکه بزرگ ترین و اصلی ترین عامل تبادل فرهنگی و انتقال ویژگی های شهر نشینی، سیاسی، قومی، زبانی و دینی در طول مسیر به شمار می رفته است. این جاده که شرق و غرب عالم اسلام را نیز به هم وصل می کرده است در زمان رونق و رواج خود در داخل ایران به نام جادهٔ خراسان مشهور بوده است.
قومس پیش از اسلام
منطقهٔ قومس در دوران باستان به ویژه در روزگار هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان از جایگاه نظامی، بازرگانی و ارتباطی ویژه ای برخوردار بوده است.
کوروش هخامنشی پس از گشودن آسیای صغیر )ترکیه( به شرق ایران رفت و بین سال های 530 546 پیش از میلاد در آن نواحی نبرد کرد و از سوی شرق و جنوب تا رود سند تاخت و ایالت های بسیاری را فتح کرد. در این زمان قومس همانند پلی ایالت های راگا )ری(، خراسان و استرآباد )گرگان( را به هم پیوند می داد و مهم ترین راه ارتباطی موجود در زمان پادشاهی داریوش بزرگ، بوده است.
در بهار 324 پیش از میلاد در روزگار پادشاهی داریوش سوم آخرین پادشاه هخامنشی، اسکندر مقدونی بهایران لشکر کشید و پس از نبرد ایسوس و اربیل، در 331 پیش از میلاد، شکست سختی به سپاه ایران وارد ساخت.
داریوش سوم به ماد و سپس به شرق ایران رفت و به گفتهٔ آریان، تاریخ نگار یونانی، بسوس والی باختر و برازانت والی رُخج )قندهار( و زَرنگ )سیستان(، داریوش را دستگیر و زخم های سختی به وی زدند و او را کشتند. مورخان غربیمحل کشته شدن داریوش سوم را در ایالت قومس بین گرمسار تا دامغان می دانند.
پس از درگذشت اسکندر در سال 323 پیش از میلاد، کشمکش های سختی بین جانشینان او روی داد و امپراطوری بزرگ وی را به چند بخش تقسیم کردند. فیلیپ، والی پارت شد و ایالت بابل نیز به سلوکوس، سردار سرشناس مقدونی واگذار شد، که وی بنیانگذار حکومت سلوکی در ایران شد.
سلوکیان حدود 60 شهر در شرق و ایالت پارت بنا کردند. یکی از این شهر ها اَپاما )لاسجرد کنونی( است که در 34کیلومتری سمنان واقع شده و توسط بلاش اول )پادشاه اشکانی ( بنا نهاده شد. و دیگری شهر هکاتوم پلیس )صد دروازه( یا دامغان امروزی است. این شهر ها توسط حاکمان سلوکی اداره می شد.اشکانیان،ایالت های ایران را به 18 بخش پهناور تقسیم کردند،که یکی از آن ها کُمَیسن شامل نواحی سمنان و دامغان کنونی بود. پس از به روی کار آمدن حکومت ساسانی، پَتیشخوارگر یکی از ایالت های ساسانیان بودکه منطقهٔ قومس جزو آن بوده و برخی از فرمانروایان ساسانی در آن حکمرانی می کردند.
برای خواندن مطالب مربوط به معماري ايراني لینک روبرو را کلیک کنید: هنر و معماری ایران ، سبکهای معماری ایرانی
قومس پس از اسلام
دورۀ اسلامی
در 651 میلادی، ایران به دست مسلمانانافتاد و شهرهای بزرگی چون ری فتح شد. در زمان خلافت عمر مسلمانان به سمت ایالت کومش رهسپار و شهر های سمنان، دامغان، بسطام و… را تصرف کردند.
از مهم ترین رویدادهای منطقهٔ سمنان در زمان عباسیان، سفر حضرت امام رضا )ع( به مرو و توقف آن حضرت در سمنان است که در 201 هجری قمری، از مدینه به بغداد آمد و از راه همدان، نهاوند، قم و ری وارد سمنان شدند. به دستور وی حضرت یحیی بن موسی بن جعفر)ع( برای ارشاد مردم، در سمنان مستقر شد که بعدها توسط مأموران حکومت عباسی به شهادت رسید و مرقد مطهر ایشان در بخش مرکزی این شهر ,واقع شده است.
قومس در دوران مغولان و تیموریان
یورش مغولان در 616 هجری قمری به ایران به منظور انتقام گرفتن از کار ناپسند سلطان محمد خوارزم شاه به دنبال کشتار بازرگانان مغول در 615 هجری قمری از بزرگ ترین رویداد های تاریخ ایران زمین است؛ زیرا این یورش به پایه ای از گرفتاری و ویرانی منجر شد که آثار شوم آن تا سده ها بر جای بود.لشکریان مغول جهت دنبال کردن سلطان محمد خوارزم شاه از راه دامغان و سمنان به ری رسیدند.
سپاهیان مغول پس از کشتار و چپاول در دامغان به سمنان رفتند و در آنجا پیر علمدار و پیر نجم الدین دادبخش و مردم بسیاری را کشتند و به خوار و ری نیز خسارت جانی و مالی زیادی وارد آوردند.
سلطان جلال الدین خوارزم شاه در 624 هجری قمری، اسماعیلی ها را سرکوب کرد و مغولان را در قومس شکست داد و در سال 628 هجری قمری کشته شد. هولاکو خان در اواخر 653 هجری قمری، از راه بلخ و خواف به خراسان آمد و از آنجا به خرقان و بسطام رفت و سرانجام گرد کوه دامغان فتح شد و حاکم اسماعیلی قومس تسلیم شد.
تیمور لنگ در ششمین یورش خود به ایران بین سال های 799 794 هجری قمری، بار دیگر ایالت های قومس، ری، خوزستان و نواحی خرم آباد، بروجرد، قزوین و سلطانیه را فتح کرد و کشتار و چپاول بسیار کرد. در « : کلاویخو، سفیر اعزامی اسپانیا به ایران که از قومس دیدن کرده بود، از کشتار تیمور یاد کرده می نویسد بیرون دامغان به فاصلهٔ یک تیر پرتاب، دو برج دیدیم که بلندی آنها به قدر یک سنگ پرتاب بود،هر دوِ آنها با استخوان .» سر انسان ساخته شده بود پس از تیمور، جانشینان او بر ایالت قومس حکومت کردند. قابل ذکر است در دورهٔ ایلخانان مغول که شکل فئودالی داشته است برخی از وزرای آنها سمنانی بوده اند.
قومس در دوران صفویان و افشاریان
در اواخر دوران تیموری ایالت قومس و فیروزکوه در دست امیرحسین کیای چلابی بود که پس از مقاومت در برابر صفویان از آنها شکست خورد.
شاه عباس صفوی ) 1038 996 (هجری قمری کهاز طریق اصفهان، جندق و قومس پیاده به مشهد مسافرت کرده بود برای ایجاد ارتباط بین شهر ها و آبادی ها در سراسر کشور، فرمان هایی صادر کرد.در ایالت قومس نیز به دلیل قرار گرفتن در مسیر زیارتی مشهد مقدس دستور ساخت راه ها، کاروانسراها، آب انبارها، پل ها و بناهای عام المنفعهٔ بسیاری را داد.
جغرافیا :
براساس شواهد زمین شناسی، در حدود 65 میلیون سال قبل سراسر استان سمنان در کف دریای بزرگی به نام تتیس قرار گرفته بود. شکل گیری چین خوردگی البرز در کمربند کوه زایی آلپ هیمالیا موجب ارتفاع گرفتن و خارج شدن رسوبات بستر دریای تتیس حرکات کوه زایی دورهٔ ترشیاری( در قسمتی از استان سمنان شده است. وجود سنگواره های متعدد و قرار گرفتن مخازن نفتی در گنبد های نمکی شاهدی بر وجود بخشی از بستر دریای تتیس در این استان است.
بخش هایی که کمتر تحت تأثیر چین خوردگی قرار گرفته اند به صورت دشت هایی در سطح استان ظاهر شده اند. علاوه بر آن تأثیر نیرو های درونی زمین بر پوستهٔ این استان باعث پیدایش شکستگی یا گسل های متعددی شده است. در دورهٔ کواترنری )حدود 2میلیون سال قبل( عوامل فرسایشی مانند بارش، باد، یخبندان و… مهم ترین تأثیر را در تغییر شکل ناهمواری های استان داشته اند .در نتیجه می توان قدیمی ترین تشکیلات زمین شناسی تا جدیدترین آبرفت ها را در سطح استان مشاهده کرد.
ناهمواری های سمنان شناسی
به طور کلی، ناهمواری های استان سمنان را می توان به سه قسمت کوهستانی، کوهپایه ای و نواحی پست دشت کویر تقسیم کرد:
الف( نواحی کوهستانی: با توجه به قرار گرفتن رشته کوه البرز در شمال کشور و واقع شدن استان سمنان در دامنه های جنوبی این رشته کوه، ارتفاعات این استان بخشی از رشته کوه البرز محسوب می شود.این رشته کوه،موجب تعدیل آب و هوا، افزایش بارش و چشم اندازهای بسیار زیبای طبیعی در شمال استان سمنان شده است.
مهم ترین ارتفاعات استان سمنان: قله های کَلَرز و سَرحُر در شمال شهرستان گرمسار، تَنگ مرز در شهرستان سرخه، پیغمبران در شهرستان سمنان، نِیزوا در شمال شهرستان مهدی شهر، سفید کوه در شمال شهرستان دامغان، شاهوار و خوش ییلاق در شمال شهرستان شاهرود، قبله کوه در جنوب غربی شهر میامی و کوه چهل تن در شمال شرق شهرستان آرادان را می توان نام برد.
رشته کوه عریض و طویل البرز شرقی، مناطق پست و مسطّح اطراف دریای خزر را از استان سمنان جدا می سازد، بنابراین ارتباط زمینی این استان با استان های همجوار از طریق گردنه های ارتباطی امکان پذیر است.
مهم ترین گردنه ها عبارت اند از:
الف( گردنهٔ خوش ییلاق بین راه شاهرود و آزادشهر
ب( گردنهٔ قُزلُق بین راه شاهرود و گرگان
پ( گردنهٔ شمشیربُر بین راه دامغان و گرگان
ت( گردنهٔ بشم بین راه سمنان و فیروزکوه.
گردنه های مذکور از نظر اقتصادی، نظامی و تاریخی اهمیت دارند.
ب( نواحی کوهپایه ای: نواحی کوهپایه ای در جنوب نواحی کوهستانی استان قرار دارد. این نواحی از رسوبات ریز و درشت
دورهٔ ترشیاری تشکیل شده و به شکل مخروط افکنه های کوچک و بزرگ درآمده اند. نواحی کوهپایه ای سفره های آب زیرزمینی فراوان دارد که به صورت چاه و قنات مورد بهره برداری قرار می گیرد، همچنین دارای زمین های حاصل خیز کشاورزی است و بیشتر سکونتگاه های شهری و روستایی در این نواحی استقرار یافته اند.
پ( نواحی پست دشت کویر: این نواحی در بخش جنوبی استان واقع شده اند که وجود تشکیلات گچ و نمک در آن موجب شور شدن خاک و آب این مناطق شده و در نتیجه زیست موجودات زنده )گیاهی، جانوری و انسانی( را به حداقل ممکن رسانده است. به طوری که در برخی از نواحی این دشت، به شوره زار و کویر بر می خوریم؛ اگر چه این موارد به عنوان محدودیت تلقی می شود، ولی نباید از توانمندی های مناطق کویری غافل بود
عوامل مؤثر بر آب و هوای استان
استان سمنان علاوه بر تأثیر توده های هوا در فصول مختلف سال، تحت تأثیر جریان های هوای گرم و خشک دشت کویر، دوریاز دریا، عرض جغرافیایی، ارتفاع مکان از سطح دریا، جهت و امتداد کوه ها قرار دارد. بنابراین شرایط اقلیمی متنوعی را برای استان ایجاد کرده اند.
وجود رشته کوه البرز در شمال استان با جهت غربی شرقی مانند دیواری بلند که مانع از ورود رطوبت دریای خزر به نواحی جنوبی البرز شده و همچنین مجاورت استان با دشت کویر )با وجود ساعات آفتابی زیاد( به طورکلی موجب بروز شرایط آب و هوایی خشک و نیمه خشک شده است. اگر از جنوب به شمال استان سفر کنیم طی مسافتی کمتر از 20 کیلومتر با تغییر ارتفاع به نقاط خوش آب وهوا و مطبوعی می رسیم.
نوع آب و هوایی سمنان شناسی با توجه به عوامل مؤثر ذکر شده به شرح زیر است:
بخش های شمالی استان: شامل شاهرود، بسطام، نردین، مجن، دیباج، مهدی شهر و شهمیرزاد: در زمستان آب و هوای سرد و نیمه مرطوب و در تابستان معتدل ؛
بخش جنوبی استان: شامل شهرستان گرمسار و نواحی جنوب شهرستان های سمنان، دامغان و شاهرود: در زمستان آب و هوای سرد و خشک و در تابستان گرم و خشک ؛
بخش های شمال شرقی استان: شامل شهرستان میامی و حسین آباد کالپوش: در زمستان آب و هوای سرد و در تابستان معتدل.
دما استان سمنان
در نواحی کوهستانی و کوهپایه ای البرز دمای هوا کمتر از مناطق پست و هموار مجاور آن و دشت کویر است. بنابراین، هر چه از شمال بهسمت جنوب استان حرکت کنیم میزان دمای هوا افزایش می یابد. میانگین دمای استان 16 درجهٔ سانتی گراد، حداکثر مطلق دمای آن 47 و حداقل 18 – درجه سانتی گراد است. تعداد / مطلق دما 2 روزهای یخبندان در استان به طور میانگین 73 روز و میانگین ساعات آفتابی 3186 است که با توجه به موقعیت جغرافیایی هر شهرستان متفاوت است.
مهم ترین توده های هوایی که آب وهوای استان سمنان را تحت تأثیر قرار می دهند عبارت اند از:
الف( تودۀ هوای جنب قطبی )شمالی(: تودهٔ هوای شمالی بسیار سرد و خشک بوده و در صورت وجود رطوبت در ارتفاعات البرز موجب ریزش برف سنگین، سردی هوا، وزش بادهای سرد و یخبندان می شود. زمان نفوذ آن از اواسط فصل پاییز آغاز و تا اواخر فصل زمستان ادامه می یابد. این تودهٔ هوای سرد در برخی از سال ها موجب خسارت فراوان به محصولات باغی و کشاورزی، به ویژه در شهرستان های شاهرود، مهدی شهر و میامی می شود.
ب( تودۀ هوای مدیترانه ای )غربی(: بیشترین بارندگی های استان سمنان از همین تودهٔ هوا منشأ می گیرد. ریزش های حاصل از تودهٔ هوای غربی در ارتفاعات شمالی استان عمدتاً به صورت برف و در سایر قسمت ها به شکل باران است.
پ( تودۀ هوای پرفشار جنب حارّه ای: نواحی مرکزی ایران به خصوص درفصل های گرم سال تحت تأثیر پرفشار جنب حارّه ای قرارمی گیرد که درنتیجه سراسر استان به ویژه نواحی مرکزی و جنوبی در فصل تابستان تحت تأثیر این تودهٔ هوا قرار گرفته و موجب افزایش دما و خشکی هوا می شود.
باد در سمنان شناسی
بادهای محلی استان و علل وزش آنها
بادهای محلی به بادهایی گفته می شوند که در بعضی مناطق با تناوب منظمی می وزند. حوزهٔ گسترش این بادها محدود بوده و غالباً اسامی محلی دارند. علت عمدهٔ ایجاد این بادها اختلاف های حرارتی )دما( است. به دلیل تنوع ناهمواری ها ؛یعنی کوهستان البرز در شمال و دشت کویر در جنوب استان، همواره در مناطق مختلف با مراکز فشار، یعنی فرابار کوهستان )البرز( و فروبار دشت کویر روبه رو می شویم که موجب پیدایش بادهای محلی در سطح استان می شود.
مهم ترین بادهای محلی سمنان شناسی عبارت اند از:
الف( باد کویری: منشأ وزش این باد از مناطق بیابانی و کویری استان سمنان بوده و معمولاً در بعد از ظهر ماه های گرم سال به مدت چند ساعت می وزد و موجب افزایش دما و خشکی هوا می شود. این باد سبب خشک شدن درختان و محصولات کشاورزی شده و بسیار زیان آور است.
ب( باد تورانه: منشأ وزش این باد حرکت هوای فاقد فعالیت بارشی از دامنهٔ شمالی البرز به سمت دامنهٔ جنوبی است که گاهی اوقات وزش این باد تا سه شبانه روز به طول می انجامد و موجب خنکی هوای استان به ویژه در کوهپایه های جنوبی البرز می شود.
پ( باد شهریاری: جهت وزش باد شهریاری از سمت غرب است. وزش این باد از اواسط زمستان آغاز و تا اواسط بهار ادامه دارد و معمولاً در بعد از ظهر ها می وزد. این باد خنک و ملایم است.
ت( باد میزان: جهت وزش این باد از سمت جنوب به سمت شمال است. فصل وزش آن پاییز بوده و نسیم خنکی را به همراهدارد.
رطوبت سمنان
بارندگی در سمنان شناسی
میزان بارندگی در همهٔ مناطق استان سمنان یکسان نیست. به طوری که هرچه از شمال به سمت جنوب حرکت کنیم از میزان بارندگی کاسته می شود؛ میزان بارندگی در مناطق شمالی )نواحی کوهستانی( به طور میانگین 250 میلی متر است
و در مناطق جنوبی )دشت کویر( به کمتر از 100 میلی متر می رسد. میانگین بارندگی سالانهٔ استان 147 میلی متر است. بیشترین میزان بارش سالانه در فصل های بهار و زمستان ثبت شده است.
پوشش گیاهی در سمنان شناسی
جنگل ها و مراتع
پوشش گیاهی سمنان شناسی را می توان در دو بخش مورد بررسی قرار داد:
- جنگل ها
- مراتع
جنگل های استان سمنان را می توان به دو دسته تقسیم کرد:
الف( جنگل های طبیعی ب( جنگل های دست کاشت
الف( جنگل های طبیعی استان: به سه دسته تقسیم می شوند:
1 جنگل های پهن برگ 2 جنگل های سوزنی برگ 3 جنگل های کویری و بیابانی
1 جنگل های پهن برگ :این جنگل ها در حاشیهٔ شمالی استان سمنان و ادامهٔ جنگل های کوهستانی شمال کشور)هیرکانی( است که در مجاورت استان های مازندران و گلستان قرار دارند. فصل رویش نهال ها در این جنگل ها حدود پنج ماه در سال است که اکثراً طی این مدت نهال های کوچک بر اثر چرای دام ها از بین می روند. جنگل های پهن برگ اغلب دارای گونه های درختی و درختچه های نسبتاً پراکنده مانند بلوط، مَمرز، راش، افرا و… هستند.
2 جنگل های سوزنی برگ:
این جنگل ها در دامنه های جنوبی رشته کوه البرز قرار گرفته وگونهٔ شاخص آن اُرس است. از گونه های دیگر این جنگل
پیرو، مای مرز، زرشک و بادام وحشی را می توان نام برد. در بعضی از مناطقاستان به علت چرای بی رویهٔ دام تجدید حیات اُرس به خطر افتاده است و به همین علت نهال های جوان اُرس را کمتر می توان مشاهده کرد.
3 جنگل های کویری و بیابانی :این
جنگل ها در نواحی مرکزی و جنوبی استان قرار گرفته اند. عمده ترین گونه های درختی و درختچه ای تشکیل دهندهٔ این جنگل ها گیاهان خشکی پسند و شورپسند مانند: تاغ زارهای طبیعی، گز، پستهٔ وحشی و بادام کوهی است.
2 مراتع
استان سمنان یکی از قطب های دامداری و مرتعداری کشور به حساب می آید و از نظر اقتصادی و تأمین مواد پروتئینی در کشور، جایگاه خاصی دارد.
مراتع استان سمنان شناسی را می توان به دو قسمت مراتع ییلاقی و قشلاقی تقسیم کرد:
الف( مراتع ییلاقی: این مراتع در حاشیهٔ شمالی استان واقع شده اند و از پوشش گیاهی مرغوب و متنوعی مانند: گَوَن، چُوبک، درمَنه، آویشن و… برخوردارند. با توجه به کوهستانی بودن این مناطق و نقش آنها در حفاظت از خاک، جذب آب و استفاده از گیاهان دارویی اهمیت ویژه ای دارند.
ب( مراتع قشلاقی: این مراتع نسبتاً مرغوب، در حاشیهٔ شمالی دشت کویر واقع شده اند.گونه های گیاهی این مراتع معمولاً گیاهان خشکی پسند و شور پسند، مانند خارشتر، اسپند، گز و… است.در سال های اخیر، نهادهای دولتی با کمک روستاییان و عشایر اقدام به ترمیم و احیای بخشی از مراتع تخریب شدهٔ استان کردند.
