تکیه خوانسار

کاربری: تکیه

مکان: اصفهان

دوره: صفوی

تاریخچه

تکیه خوانسار از آثار عهد سلیمان صفوی است. آقا حسین خوانساری و فرزندش آقاجمال هر دو از دانشمندان معروف عصر صفوی بوده اند و مخصوصا آقا حسین در دربارشاه سلیمان صفوی نفوذ بی اندازه داشته است آقا سید حسین خوانساری متوفی ۱۰۹۸ ه.ق است از مدفونین داخل بقعه آقا حسین که تعداد زیادی از علمای دوره های بعد هم در آن دفن شده اند و به همین جهت (بقعه العلما) نام دارد می توان به آقا سید کمال خوانساری ، جعفر خاتون آبادی ، میرزا حبیب موسوی و محمد باقرآقا اشاره کرد.

مشخصات بنا

از تکیه آقا حسین خوانساری در حال حاضر به جز سردر و بقعه چیزی برجای نمانده است بقعه آقا حسین خوانساری با پلان مربع در دو اشکوب بنا شده است. پلان دارای دو محور تقارن گنبد خانه و چهار ایوان قسمت چلیپا شکل پلان تشکیل می دهد و حجرات چهار گوش در دو طبقه بنا گردیده اند و توسط چهار پلکان می توان به طبقه فوقانی هر کدام از آنها راه یافت قسمت مرکزی بقعه با گنبدی دو پوش پوشیده شده است. نمای خارجی گنبد و دیوارهای بقعه با کاشی هایی نفیس که مخصوصا رنگ سفید نقره ای آن جلب توجه می کند تزئین شده است.

تزئینات به کاررفته در بنا

تزئینات گنبد و پشت بغلها و نمای سردر کاشیکاری به روش معقلی با نقوش گره شامل پیلی و هشت و سه گرون و خط بنای مزامین الله محمد و علی است. داخل سردر به مقرنس گچی مزین است که قسمت زیادی از آن تخریب شده بود که به روش تجربی بازسازی شده است در قسمت کتیبه ها نیزاز کشته بری برای زینت استفاده شده است که در حال حاضر با گل سفید پوشیده شده در داخل بقعه نیز کاربندی رای ایجاد گنبد به کار رفته که از نوع رسمی شانزده شاقولی و در قسمت شاپرکها،سنبوسه ها و ترنج ها و پاباریکها از شاه گره کشته بر استفاده شده این کار در قسمت مرکزی عرقچین نیز استفاده شده است حاشیه تویزه ها نیز دارای گره گچ بر است که قسمت هایی از این تزئینات با رنگ گل سفید پوشانده شده است از موارد قابل ملاحظه داخل بقعه نقاشی به سبک قهوه خانه است با موضوعات مذهبی. در حاشیه این قسمت به سمت قبله سنگ قبری روی دیوار وجود دارد که دور آن گره چینی کاشی معرق با نقش ۱۰ کند و سرمه دان تزئین کرده. گنبد ترکین ۱۶ نیز از وجوهتمایز این تکه از تکایای تخت فولاد است در قسمت گریو آن برای تزئین از کاشی معلقی با خط بنای با نقش هشت چهار سلی استفاده شده است.

منبع: اسناد ثبتی میراث فرهنگی